Mavzu: pedagog psixologiyasi. Reja

3. O’qituvchihaqida NasriddinTusiyningpsixologikqarashlari.
O’qituvchioliyinsoniyxislatlarga ega bo’lishizarurekanliginiSharqmutafakkirlaridanNasriddinTusi (1201-1274) xam «O’quvchilarnitarbiyalashxaqida» nomlitraktatida ta’kidlabo’tgan.
NasriddinTusifikrlarig’oyatda katta qiziqishuyg’otdi. Uo’qituvchioldiga shundaytalablarniqo’yadi. O’qituvchimunozaralarniolibborishni, o’zfikriningto’g’riligiga ishonish, nutqiesa mutlaqotoza, jumlalarimantiqiyifodalanadiganbo’lishilozim. O’qituvchisofvijdonli, rostgo’y, shoshmasdan, ishonchliqilibqatoiygapiradiganbo’lishilozim. «O’qituvchinutqi, - debta’kidlaydiTusi, - xechqachonva xechqaerda zaxarxandali, qo’polbo’lishimumkinemas. Darspaytida o’qituvchiningo’zinituta olmasligiishnibuzishimumkin. O’qituvchio’znutqida xayotiydalillarni, maqolalarni, ota-bobolarimiz, qadimgi ajdodlarmizfikridanmisollarnikeltirishilozim. Buesa xarqandayxolatda foydalidir». (132.55).


4. Tarbiyadagita’sirusullarUmarXayyomtalqinida.
UmarXayyom (1048-1123) asarlarida o’quvchilarningbilimlarnito’la, chuqurva ongliravishda o’zlashtirishlari, ko’nikma va malakalarniegallashlarixamda ularnimustaqilbilimo’zlashtirishga tayyorlashyo’llarito’g’risida ko’pdan-ko’pfikrlarnibergan. UmarXayyomta’kidlabo’tadiki, o’quvchilarbilimlarnifaqato’qituvchiningberganMa’lumotlariva kitobo’qishbilangina emas, balkixayotiyxodisalarnibevosita o’rganishjarayonida, ko’nikma va malakalarniesa amaliyotda, aynanbitta xarakatva amallarniko’pmartalabqayta-qayta takrorlash, turlioperatsiyalarva shukabilarnatijasida xamegallaboladilar. Xulosa qilib aytganda, ta’limni amaliyotbilanbirga olibborishzarurligiko’rsatiladi. Talabalarbilimlarinimustaqilo’zlashtirishikerakligi aytiladi. UmarXayyombilim, ko’nikma va malakalarniegallashga xuddishundayyondoshishnixamma vaqteslatib, o’qituvchilaro’quvchilarnifikryuritishga qandayrag’batlantiraredi. Shuninguchunxamu «Senosongina o’ylayapsan», «Ko’po’ylabmaqsadga erishishmumkin», «Birozo’ylagandankeyinsentushunibolasan», debta’kidlardiva bubilano’quvchilarruxiga ta’sirqilibularnimustaqilfikr-muloxaza yuritishga undaredi.