Мавзу. Ташқи самара ва ижтимоий фаровонлик режа: Ташқи самаралар: мазмуни ва турлари

P3

• Салбий ташқи самараларнинг ижтимоий фаровонликка таъсири
• Салбий ташқи самаралар нафақат бозорда фаолият кўрсатувчи учинчи шахслар, яъни бундан зарар кўрувчи ишлаб чиқарувчиларга, балки шу атрофда истиқомат қилувчи инсонлар саломатлигига ҳам зарар келтиради.
• БМТ маълумотларига қараганда ер юзи бўйлаб 1,8 млрд. инсон ифлосланган сув ҳавзаларидан сув истеъмол қилишга мажбур. Корхоналар ва инсонлар томонидан ҳосил қилинаётган суюқ чиқиндиларнинг 80 %дан ортиғи сув ҳавзаларига оқизилмоқда. Бу эса инсонлар орасида касалликлар тарқалишига сабаб бўлаётган асосий омиллардан бири саналади. Ер юзи бўйлаб йилига 2 млн. киши сув ифлосланиши оқибатида диарея касаллигидан вафот этади.
• Жаҳон банки, ЮНИСЕФ ва Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг биргаликдаги тадқиқотларига қараганда биргина сифатли сув таъминоти ва санитария соҳасидаги ташқи таъсирлар дунё бўйича кунига 28,4 млрд долларлик зиён келтиради ва бу тадқиқот қамраб олган 140 мамлакат ялпи ички маҳсулотининг 0,1 фоизига тенг демакдир.
• Шу пайтга қадар ишлаб чиқариш корхоналари учун асосий ёқилғи манбаси сифатида кўмир, нефт ва газдан фойдаланиб келинди. Аммо углеводород ёқилғилардан фойдаланиш натижасида ҳавога чиқадиган заҳарли газ атроф-муҳит ва инсонлар саломатлигига катта зарар келтираётгани ҳам сир эмас. Бу эса Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотига кўра йилига 4 млн. инсоннинг бевақт ҳаётдан кўз юмишига сабаб бўлмоқда.
• Девид Кригс бошчилигидаги олимларнинг таъкидлашича, “келгусида антропаген жараёнларнинг янада кучайиши ер юзида кенг кўламли, кескин ва орқага қайтариб бўлмайдиган ўзгаришларни келтириб чиқариши мумкин. Сув танқислиги, экстремал об-ҳаво шароитлари, экосистеманинг издан чиқиши, ерларнинг шўрланиши, денгиз ва ер ости сувлари сатҳининг кўтарилиши – буларнинг барчаси ривожланишга тўсиқ бўлувчи ҳамда бутун жаҳон бўйлаб гуманитар инқирозни юзага келтириши мумкин бўлган реал хатарлар ҳисобланади.

• Салбий ташқи самараларнинг ижтимоий фаровонликка таъсири
• Фаровонликни юксалтириш ва камбағалликни бартараф этиш барча мамлакатлар халқларидан ҳаёт кечиришнинг барқарор усулларига ўтишни талаб қилмоқда. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 2015 йил сентябрда бўлиб ўтган тарихий саммитида дунёнинг 195 давлати томонидан 2030 йилгача амалга оширилиши кўзда тутилган 17 та глобал мақсад ҳамда 169 та вазифалардан иборат “