Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi
Seysmik mustahkam binolarni loyihalash
Download 7.26 Mb. Pdf ko'rish
|
MUXUM ARXITEKTURAGA
- Bu sahifa navigatsiya:
- Seysmomustahkam binolarni loyihalashning umumiy qoidalari
|
10.4. Seysmik mustahkam binolarni loyihalash
Zilzila paytida binolarning qulashi mislsiz falokatlarga olib keladi, shu boisdan ularning seysmik mustahkamligiga jiddiy e’tibor talab etiladi. Bino loyihalanayotganda hisob va hayot sinovlaridan o‘tgan ma’lum konstruktiv choralar amalga oshirilsa, inshootning zilzilaga qarshiligi ortadi. Tabiiyki, bunda qurilishning tannarxi qimmatlashadi. Quyida inshootlarning seysmik mustahkamligini oshirishga sarf etiladigan qo‘shimcha harajatlarning hajmini ixchamlashga qaratilgan umumiy ko‘rsatmalar bayon etiladi. Seysmomustahkam binolarni loyihalashning umumiy qoidalari Zilzilaga bardoshli binolar loyihasini tuzayotganda ularning plandagi ko‘rinishi simmetrik bo‘lishiga hamda massa va bikrliklarning bir tyokisda taqsimlanishiga erishishga intilmoq zarur. Devorlar va ramalarning binoning bo‘ylama va ko‘ndalang o‘qlariga nisbatan simmetrik ravishda joylashtirish lozim. SHu yo‘l bilan buralma tebranishlarning oldi olinadi yoki ularning rivojlanishiga chek qo‘yiladi. Bo‘ylama va ko‘ndalang devorlar bino plani uzra uluksiz ravishda tutashib ketishi kerak. Planda ajralgan (uzilgan) devor o‘zi tutashgan ikkinchi devorga ziyon etkazishi mumkin. Agar biror sababga ko‘ra devorning uzlukli bo‘lishi talab etilsa, u holda uning konstruktiv davomini rama ko‘rinishida olsa bo‘ladi. Binoning plani iloji boricha sodda bo‘lgani ma’qul. Planda aylana, muntazam ko‘pburchak, kvadrat yoki to‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi binolar zilzila kuchlariga qarshilik ko‘rsatishda murakkab shaklli binolardan ustun turadi. Agar me’morchilik yoki ekspluatatsiya talablariga ko‘ra planda murakkab shakldagi bino barpo etish lozim bo‘lsa, u holda binoni antiseysmik choklar vositasida oddiy shaklli qismlarga ajratish kerak. Oddiy shaklli binolarning devorlari va konstruktiv elementlari turli yo‘nalishlarda o‘zaro teng yoki bir-biriga yaqin mustahkamlik hamda bikrlikka ega bo‘ladi; shu sababli gorizontal seysmik kuchning istalgan yo‘nalishida bunday binolar teng qarshilik ko‘rsatadi. Bunday binolar buralma tebranishlarga ham yaxshi bardosh beradi. 256 Toshkentdagi san’at saroyining tomosha zali planda aylana shaklda bo‘lganligi sababli, epitsentrga yaqin joylashgan bo‘lishiga qaramay, 1966 yil zilzilasiga juda yaxshi bardosh bergan. Bino yoki uning alohida qismlarining uzunligi normaga ko‘ra cheklangan bo‘ladi. Download 7.26 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|