Mavzu: Qishloq xo’jaligiga zarar keltiradigan shilimshiqlar va zamburug’larning tarqalishi va ularni oldini olish chora tadbirlari

3) zararli turlarning ko'payishi va rivojlanishini tez to'xtatish maqsadida biologik agentni ko‘p marta tarqatish;
4)turli usullar bilan foydali turlarni tabiatda saqlash, ularning faoliyatini kuchaytirish va hisobga olish.
Bu o‘simliklarni zararkunanda, kasalliklar va begona o‘tlardan u yoki bu darajada himoya qilishning o‘ziga xos umumiy strategiyasidir
Bioagent introduksiyasi. Bunga misol qilib olmada qonli bitni yo‘qotish maqsadida 1932-yili Toshkentga chetdan introduksiya qiligan afelinus (Aphelinus mali) yoki komstak qurtiga qarshi biologik kurash maqsadida 1945-yili AQSH dan O’zbekistonga introduksiya qilingan psevdafikus (Pseudaphycus malinus) parazitlarini ko'rsatish mumkin. Bu ikki parazit O'zbekistonda kolonizatsiya qilinishi tufayli ular respublika sharoitida iqlimlashtirildi.
Shilimshiqlar.
Shilimshiqlar, ya'ni Mikomitsetlar bo'limi (Myxomycota) Mikomitsetlaming vegetativ tanasi plazmodiydan tashkil topgan bo'lib, po'stsiz yalang'och sitoplazmasi ichida bir nechta yadrosi bor. Vegetatsiyasi oxirida yoki noqulay ekologik sharoitda plazmodiydan tinim davriga o'tgan spora hosil bo'ladi. Mikomitsetlar zoosporalar vositasida ko'payadi. Mikomitsetlar tuproqda va o'simliklar qoldig'ida saprotrof usulda hayot kechiradi. Qishloq xo'jaligi ekinlarida parazitlik bilan hayot kechiradigan mikomitsetlarga Plasmodiophora brassicae - karam killasi va Spongospora subterranea - kartoshka kalmarazini misol qilib ko'rsatish mumkin. Ular Plasmodiophorales sinfi, Plazmodioforalar tartibiga mansubdir. Namlik yuqori bo'lgan sharoitda bu parazitlar o'simliklaming ildizini, tuganagini, stolonlarini kasallantiradi. Kasallangan o'simlik to'qimalaridagi hujayralaming cheksiz bo'linishi natijasida yirik shishlar paydo bo'ladi. Plazmodioforalar tuproqda 3-6 yilgacha saqlanishi mumkin.
Pensilvaniyada uchraydigan 20 ga yaqin shlyuz turlaridan toʻrttasi dala ekinlarida keng tarqalgan: kulrang bogʻ shlaki (Deroceras reticulatum, 1, 2-rasm), botqoq shilimshiq (Deroceras laeve, 3-rasm), qorongʻu shilimshiq ( Arion subfuscus, 4-rasm) va tarmoqli slug (Arion fasciatus, 5-rasm). Har bir turning nisbiy ahamiyati yaxshi tushunilmagan bo'lsa-da, kulrang bog 'slug'i ko'pincha eng ko'p uchraydi va ko'pincha hosilning shikastlanishi bilan bog'liq. Bu o'rta kattalikdagi, och-to'q kulrang shilimshiq bo'lib, bezovtalanganda yopishqoq, oq shilimshiq hosil qiladi. Bu shilimshiqlarning barchasi Evropadan olib kelingan botqoq slugidan tashqari, mahalliy va introduktsiya populyatsiyalari aralashgan deb taxmin qilinadi. Foydali turlarni saqlash, ularning foydali faoliyatini kuchaytirish va hisobga olish.