Xulosa
Matematika hamma aniq fanlarga asos. Bu fanni yaxshi bilgan bola aqlli, keng tafakkurli bo‘lib o‘sadi, istalgan sohada muvaffaqiyatli ishlab ketadi,
Sh. M. Mirziyoyev.
Insoniyat faoliyatining deyarli hamma sohalarida shunday holatlar mavjudki, u yoki bu tajjibalami bir xil sharoitda ko’ matra takrorlash mumkin bo’ladi. Ehtimollar nazariyasini sinovdan-sinovga o tishida natijalari turlicha bo’lgan tajribalar qiziqtiradi. Tasodifiy hodisalarni biz tabiatda, jamiatda, ilmiy tajribalarda, sport va qimor o’yinlarida kuzatishimiz mumkin. Umumlashtirib aytish mumkinki, tasodifiyat elementlarisiz rivojlanishni tasavvur qilish qiyindir. XVII va XIX asrlar uchun ehtimollar nazariyasining keskin rivojlanishi bilan har tomonlama giziqish xarakterlidir. Keyinchalik ehtimollar nazariyasiga V.Ya. Bunyakovskiy (1804-1889), P.L., Chebishev (1821-1894), A.A. Markov ), A.M.Lyapunov A.Ya. Xinchin {omanovskiy (1879-1954), A.N.Kolmogorov (1903-1987) va ulaming shogirdlari ho hissa qo'shdilar. O'zbekistonda ehtimollar nazariyasi bo yicha butun dunyoga Jli ilmiy maktabni yuzaga kelishida T.A. Sarimsoqov (1915-1995) va S.X. iddinov (1920-1988) larni alohida ta'kidlab o'tish joizdir. Bu kurs ishimda" tasodifiy miqdorlarning matematik kutilmasi, dispersiyasi va xosslari " o’rganilgan.
Ushbu kurs ishi ehtimollar nazariyasi kursidagi o’zining ko’plab tadbiqlariga ega bo’lgan tasodifiy miqdorlarning matematik kutilmasi, dispersiyasi va xosslari bo’lib, u kirish qismi, asosiy qism, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yhatidan iborat. Asosiy qismning birinchi punktida Matematik kutilmani haqida tushuncha berilgan va ularni hisoblash yo’llari va misollar keltirilgan. Ikkinchi punktida esa Matematik kutilma xossalari va misollarini formulalari va ma’lumotlar berilgan. Uchinchi punktida dispersiya va uning xossalarini keltirib isbot qilingan. To’rtinchi punkitida Kovariatsiya. Korrelatsiya koeffitsiyentini kiltirilib isbot qilib berilgan. Beshinchi punkitida esa Misollar yechish ko’rsatilgan.
Mazkur tasodifiy miqdorlarning matematik kutilmasi, dispersiyasi va xosslari mavzusdagi kurs ishidan matematika ta’lim yo’nalishi bakalavrlari ehtimollar nazariyasi fanidan o’tkaziladigan ma’ruza va amaliy mashg’ulotlarida foydalanishlari mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |