Mavzu: Yarovizatsiya va fotoperiodizm

2.4 Tanqidiy fikrlar
1929 yil 13 noyabrda SSSR Qishloq xo'jaligi xalq komissarligining rasmiy nashri bo'lgan "Selskoxozyaistvennaya gazeta" tahririyat muqaddimasida Lisenko tajribalarining "katta amaliy ahamiyatini" ta'kidlab, bir sahifani kuzgi ekinlarni ekish mavzusiga bag'ishladi, muhokama qilish uchun ushbu mavzu bo'yicha mutaxassislarni taklif qilish: akademik A. Sapegin, professorlar P. I. Lisitsin, N. M. Tulaykov va M. Prik. Umuman olganda, Lisenkoning tajribalari haqida hurmat bilan gapirganda, mutaxassislar usulning kamchiliklarini ta'kidladilar - xususan, Lisitsin ta'kidladi:
“Har qanday seyalka yoki efir, baribir, nihollarni sindirib, shishgan donni tekislaydi. Urug'lik o'lchagich juda qo'pol." Shuningdek, ular SSSRning turli qishloq xo'jaligi zonalarida dastlabki tajribalarda yarovizatsiya usulini diqqat bilan o'rganishni zarur deb hisobladilar.

O'z kuzatishlarida Konstantinov ta'kidladi:

• O'z kuzatishlarida Konstantinov ta'kidladi:
• O'rtacha yillar davomida yarovizatsiya tufayli pasayish yoki o'sish kuzatildi va o'rtacha besh yil ichida yarovizatsiya deyarli o'smadi.
• 1937 yilda o'z tadqiqotlari asosida u yarovizatsiya ma'lum ob-havo sharoitida bunt tarqalishining chastotasini oshirishi mumkinligini yozgan:
• Keng qishloq xo'jaligi usuli sifatida yarovizatsiyaga kelsak, u hali yakunlanishidan uzoqdir ... noqulay ob-havo sharoitida yarovizatsiya qilinmagan ekinlarga qaraganda ko'proq zarar ko'radi va hatto nobud bo'ladi.
• A. A. Lyubishchev ham Lisenkoning ishi va usullarini, shu jumladan yarovizatsiyani tanqid qildi. U tadqiqot masalasi bo'yicha to'plangan materialning to'liq emasligini va olingan ma'lumotlarga statistik ishlov berishning noto'g'riligini ko'rsatdi

Fotoperiod tirik organizmlar hayotida katta ahamiyatga ega.
Fotoperiod kun uzunligi bo’lib, u yil fasllari bilan belgilanadi.
Kun uzunligi o’simliklarning o’sishi, gullashi, meva tugishi, xazonrezgilik,tinim davriga o’tish kabi biologik jarayonlarni boshqaradi.
O’simliklar yorug’likka ehtiyojiga ko’ra YORUG’SEVAR va SOYASEVAR o’simliklarga bo’linadi.
Yorug’sevar o’simliklar quyosh energiyasini ko’p qabul qiladi. Bu o’simliklar dasht, cho’l, o’tloq kabi ochiq joylarda o’sadi. Masalan, zupturum, saksavul, gledichiya, qarag’ay, qayin, shumtol, yapon saforasi, makkajo’xori, oqjo’xori(sorgo), shakarqamish.
Soyasevar o’simliklar o’rmonlarning quyi yaruslarida va suv tubida o’sadi. Masalan,yo’sin, plaun, qirqquloq, qirqbo’g’im, qizil va qo’ng’ir suvo’tlar. Yorug’likda yaxshi o’ssada, soyaga chidamli o’simliklar ham mavjud: nastarin, lipa, qulupnay, binafsha.