Mavzu: Neft, neft mahsulotlari fizik xususiyatlari. Reja

Gaz omili - atmosfera bosimiga keltirilganda 1 t neftdan ajraladigan yoki uni tarkibida eriydigan gaz hajmi tushuniladi.
Neftli gazning komponentlari neftda har-xil eruvchanlikka ega bo‘ladi. Molekulyar massa oshganda gazlarning eruvchanlik koeffitsiyenti o‘sadi.
Neftning tarkibidan erigan gazning ajralish jarayoni quduqning stvoli bo‘ylab harakatlanganda hamda neft gaz quvur uzatmalarida va tovar neftini tayyorlashda ajratish pog‘onasining eng so‘nggi bosqichida sodir bo‘ladi.
Gazning xossasi - gazning tarkibiga kiruvchi komponentlarni xossalari orqali aniqlanadi.
Tabiiy gazning asosiy komponenti - 98% qismi metandan iboratdir.
Gazlarning xossalari. Metan, etan va etilenlar umumiy sharoitda (20-30°C harorat va atmosfera bosimida) real gaz hisoblanadilar. Propan, propilen, butan va butilenlar oddiy sharoitda bug‘ holatda bo‘lib, ma’lum bir bosimda suyuq holatda bo‘ladi. Izopentan va undan yuqoridagi uglevodorodlar oddiy sharoitda suyuq holatda bo‘lib, ular benzin fraksiyasi tarkibiga kiradi.
Har bir gaz o‘zining kritik bosimi (R_kr) ga va kritik harorati (T_kr) ga ega. Kritik harorat shunday haroratki, bu haroratdan yuqori haroratda gaz suyuqlanmaydi. Kritik bosim – bu minimal bosim bo‘lib, kritik haroratdagi gaz suyuqlanadi.
Gazlarning ma’lum bir xossalari
2.5-jadval

Ko‘rsatkichlar	CH4	C2H6	C3H8
Qaynash harorati, °C	161	88,6	42,1