Mekdebiň usuly maslahatynda seredildi

Kliniki alamatlary 
Böwrek ragynyň klinikasy ýerli we umumy alamatlardan 
durýar. Umumy alamatlarynda esasysy ösýän ragyň netijesinde 
organizmiň zäherlenmegi sebäpli, näsagyň umumy ýagdaýynyň 
erbetleşmegi. Olar ysgynsyzlyk, işdäniň kemelmegi, horlanmak 
ýaly simptomlardan durýar. Esasy simptomlaryň biri näsagyň 
endamynyň gyzgynynyň galmagy bolup, ol 20-30 % näsaglarda 
duş gelýär. Näsagyň gyzgynynyň subfebrilden ýokary derejelere 

---

35 
ýetmegi mümkin. Bu gyzgynlyk böwrek aýrylandan soň ýitýär. 
Eger-de gyzgyn ýene-de peýda bolsa ol metastazlaryň ýüze 
çykýandygyny ýa-da keseliň gaýtalaýandygyny görkezýär. 
Nasagyň gyzgynynyň ýokarlanmagy böwrek ragynyň başlangyç 
derejelerinde we onuň ötüşen görnüşlerinde bolmagy 
mümkindir.Gyzgynyň ýokarlanmagy bilen birlikde EÇT hem 
ýokarlanýar. EÇT böwrek ragynyň ýeke-täk simptomy 
görnüşinde ýüze çykmagy hem mümkindir. Şol sebäpli hem 
EÇT ýokary bolan näsaglaryň urologiki barlagdan geçirmek 
zerurdyr.
 
Anyklaýyş usullary 
Böwrek ragynyň öte geçen derejelerini anyklamak aýratyn 
kynçylyklary döretmeýär. Emma onuň başlangyç derejelerinde 
bu keseliň diagnostikasy biraz çylşyrymlydyr. Böwregiň rak 
keselinde bu alamat orta ýaşly garry adamlarda birden ýüze 
çykyp onuň iki tarapynda hem bolmagy mümkin we näsag göni 
ýatan ýagdaýynda hem ýitip gitmeýär.
Garyn boşlugy elläp görülende böwregiň uly çişleri nätekiz, 
gaty düwün görnüşinde ele bildirýär we yrap göreniňde onuň 
garyn arka boşlukdan çykýandygyny aňmak bolýar.
Böwrekleriň howply täze döremelerini anyklamakda 
ssintografiýa böwrekleriň skenirlenmegi ýaly radioizotop 
barlaglary wajyp maglumatlar berýär. Bu usullaryň netijesinde 
çişleriň ýerleşen ýeri, onuň möçberi böwreklerde gan 
aýlanyşygynyň bozulan ýerlerini ýüze çykarmak bolýar.