Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

B-toifaga ham yonish va portlash xavfi bo’lgan, chaqnab yonish harorati 
28
o
S dan yuqori bo’lgan , engil alangalanuvchi suyuqlik bug’lari, yonuvchi 
chang va gazlar havodagi kislorod bilan suv bilan qo’shilganda xavfli, 

---

 219 
portlovchi aralashma hosil qiluvchi miqdorda bo’lib, ular yonganda xonadagi 
xavfli bosim 5 kPa dan yuqori bo’ladi. Bunga ammiak ishlab chiqorish sanoatini 
misol qilib ko’rsatish mumkin.
V-toifaga faqat yonuvchi, ya’ni A va B toifalarga kirmaydigan sanoat 
korxonalari, jumladan chaqnab yonish harorati 120
o
S dan yuqori bo’lgan, 
yonuvchi qattiq jismlarni ishlab chiqorish va qayta ishlov berish hamda harxil 
yoqilg’i moddalarni ishlatiladigan sanoat korxonalari kiradi. Bunga misol qilib, 
yog’ochni qayta ishlovchi mebelsozlik sanoati, qozg’oz, kardon, to’l qog’oz 
ishlab chiqaruvchi korxonalarni ko’rsatish mumkin. 
G-toifaga, yonmaydigan modda va ashyolarning qaynoq, cho’g’langan yoki 
eritilgan holatida ishlatiladigan korxonalar kiradi. Bunga metallurgiya sanoati 
korxonalari, issqlik ishlab chiqaruvchi markazlar va bug’xonalar misol 
bo’laoladilar.
D–toifaga, yonmaydigan modda va ashyolarni sovuq holatda ishlatiladigan 
va saqlanadigan sanoat va qishloq xo’jaligi korxonalari kiradi. Masalan, toshni 
maydalash, keramika vassement zavodlari shular jumlasidandir.
Bino va inshootlarni yong’in va portlash xavfi bo’yicha guruhlanishi, 
ulardagi barcha xonalarning yonish va portlashga moyillik toifasi aniqlangandan 
so’ng belgilanadi. Agar binoda A toifaga taalluqli xona bo’lsayu, uning 
maydoni binodagi barcha xonalarning umumiy maydonidan 5% dan kam 
bo’lmasa yoki sathi 200 m
2 
dan ko’p bo’lsa, bu holda bino A toifaga kiradi. 
Binoda harxil toifaga taalluqli xonalar mavjud bo’lsayu, A va B toifadgi 
xonalarning yig’indi maydoni, qolgan barcha xonalar umumiy maydonining 5% 
dan kam bo’lmasa yoki sathi 200 m
2
dan ziyod bo’lsa, bu bino B toifaga 
mansub bo’ladi.