Mavzu: Matritsalar ustida amallarni bajarish mundarija kirish
Download 1.54 Mb. Pdf ko'rish
|
matritssa ustida amallar kurs ishi
1.
2. 3. 5. = 2.1 Matritsaning rangi. Matritsaning rangi matritsalar algebrasining asosiy tushunchalaridan biridir. Bizga o’lchami m bo’lgan A matritsa berilgan bo’lsin. k=min(m,n) deb aniqlanadi. A matritsada m-k ta satr va (n-k) ta ustunni o’chirib k-tartibli kvadrat matritsani hosil qilamiz.Hosil bo’lgan matritsaning determinant A matritsaning k-tartibli minori deyiladi. O’lchami m bo’lgan Amatritsada birinchi,ikkinchi,uchinchi va h.k. ktartibli minorlari bor mavjud. Masalan,(5 o’lchamli matritsaning birinchi,ikkinchi va uchinchi tartibgacha minorlari mavjud.. A matritsaning rangi deb noldan farqli minorlarining eng yuqori tartibiga aytiladi. A matritsaning rangi rangA yoki r(A) kabi belgilanadi. Agar matritsaning rangi k ga teng bo’lsa,bu matrtsaning hech bo’lmaganda bitta noldan farqli k-tartibli minori borligini va k dan yuqori tartibli har qanday minori nolga tengligini bildiradi. 12 2.2 Matritsa rangining xossalari. 1) Nol matritsaning rangi nolga teng. 2) Ixtiyoriy (m n) o’lchamli matritsa uchun r(A) min(m,n) bo’ladi. 3) Matritsa satr va ustunlarining o’rinlarini almashtirilsa (transponirlansa) matritsaning rangi o’zgarmaydi. 4) Matritsani noldan farqli songa ko’paytirilsa uning rangi o’zgarmaydi. 5) Matritsadagi hamma nol bo’lgan satr o’chirilsa uning rangi o’zgarmaydi. 6) Matritsada elementlar almashtirishlar bajarilsa,uning rangi o’zgarmaydi. 7) Elementar almashtirishlar natijasida matritsa o’ziga ekvivalent matritsaga aylanadi. n-tartibli kvadrat A matritsada r(A)=n bo’lishi uchun |A| 0 bo’lishi zarur va yetarlidir. 1-misol. Matritsaning rangini aniqlang A= Berilgan A matritsa uchun r(A) min(3,4)=3. Buni tekshirish uchun hamma uchinchi tartibli minorlarni hisoblaymiz. =0 , =0 , =0 , =0 Demak, matritsa rangi 2 dan kata emas.Endi noldan farqli ikkinchi tartibli minorini toppish qiyin emas. Masalan , =1. Demak , r(A)=2 ekan Matritsa rangini minorlar orqali aniqlash juda qiyin masala.Bundan qulayroq usul sifatida matritani elementar almashtirishlar orqali ekvivalent ko’rinishga keltirish tavsiya etiladi. 13 2-misol. , - 10=1 RangA=2 3-misol. Matritsa rangini aniqlang. RangA=2 4-misol. Matritsa rangini aniqlang. A= Yechish: ikkinchi satrga (-2)ga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini,uchinchi satrga(-1)ga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini qo’shamiz: Uchinchi satrga (-2) soniga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini qo’shamiz: Noldan farqli elementlari bor satrlar soni 2 ta,demak, r(A)=2. noldan farqli minorlaridan biri =1. Demak, r(A)=2 Misol. Matritsa rangini aniqlang. RangA=2 |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling