Mavzu: Zoologiya fanining rivojlanish tarixi

Eukariot hujayralarni kelib chiqishi

• 
  Eukariot hujayralarning asosiy xususiyatlari nimalardan iborat? Prokariot hujayralardan farqli oʻlaroq, eukariot hujayralar quyidagi qismlardan tarkib topgan:
  
• 
  Membrana bilan oʻralgan, hujayraning genetik axborotini oʻzida saqlovchi yadro.
  
• 
  Sitozolda suzib yuruvchi, muayyan vazifalarni amalga oshirishga muvofiqlashtirilgan, membrana bilan qoplangan bir nechta organellalar. (Organella soʻzi “kichik organ” maʼnosini anglatadi, yaʼni bizning tanamizdagi organlar kabi organellalar ham aniq bir vazifani bajaradi.)
  
• 
  Prokariot hujayradagi bitta halqasimon xromosomadan farq qiluvchi koʻp sonli chiziqli xromosomalar.
  
• 
  Eukariot hujayralar prokariot hujayralarga qaraganda ancha murakkab tuzilgan. Ular energiya muvozanatida, metabolizmda va genlarni ifoda etishda muhim rol oʻynaydigan hujayra qismlaridan tashkil topgan.
  

Evglenozalar tipi , evglenasimonlar (Euglenoidea) sinfi

• 
  Euglenozoa tipi, 2 ta sinfga bo‘linadi.
  
• 
  1. Euglenoidea sinfi.
  
• 
  2. Kinetoplastida sinfi.
  
• 
  Euglenoidea sinfining harakterli vakillari Euglena viridis, Euglena gracilis ko‘pincha to‘xtab qolgan ko‘lmak suvlarda ba’zi bir ifloslangan hovuzlar hamda vaqtli suv havzalarida ko‘plab uchrab, suvning ko‘karishi (“gullashi”)ga sabab bo‘ladi. Yashil evglena tanasining oldingi qismida joylashgan ancha uzun xivchinining buralib- eshilganligidan bir tekisda harakatlanadi. U bir necha nihoyatda nozik tolalardan tarkib topgan.
  

Euglenoidea sinfining harakterli vakillari Euglena viridis, Euglena gracilis ko‘pincha to‘xtab qolgan ko‘lmak suvlarda ba’zi bir ifloslangan hovuzlar hamda vaqtli suv havzalarida ko‘plab uchrab, suvning ko‘karishi (“gullashi”)ga sabab bo‘ladi. Yashil evglena tanasining oldingi qismida joylashgan ancha uzun xivchinining buralib- eshilganligidan bir tekisda harakatlanadi. U bir necha nihoyatda nozik tolalardan tarkib topgan.

• 
  Euglenoidea sinfining harakterli vakillari Euglena viridis, Euglena gracilis ko‘pincha to‘xtab qolgan ko‘lmak suvlarda ba’zi bir ifloslangan hovuzlar hamda vaqtli suv havzalarida ko‘plab uchrab, suvning ko‘karishi (“gullashi”)ga sabab bo‘ladi. Yashil evglena tanasining oldingi qismida joylashgan ancha uzun xivchinining buralib- eshilganligidan bir tekisda harakatlanadi. U bir necha nihoyatda nozik tolalardan tarkib topgan.
  
• 
  Evglena endoplazmasida yashil xromotafora donachalari yaqqol ko‘zga tashlanadi. Evglena bu donachalar yordamida quyosh nuri energiyasini o‘zlashtirib suv va CO2 dan glyukoza sintezlab autotrof tipda ovqatlanadi.
  
• 
  Evglenalar yashash muhitining o‘zgarishiga qarab oziqlanish usulini o‘zgartira oladi. Agar evglenani qarong‘uda saqlansa, u tezda xromotofora tanachalarini yo’qotib, suvda erigan organik moddalarni shilib oziqlanishga ko‘chadi. Bu saprofit (Suvda erigan moddalarni shilib oziqlanishga) oziqlanish deyiladi. Evglenalar ikki xil tipda oziqlana oladi:
  
• 
  a) autotrof – o‘simliksimon
  
• 
  b) geterotrof – hayvonsimon.
  
• 
  Bo‘linish yo‘li bilan ko‘payadi.