Мавзунинг долзарблиги. Халқимизга хос жуда кўплаб азалий

Ишнинг мақсади ва вазифалари. Иккинчи жаҳон уруши дунѐ 
халқларига кўп мусибатлар келтиргани барчага маълум. Республикамиз 
иккинчи жаҳон уруши йилларидаги ижтимоий-иқтисодий ҳаѐтини, жумладан 
Ўзбекистонликларнинг урушда ва фронтдан ташқарида кўрсатган 
фидокорона фаолияти ҳар томонлама ѐритишни ўз олдимизга мақсад қилиб 
қўйдик. 
Урушнинг оғир йилларида ўзбек халқининг асосий маънавий-ахлоқий 
ҳусусиятлари, унинг инсонпарварлиги эркин намоѐн бўлди. И.А.Каримов 
таъкидлаб ўтганидек, «Бизнинг халқимиз воқеаларга бой кўп минг йиллик 
тарихи давомида кўп нарсаларни бошдан кечирди – маданият, илм-фан, ўз 
давлатчилиги ютуқлари нашидасини сурди, ўзаро низолар, бегоналар асорати 
аламини тортди. Энг яхши ўғил қизларидан жудо бўлди». Лекин «тарихнинг 
уйини ҳам, омонсиз жангу жадаллар ҳам, табиий офатлар ва очлик ҳам 
халқимизнинг инсонийлик табиатига доғ туширолмади»
1
.
Мавзунинг ўрганилиши даражаси. Биз бу даврни ѐритишда кўплаб 
адабиѐтларни кўриб чиқдик. Кўпчилик совет даврида чоп этилган адабиѐтлар 
бўлиб, улар ягона сиѐсий мафкура – коммунистик мафкура қолипида 
ѐзилганлигини эътиборга олиб, уларнинг ҳар бирига алоҳида баҳо беришни 
лозим кўрмадик. 1991 йилдан кейин ѐзилган адабиѐтларда Иккинчи жаҳон 
уруши бирмунча холисроқ ѐритилган. Бундай адабиѐтлар қаторига Улуғ 
Ватан уруши тарихи», «Юз саволга юз жавоб» каби адабиѐтларни киритиш 
мумкин
2
. 
Бироқ шуни алоҳида таъкидлаш жоизки, Вазирлар Маҳкамасининг 1996 
йилда декабрдаги «Ўзбекистоннинг янги тарихини яратиш» ва 1998 йил 
июлдаги «Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Тарих институти 
фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида»ги қарорга асосан тарихчи 
олимларимиз жамоаси совет даврида Ўзбекистон тарихини, совет 
давлатчилигининг мустабидчилик моҳиятини холисона ѐритиб берган, 
Жумладан Ўзбекистоннинг иккинчи жаҳон урушидаги қўшган ҳиссасини ҳам 
тадқиқ этган ажойиб китоб «Ўзбекистоннинг янги тарихи» туркумидаги 2-
китоб – «Ўзбекистон совет мустамлакачилиги даврида» асарини яратишди
4
. 
1
Каримов И. Ўз келажагимизни Ўз қўлимиз билан қурмоқдамиз.//| Туркистон. 1999. 2 феврал.
1
Каримов И.А. Ўзбекистон: миллий истиқлол, иқтисод, сиѐсат, мафкура. – Т., 1996. 77-бет.
2
История Великой Отечественной войны.- М., 1993; Юз саволга юз жавоб.- Т., 1994. 
4
Ўзбекистоннинг янги тарихи. 2 китоб. Ўзбекистон совет мустамлакачилиги даврида – Т.:Шарқ, 2000 

---