Мавзу: Менежментда мотивлаштириш Режа: Мотивлаштириш ва эҳтиёж

2. Мотивлаштириш моделлари ва стратегиялари.
Мотивлаштириш назариясига асосланиб унинг турли моделлари ишлаб чиқилган ва амалиётда қўлланиб келинмокда. Уларнинг асосийлари куйидагилардир:

• 
  Оқилона (рационал) модел;
  
• 
  Инсоний муносабатларни мотивлаштириш модели;
  
• 
  Комплекс мотивлаштириш модели.
  

Баҳолаш,
ижрони яхшилаш

Жазо


Мукофот

Мотивлаштириш стратегиясини танлашда учта ёндашув мавжуд:

1. 
   Рағбатлантириш ва жазо стратегияси, яъни, кишилар мукофот олиш учун ишлайдилар:
   
2. 
   Иш орқали мотивлаштириш: ходимга уни қониқтирадиган ишни берсангиз бас, ижро этиш сифати юқори бўлади.
   
3. 
   Менежерлар билан доимий алоқада бўлиш стратегияси: бўйсунувчилар билан бирга мақсадни аниқлаб олиш, унга ижобий акс алоқага имкон бериш, ҳаттоки у тўғри ёки нотўғри, ёхуд янглишган ҳолларда ҳам. Бу мотивлаштириш раҳбар билан ходим ўртасидаги муносабатни таҳлил қилиш ва унга устуворлик беришга асосланади.
   

Мотивлаштиришнинг қуйидаги усуллари қўлланилади:

• 
  пулни рағбатлантириш ва мукофотлаш сифатида ишлатиш;
  
• 
  рақобатни кучайтириш;
  
• 
  иш орқали мотивлаштириш;
  
• 
  ютуқни тан олиш ва тақдирлаш;
  
• 
  ходимларни ўқитиш ва юксалтириш;
  
• 
  салбий таъсирни чеклаш ва меъёрлаш;
  
• 
  гурух меҳнатини мукофотлаш ва рағбатлантириш;
  
• 
  ходимларни бошқариш ишларига жалб этиш ва ҳ.к.
  

3. Мотивлаштириш назариялари.
Жахон амалиётида мотивация воситасида унумли меҳнатга чорлашнинг турли назариялари мавжуд. Булар жумласига қуйидагилар киради:

1. 
   Х(икс) ва У(игрик) назарияси;
   
2. 
   Эхтиёжлар устунлиги назариялари.
   
3. 
   Кутиш назарияси;
   
4. 
   Боисий (генетик) тозаланиш назарияси;
   
5. 
   Адолатлилик (хаққоний) назарияси;
   
6. 
   Мотивлаштиришда Х ва У назариялари ҳам алоҳида ўрин тутади. Бу назариянинг муаллифи америкалик руҳшунос Д. Мак Грегор бўлиб, у бошқарувчи ва ходимларнинг меҳнатга бўлган муносабатини ифодалайди.
   
7.