Microsoft Word Ma'naviy axloqiy tarbiya-mq doc

Қариндошларнинг ахиллиги нимада 
Фарзандларингизга дастлаб қариндошларингиз, яъни улар ким томонидан 
қариндошлиги ҳақида тез-тез сўзлаб туриш; ота томонидаги бува, буви, амаки; 
она томонидаги буви, бува, хола, тоға ва бошқа авлодлар ҳақида батафсил 
тушунтириш керак. Икки томоннинг қариндошларини ҳам ота-она каби хурмат 
қилиш лозимлигини уқтириб бориш керак. 

---

10 
Улар келганда очиқ чеҳра билан кутиб олиш, муҳтож бўлса ёрдам бериш, 
иложи борича яхшилик қилишни амалда кўрсатиш ва болаларда ҳам шуни 
талаб қилиш муҳим. Айниқса, қариндошларникига болаларни бориб туришлари 
меҳр ипларини янада маҳкам боғлайди. 
Оилада қарияларнинг бўлиши катта бахт, уларга ёрдам бериш, касал 
бўлганларида кўнглини олишга раҳмдиллик кўрсатишга болани ўргатиш керак. 
Фарзандимиз ўз қариндошлари билан фархлансин, уларга доимо ҳариҳоҳ 
бўлсинлар десангиз, асло улар ҳақида нохуш сўзлар гапириб, боланинг 
кўнглини қолдирмаслик лозим. 
Фарзандингиз олдида ўз ҳатти-ҳаракатингизнинг қайси бирини тўғри деб 
ҳисоблайсиз? 
Ота-она бола учун энг азиз. Ота-онанинг ҳар бир ҳаракати у ёки бу 
даражада таъсир этади. Шунинг учун ота-она, оила аъзоларининг тотувлиги, 
обрўлари, тўғрисўз, адолатли бўлишлари, илм-маърифатга муносабатларини 
одоб ахлоқ пардаси орқали кундалик ҳаракатларида намойиш қилишлари 
лозим. Ота-она ва оила аъзоларининг қайси ҳаракатлари болага ижобий таъсир 
этишини (очиқ чеҳралилик, ғамхўрлик, тадбиркор, оила аъзолари ҳақида 
адолатли муносабати, рўзғордаги саранжомлик, оила аъзоларининг шахсига 
тегмаслик, айниқса, кексаларни, беморларни хурмат қилиш, талабчанлик ва 
ҳ.к.) аниқланг. (11) 
Ота-она ва оиланинг бошқа аъзоларида юқоридаги сифатлардан қайси 
бири бор? Йўқларини эгалланг.
Қандай ишлар яхшилик ҳисобланади?
Нима сабабдан? 
Бола яхшилик ёки ёмонликни ўз тасаввурига кўра белгилайди. 
«Яхшилик» сўзининг негизида бир-бирига ишонч, меҳр оқибат, мурувват, 
саҳийлик каби ахлоқли сифатлар яширинган. Болаларга яхшилик қилган 
одамни «Яхши дадам, бувим, ўқитувчим, ўртоғим» деб юритиш одоби бор. 
Лекин уларда бу сўз руҳий ҳолатига кўра турғун бўлмай, атрофдагиларнинг 
ҳатти-ҳаракатларига қараб ўзгариб туради.
Ким уларнинг қалбига йўл топиб, ширинсуҳан бўлса, уларнинг чеҳралари 
очиқ, қалблари қандай яхши, деб нидо беради. Шунинг учун болаларга 
яхшиликни ўргатишда очиқ муомалалик муҳимдир: «Қани, ўғлим, ё қизим, бу 
кун кимга ёрдам бердинг? Кўчада кексаларни кўрганда салом бердингми? 
Юклари оғир бўлса, ёрдам беришни ўйладингми?» 
«Болажоним! Ўртоқларингга ёрдам бериб яхшилик қилмоқчи бўлсанг, 
қилган яхшилигингни унут, уни юзига солма! Қўлингдан келса, яхшилик қил! 
Сув ичирмаганга, сут ичир», «Тош отганга, отма», деб ҳалқимиз ёмонлик 
қилганга ҳам яхшилик қилишга даъват этади.
Оилангиз аъзоларининг ҳатти-ҳаракатларини кузатинг, қайси бирлари 
яхшилик қилишни кўпроқ ихтиёр этади?

---

11