Microsoft Word +++Jinoyat huquqi Umum. Rustambayev 2006. doc
Download 1.81 Mb. Pdf ko'rish
|
Jinoyat huquqi Umum.Rustambayev 2006
|
NOTA BENE!
Jinoyatni sodir etgan shaxs qilmishning ijtimoiy xavfliligini anglagan, uning ijtimoiy xavfli oqibatlarini oldindandan ko‘ra bilgan va ularning yuz berishini istagan bo‘lsa, u to‘g‘ri qasd bilan sodir etilgan hisoblanadi NOTA BENE! Jinoyatni sodir etgan shaxs o‘z qilmishining xavfliligini anglagan, uning ijtimoiy xavfli oqibatlarini oldindandan ko‘ra bilgan va ularning yuz berishiga ongli ravishda yo‘l qo‘ygan bo‘lsa, u egri qasd bilan sodir etilgan hisoblanadi 165 O‘z-o‘ziga ishonish yoki beparvolik orqasida sodir etilgan ijtimoiy xavfli qilmish ehtiyotsizlik orqasida sodir etilgan jinoyat deb topiladi. O‘zbekiston Respublikasi jinoyat qonuni tarixida birinchi marta 1994-yilgi Jinoyat kodeksida murakkab aybli jinoyat tushunchasi o‘z aksini topadi. Sud-tergov amaliyotida aybdorning sodir etgan jinoyati va yuz bergan oqibatlarga bo‘lgan munosabati har xil bo‘lgan hollarda jinoyatni kvalifikatsiya qilishda turli muammolarga duch kelinadi, bunday hollarda ayb shakllarining to‘g‘ri aniqlanishi sodir etilgan jinoyatni to‘g‘ri kvalifikatsiya qilishning zaruriy sharti ekanligidan kelib chiqib, O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 23-moddasida murakkab ayb tushunchasiga ta’rif berilgan. NOTA BENE! Agar shaxsning qasddan jinoyat sodir etishi natijasida ehtiyotsizlik orqasida boshqa ijtimoiy xavfli oqibatlar yuz bergan va shunday qilmish uchun og‘irroq javobgarlik belgilangan bo‘lsa, bunday jinoyat qasddan sodir etilgan deb topiladi 3.Qasd va uning turlari Jinoyat kodeksida javobgarlik ko‘zda tugilgan ko‘pchilik jinoyatlar qasddan sodir etiladi. Shubhasiz, qasddan sodir etilgan jinoyatlarning ehtiyotsizlik orqasida sodir etilgan jinoyatlarga nisbatan ijtimoiy xavflilik darajasi yuqoridir. Shaxs qasddan jinoyat sodir etayotganida uni oldindandan rejalashtiradi, batafsil tayyorgarlik ko‘radi. Shuning uchun qasddan sodir etilgan jinoyatlarga qarshi jinoyat huquqiy choralar yordamida kurashish dolzarb muammolardan biri hisoblanadi. Buni hisobga olgan holda qonun chiqaruvchi organ tomonidan qasddan jinoyat sodir etgan shaxslar uchun qattiqroq jazo choralarini belgilagan. Masalan, qasddan odam o‘ldirganlik uchun(97-modda 1-qismi) o‘n yildan o‘n besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish, ehtiyotsizlik orqasida odam o‘ldirganlik uchun(102–modda 1-qismi) uchun esa ikki yilgacha axloq tuzatish ishlari yoki uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi nazarda tutilgan. Faqatgina qasddan sodir etilgan jinoyatlar og‘ir va o‘ta og‘ir jinoyatlar sirasiga kiritilgan. Shuningdek,, qasddan jinoyat sodir etish alohida huquqiy oqibatlarni keltirib chiqaradi: bunga shaxsni o‘ta xavfli retsidivist deb topish; jazodan shartli ozod qilishga nisbatan qattiqroq shartlar qo‘yilganligi va boshqalar kiradi. 166 Qasddan sodir etilgan jinoyatlarning yana bir xususiyati shundaki, jinoyatga tayyorgarlik ko‘rish, jinoyatni sodir etishga suiqasd qilish hamda jinoyatda ishtirokchilik faqat qasddan sodir etilgan jinoyatlardagina bo‘ladi. Jinoyat kodeksi 21-moddasi 1-qismida qasddan sodir etilgan jinoyat tushunchasiga ta’rif berilgan: Download 1.81 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|