Mavzu: Plastik deformatsiyaning tabiati

Metallar mexanik xossalarini o‘zgarishi, xususan mustahkamlik ko‘rsatkichlarini oshishi sezilarli darajada fazoviy atom panjarani ishorasi bo‘yicha bir xil dislokatsiyalar o‘zaro ta’sirida buzilishi, sirpanish tekisliklarini qiyshayishi, sirpanish tekisliklarida donachalar bo‘laklarini kontsentratsiyalari blok hosil qilishi bilan tushuntiriladi. Bundan tashqari qator tadqiqotlarda, ba’zi tashkil etuvchilari metastabil tuzilishga ega qotishmalarning deformatsiyalash jarayonida mustahkamlik xossalarini o‘zgarishi, bu fazalarning tuzilish xolati o‘zgarishiga ta’sir ko‘rsatishi ko‘rsatib o‘tilgan.

Metallar mexanik xossalarini o‘zgarishi, xususan mustahkamlik ko‘rsatkichlarini oshishi sezilarli darajada fazoviy atom panjarani ishorasi bo‘yicha bir xil dislokatsiyalar o‘zaro ta’sirida buzilishi, sirpanish tekisliklarini qiyshayishi, sirpanish tekisliklarida donachalar bo‘laklarini kontsentratsiyalari blok hosil qilishi bilan tushuntiriladi. Bundan tashqari qator tadqiqotlarda, ba’zi tashkil etuvchilari metastabil tuzilishga ega qotishmalarning deformatsiyalash jarayonida mustahkamlik xossalarini o‘zgarishi, bu fazalarning tuzilish xolati o‘zgarishiga ta’sir ko‘rsatishi ko‘rsatib o‘tilgan.

Metall tuzilishi va atomlarning panjarada o‘zaro joylashishidagi o‘zgarishlar, plastik deformatsiya natijasida metallar xossalarining boshqa o‘zgarishlarini ham tushuntirib beradi.

Haqiqiy kuchlanishning deformatsiya darajasidan bog`liqligi grafigi mustahkamlanish egri chiziqlari deb ataladi. Ba’zi metall va qotishmalar uchun mustahkamlanish egri chiziqlari 13-rasmda ko‘rsatilgan.

Haqiqiy kuchlanishning deformatsiya darajasidan bog`liqligi grafigi mustahkamlanish egri chiziqlari deb ataladi. Ba’zi metall va qotishmalar uchun mustahkamlanish egri chiziqlari 13-rasmda ko‘rsatilgan.

Keltirilgan mustahkamlanish egri chiziqlaridan ko‘rinadiki, haqiqiy kuchlanishning eng shiddatli o‘sishi deformatsiyalashni boshlang`ich bosqichida bo‘ladi, deformatsiya darajasini qandaydir qiymatlaridan (mustahkamlanish bo‘sag`asi) keyingi deformatsiya haqiqiy kuchlanish kattaligini sezilarli o‘zgarishini keltirib chiqarmaydi.