Microsoft Word карт лой ва тузиш doc


т  3  Нуқталар  Майдонии  К  К  т


Download 3.91 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/67
Sana10.11.2023
Hajmi3.91 Mb.
#1762073
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   67
Bog'liq
1-КАРТАЛАРНИ ЛОЙИҲАЛАШ ВА ТУЗИШ

т 

Нуқталар 
Майдонии 
К 
К 
т 
К 
К 
К 
к 

Tенг чиз. 
Майдонии 
к 
к 
к 

т 
т 
к 

Белгилар 
Нуқтали 
т 
к 
к 
К 
к 
т 
к 

Бир жойга 
тегишли 
Майдонии ва 
чизиқли 
т 
к 
к 
Т 
т 
т 
к 

Картодиаграмни
а 
Майдонии ва 
нуқтали 
т 
к 
т 
К 
к 
к 
к 

Картограмма 
Майдонии 
т 
т 
к 
Т 
т 
т 
к 

Чизиқли 
Чизиқли 
т 
к 
к 
К 
т 
т 
к 
10 
Ҳаракатдаги 
чизиқ 
Чизиқли ва 
майдонии 
т 
к 
к 
К 
к 
т 
к 




раёнлари орасида қолиб, ўқилмай қолади. Шунинг учун сифатли ранг усулини 
ишлатишда очроқ ранглар танланади. 
Белгилар усули картодиаграмма билан бирга қўшиб тасвирланмайди. Чунки 
уларнинг шакли ўхшаш, бир-биридан ажратиш қийин. Кўпроқ белгилар, чизиқли 
белгилар, ареаллар ва сифатли ранг усулларини қўшиб ишлатилса, яхши натижа 
беради. Бу ҳолат Ўзбекистон географик атласидаги (1999) Умумиқтисодий картада 
мавжуд. Аҳоли карталарини тузишда белгилар усули билан нуқталар усули қўшиб 
кўрсатилиши мумкин. Лекин бунда геометрик белгининг шакли тўқроқ рангда 
берилиб ичи бўялмайди. Масалан, шаҳар аҳолиси шар, қишлоқ аҳолиси эса доира 
билан берилиши мумкин. 
Воқеа-ҳодисаларни чегараларсиз белгилар, чизиқли белгилар ва ареаллар билан 
қўшиб тасвирласа бўлади. Лекин нуқталар усулини картодиаграмма ва катограмма 
усуллари билан маъмурий чегараларсиз қўшиб тасвирлаб бўлмайди. Воқеа ва 
ҳодисаларни тасвирлашда картанинг мазмуни, воқеаларнинг географик тарқалиши ва 
картанинг мақсадига қараб, бир хил кўрсаткични 4 хил усулда тасвирлаш ҳам мумкин. 
Масалан, 20-расмда бир хил кўрсаткич 4 хил усулда тасвирланган. Нуқталар баъзан 
картограмма ва картодиаграмма билан қўшиб тасвирланади. Масалан, Ўзбекистон 
географик атласидаги (1999) «Пахтачилик» картасида пахта экиладиган майдонлар 
нуқталар билан кўрсатилса, ҳосилдорлик картограмма билан, вилоятлар бўйича 
етиштирилган пахта миқдори картодиаграмма билан 
кўрсатилган. 
Ижтимоий-иқтисодий 
карталарда 
воқеа-ҳодисалар 
картограмма 
ҳамда 
картодиаграмма билан тасвирланса, картанинг мазмуни бойийди. Умуман мавзули 
карталарда бир ва бир қанча усуллар ишлатилиши мумкин. Лекин бунда ранглар яхши 
танланиши керак. 
Картографик усулларни танлаш ва улардан фойдаланишда А. В. Гедимин 
томонидан тузилган картографик усулларнинг ишла-тилиш жадвали ёрдам бериши 
мумкин. 

Download 3.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   67




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling