Мавзу: таълимда ахборот технологиялари фанининг предмети, мақсади ва вазифалари режа

бит-байт-файл-каталог-мантикий диск. 
Бит - ахборотнинг энг кичик бирлиги бўлиб, (инглиз тилида “binary digit” 
сўзларидан олинган ва "иккилик рақами" деган маънони англатади) 0 ёки 1 
рақами берадиган ахборотни билдиради. Битнинг қийматини ўчирилган - 
ёкилган, йўқ - ҳа, ёлғон - рост каби талқин этиш мумкин. 
Компютер аниқ битлар билан алоҳида жуда кам ҳолларда иш кўради. 
Одатда компютер 8 битдан иборат 0 ва 1 рақамлари комбинацияси билан 
ишлайди. Бу комбинациялар байт деб аталади, яъни 1 байт=8 бит.

---

20 
 
Компьютернинг барча ишлари - бу, байтлар тўпламини бошқаришдир. 
Байтлар компьютерга клавиатура ёки дисклардан (ёки алоҳида линиялар 
орқали) келиб тушади. Шундан сўнг дастурнинг буйруқлари (операторлари) 
бўйича байтларга ишлов берилади. Улар вақтинча сақлаб турилади ёки доимий 
сақлаш учун ёзиб қўйилади. Зарур бўлса дисплей экранига ёки чоп этиш 
қурилмасидаги қоғозга чиқарилади. 
3. МАЪЛУМОТЛАРНИ КОДЛАШ, КОМПЬЮТЕРНИНГ ИШЛАШ 
ПРИНЦИПЛАРИ. 
Аналог ахборот билан рақамли ахборотнинг асосий фарқи шундаки, 
аналог ахборот узлуксиз, рақамли ахборот эса узлукли (дискрет) дир. 
Инсон томонидан яратилган қурилмалар ичида аналог ахборотлар билан 
ишлайдиганлари ҳам рақамли ахборотлар билан ишлайдиганлари ҳам мавжуд.
Аналог қурилмаларга телевизор, телефон, рақамли қурилмаларга шахсий 
компьютерни мисол қилиш мумкин. Ҳозирда рақамли телевизор ва рақамли 
телефонлар ҳаётимиздан кенг ўрин олмоқда. 
Биз ахборотларни турли-туман сигналлар ҳолатида қабул қиламиз. 
Сигналларнинг турли-туманлиги ахборотларни қайта ишлаш жараёнини 
мураккаблаштиради. Шунинг учун ҳам ахборотларни тўплаш, сақлаш, қайта 
ишлашни осонлаштириш мақсадида улар бир хил шаклга келтирилади, яъни 
қайта ишлаш учун қулай бўлган белгилар билан алмаштирилади. Бу жараён 

---

21