Mehmonxona sanoati bu mehmon tomonidan talab qilinadigan vaqtinchalik turar joy va qo'shimcha xizmatlarni ko'rsatuvchi korxonalar majmuasi

Turtoplam (turpaket) — istemolchilarga guruhli yoki individual variantlar boyicha taqdim etiladigan xizmatlar toplamiga kiradi. Turpaketni tashkillashtirishga tasir etuvchi omillar: berilgan sayohatga talab mavjudligi; xizmatlar, infratuzilma, moddiy bazaning mavjudligi; avikompaniyalar va boshqa transport kompaniyalari bilan munosabati; jonatuvchi va qabul qiluvchi mamlakatlar ortasidagi munosabatlar; hamkor turistlik tashkilotlar bilan munosabat; belgilangan mamlakatda turizmning rivojlanish darajasi; belgilangan mamlakatning siyosiy barqarorligi. Shuni takidlash lozimki, siyosiy barqarorlik omili turoperator tomonidan ozining strategiyasini ishlab chiqishda muhim hisoblanadi. Bizga Gresiyadagi kurd voqealari, Misrdagi terroristik portlashlar bilan bogliq talabning keskin pasayish hollari malum. Ushbu yonalishlarga ixtisoslashgan turoperatorlar katta yoqotishlarni boshdan kechirdilar. Ammo shuni ham takidlash lozimki, ushbu hududlarda vaziyat barqaror bolishi bilan turistlar oqimi yana qaytadi. Berlindagi xalqaro turizm birjasida qayd etilganidek turist xavf-xatarni yengib otishga moyil. U siyosiy barqarorlik roy bergan mamlakatlarda vaziyat yaxshilanishi bilan osha yerga yana oshiqadi, ayniqsa, issiq iqlimli hududlar va arzon narxlar bolsa. Turpaket narxi. Turpaketning muvaffaqqiyatiga tasir etuvchi eng muhim omil bu — narxdir. Narxlashtirishda boshqalarnikiga oxshamagan, alohida xususiyatli turpaketga ega bolgan turoperatorlar koproq erkinlikka egadir. Ular narxni asosan xizmatlarni sotib olish va boshqa harajatlar, shuningdek daromadning malum foizini kiritishga asoslanib belgilaydilar. Ommaviy bozor turoperatorlari asosan raqiblar narxiga asoslanib narx belgilashadi, ayniqsa turpaketlarga talab pasayganda (olik mavsumda). Turpaket narxini aniqlashda turoperatorlar bozor yetakchilari narxlariga amal qilishadi. Yirik turoperatorlarharajatlarni kamaytirishadi va shu bilan raqiblari-ning narxlashtirishda omadga erishishlariga yol qoyilmaydi. Eng kop qolla-niladigan narxlashtirish usullaridan biri bu harajatlarga asoslangan narxlardir, yani mahsulot tannarxi hisoblanadi va daromadning malum foizi qoshiladi. Turpaket narxiga kiruvchi daromad foizi qoshimcha harajatlarni qoplash, fondlarga ajratmalar, maosh va sof daromadni hisoblash orqali aniqlanadi va 15 % dan 30% gacha boladi. Turizmda narxlarni hisoblashning oziga xos xususiyatlarini unutmaslik lozim. Masalan, agar mavsumiy dasturda uzoq-vaqtli charter reyslarining (seriyasining) ketma-ketiligi, joylashtirishning «bakk to bakk» tamoyili qollanilayotgan bolsa, harajatlar mavsum boshi va oxiridagi bitta bosh reys+malum samalyotdagi № jonatishlar soni va № ta orinlar sonini hisoblash orqali aniqlandi. Bu mavsumiy charter dasturiga kiritiladigan tola harajatlar. Ular kirishlar soniga bolinadi va bu turpaket narxiga kirituvchi bitta uchishning narxidir. Ammo turoperatorlar narxlarni hisoblashning harajatlar usulini qollashda marketing malumotlarini qollash bilan birga orta bozor narxlarini ham inobatga olishadi. Turizmda narxlar harajatlar va daromadlar notekis taqsimlangan vaqtda bozordagi talabning tebranishini ifodalaydi. «olik mavsum»da narxlar pasayadi va mavsumda ular qayta tiklanadi (daromad evaziga). Narxlashtirish strategiyasi rivojlanish bosqichida turpaketlar uchun xosdir. Turpaketlar narxi nafaqat turistlik bozorning holati, raqobatchilarning narxiga balki boshqa turlar narxiga ham bogliq boladi. .