Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

 
13.2. Qurilishda montaj ishlarini xavfsiz bajarish usullari. 
Montaj ishlari qurilayotgan bino va inshootlarni zarur mashina hamda asbob-
uskunalar bilan jihozlashda bajariladi. SHuningdek, bunda sanitariya-texnika 
hamda elektrotexnika jihozlari ham bir yo‘la montaj qilinadi. Lyokin, hozir 
qurilishni industriyalashtirishning taraqqiyoti tufayl qurilish maydonlari borgan 
sari montaj maydonlariga aylana bormoqda. Bunday qurilishlarda bino yoki 
inshoot tayyor element va konstruksiyalardan yig‘ilmoqda. 
Texnologik jihozlar, ko‘tarish-tashish vositalari, elektro-texnik, sanitariya- 
texnika jihozlari, stanoklar va boshqa jihozlarning montaji batamom qurib 
bitkazilgan qurilish binolari va inshootlarida bajariladi. Ba’zan sanoat ob’ektlarini 
ishga tushirish muddatini tezlatish maqsadida ayrim jihozlar montaji qurilish 
ishlari bilan parallel ravishda olib boriladi. Jihozlarni montaj qilish ishlari maxsus 
montaj tashkilotlari tomonidan bajariladi. Montaj ishlariga quyidagi operatsiyalar 
kiradi: 
a) qurilishga keltirilgan jihozni ochish va uni tekshirish (holatini belgilash 
maqsadida); 

---

331 
b) mashinalarning alohida uzel va detallarini yig‘ish; 
v) yig‘ilgan mashinaning uzel va qismlarini ularni joylashtirish eriga etkazib 
berish; 
g) mashina va apparatlarni mo‘ljallangan joyiga o‘rnatish, mustahkamlash, 
muvozanatlash va ularni ish holatiga keltirish; 
d) montaj qilingan mashina, apparat va boshqa jihozlarni kuchli va kuchsiz 
holatda ishlatib sinab ko‘rish; 
e) barcha montaj qilingan jihozlarni ish kuchli va kuchsiz holatda kompleks 
sinab ko‘rish; 
j) sinab ko‘rilgan jihozlarni foydalanish uchun topshirish. 
Murakkab va ishlab chiqarishda yangi o‘zlashtirilayotgan jihozlarni montaj 
qilish ishlari uni tayyorlovchi zavodlarning boshchiligida bajariladi. Bunday 
vaqtlarda shef- montajchilar montaj ishlari sifati va o‘rnatilgan jihozlarni 
foydalanishga topshirish mas’uliyatini o‘z zimmalariga oladi. 
Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etishda montaj qilingan jihozlarni uzil- kesil 
tayyorlash va ishga tushirish ishlari montaj ishiga kirmaydi — bunday ishlarni 
qurilgan bino yoki inshootdan foydalanuvchi shaxslar bajaradi.