Мавзу: Таълим муассасаларида жисмоний тарбия тадбирларининг

Кўргазмали қуроллардан жисмоний тарбия машғулотлари давомида, расм, жадвал, деворий газета, макет, плакат ҳамда ўқитишнинг техник воситалари, кино ва видеофильм кабилардан фойдаланиш ҳам таълим тарбия жараёнини самарадорлигини оширишга катта ҳисса қўшади. Ҳаракатлар ҳақида тўғри тасаввур ҳосил қилдириш учун кўпинча кўргазмали қуроллардан фойдаланилади. Кўргазмали қуроллар суратлар, жадваллар, расмлар, фотосуратларни дарсда ўқитувчи раҳбарлигида ёки, агар улар синфда ёки залда осиб қўйилса, дарсдан ташқари вақтда мустақил равишда кўриб чиқиш мумкин. Кўргазмали қуролларни ўқувчилар ўзлари тайёрлаши ҳам мумкин. Жисмоний тарбия жараёнида мўлжалга олиш учун мосламалардан фойдаланиш жуда қулай бўлади. Бунинг учун маълум бир баландликка буюм ёки жисм ўрнатилиб шуни мўлжалга олиб ҳаракатлар бажарилади. Тўпни тўғри отиш, сакраш, тўпга тегиш машқлари шундай вазиятда осон ўрганилади.
Ҳозирги замонавий ахборот воситалари такомиллашган даврда видеофильмлар фанга доир видео материаллардан ўқув жараёнида самарали фойдаланиш асосий ўринни эгалламоқда. Бунинг учун тажрибали мураббийлар раҳбарлигида ўтказиладиган дарс, тренировка машғулотлари видеотасмаларга ёзиб олиниб шу мавзуга оид машғулотларда намойиш этилиши мумкин. Шу билан бирга спорт турлари бўйича мусобақаларнинг видео ёзувлариларидан жисмоний тарбия машғулотлари жараёнида самарали фойдаланиш мумкин.
Тизимлилик ва изчиллик тамойили жисмоний машқларни ва ҳаракатларни бир хил тизимда оддийдан мураккабга қараб ривожланиб борадиган шаклда ўрганиш масалаларини ҳал этади. Жисмоний тарбия дастури талаблари доимо бажарилиб ўрганилиб борилади. Янги ўқув материаллари ўрганилган жисмоний машқлар боғланади ва мустаҳкамланади. Дастур асосида аввал оддий машқлар ўрганилса, секин аста мураккаб машқлар техника ва тактикаси шакллантирилади. Ҳар хил даражадаги машқларни ўргатишда машқлар оддийдан мураккабга қараб ривожлантириб борилади. Шу билан бирга улар ҳар бир машғулот давомида ўзгартирилиб турилади.
Онглилик ва фаоллилик тамойили: Жисмоний тарбия жараёнида машқларни ўрганиш даражаси ўқувчилар онггига ва фаоллилигига боғлиқ. Шунинг учун машғулотлар давомида онглилик ва фаоллилик тамойили кенг фойдаланилади. Ўқув материалларини ўқувчилар томонидан тушуниш уларни ўзлаштириш ва машқларни онгли равишда идрок этиш ва бажариш. Шунингдек эришилаётган натижаларни такомиллаштириб бориш онглилик тамойили орқали амалга ошади. Ҳар бир машғулотда ўқувчилар олдига қўйилган конкрет вазифалар болаларни фаоллилигини таъминлайди. Улар машқларни бажаришда ташаббускорлик кўрсатиш, машқларнинг ижобий таъсирини ҳис эта олиш уларни бажаришни идрок қилишлари билан таълимнинг онглилик ва фаоллилик тамойили амалга ошади.