Metrologiya asoslari

 
9.8.
10 Om qarshilikni
100 Om qarshilikka ega bo‟lgan vol‟tmetr 
va
=1 Om qarshilikka ega bo‟lgan ampermetr bilan o‟lchash zarur. Uslubning 
kichikroq xatoligini olish uchun qaysi sxemalardan (9.2-9.3-rasmlar) foydalanishni 
tavsiya etishingiz mumkin? 
Javob: 9.2-rasmdagi sxema.
9.9. 
qarshilik
⁄ bog‟lanishga muvofiq vattmetr va vol‟tmetr 
yordamida bilvosita uslub bilan aniqlanadi (9.4-rasm). 
9.4-rasm. 
9.5-rasm. 
Agar 
vattmetrning 
qo‟rsatkichi 
100 
Vt, 
vol‟tmetrning 
ko‟rsatkichi
150 V, vol‟tmetrning kirish qarshiligi
000 Om bo‟lsa, 
uslubning xatoligini aniqlang va uni chiqarib tashlang. Vol‟tmetrning tok g‟altagini 
qarshiligi
kuchlanish g‟altagining qarshiligi
. 
Javob: 
=
11%;
=
25 Om;
250 Om. 
9.10. 
qarshilik
bog‟lanishga muvofiq vol‟metr va ampermetr 
yordamida bilvosita uslub bilan aniqlanadi (9.5-rasm). Agar vattmetrning 
qo‟rsatkichi
100 Vt, ampermetrning ko‟rsatkichi
=1 A, ampermetrning 
qarshiligi 
=1 Om bo‟lsa, uslubining xatoligini aniqlang va uni chiqarib tashlang. 
Vol‟tmetr tok g‟altagining qarshiligi
kuchlanish g‟altagining qarshiligi 
. 
Javob: 
= 1%; 
=1 Om; 
9 Om. 
 
9.11. O‟lchash o‟zgartkichi o‟zida aperiodik zvenoni tashkil etadi. 
=2,3 c 
o‟rnatish vaqtidan keyin dinamik xatolikning nisbiy qiymati
dan 
ortiq bo‟lmasligi uchun u qanday T vaqt doimiysiga ega bo‟lishi lozim?

---

48 
Javob: T
1 s.
 
9.12. Garmonik tebranishlarni o‟lchash generatori tarmoqqa ulangandan keyin 
uning tebranishlar chastotasi 
( )
( 
) ( 
) qonuniyat bo‟yicha 
o‟lchanadi, bunda
320 kGs - generator chastotaning uning shkalasidan 
olinadigan nominal qiymati ; 
328 kGs ulash momentidagi chastota qiymati ; 
T=5 minut – vaqtning issiqlik doimiysi. Agar chastotani o‟rnatishning yo‟l 
qo‟yiladigan xatoligi
=1% bo‟lsa, isitish uchun zarur bo‟ladigan vaqtni 
aniqlang. 
Javob; 
= 4,6 min.