Microsoft Word Материал резина lotin

Texnologik xossalari. Bu turdagi kauchuklar ko‘p plastikatsiyaga 
uchratilmaydi va tezda shakllantiriladi, yuqori yopishqoqlikka ega. Ular tez 
shakllanadi va yaxshi yopishqoqlikka ega. Uning asosiy kamchiligi 
termoplastikligi kamligidadir, bu esa polimer va aralashmani yuqori sovuq holdagi 
oquvchanligini belgilaydi. SHu bilan birga kauchukni karkasligi kamligidan to‘liq 
shakllanish mobaynida o‘zini yaxshi saqlamaydi. 
Texnologik xossalarini yaxshilash maqsadida yuqori haroratda ishlov 
beriladi va natijada sovuq holatda oquvchanligi kamayadi va mustahkamligi 
oshadi. 
Butil kauchuk to‘yinmagan kauchuklar bilan yaxshi sovulkanlanmaydi, oz 
miqdorda uning qo‘shilishi mexanik xossalarini yomonlashuviga olib keladi. 
SHuning uchun bu turdagi kauchuklarni alohida aralashtirgichlarda amalga 
oshiriladi.
Bu turdagi kauchuklarni issiqlik ishlov berilishi ikki usulda olib boriladi. 1. 
Matoch aralashmani 160
o
C haroratda 30 min davomida qozonda qizdiriladi va 
so‘ngra 5 min. valslanadi; 2. Kauchukni 15-20 minut davomida 175-230
o
C 
haroratda qo‘shimchalar bilan aralashtiriladi (harorat to‘ldirgich turiga bog‘liq). 
Hosil bo‘lgan aralashmani pufakchalar hosil bo‘lmasligi uchun 95-105
o
C 
haroratgacha sovutiladi va so‘ng boshqa qo‘shimchalarini qo‘shiladi. 
Vulkanlanishi. Ushbu kauchuklar to‘yinmagan bog‘lari kamligidan uzoq 
vaqt davomida vulkanlanadi, agar to‘yinmagan miqdori 0,8-2% dan ortsa 
vulkanlanish tezligi 4 barobar ortadi. Odatda tezlashtirgichlar sifatida faol 
tezlashtirgichlar (tetrametiltiuramdisulfid) qo‘llaniladi. Qarishini oldini olish 
maqsadida yuqori haroratda alkilfenolformaldegid smolalari qo‘shiladi. 
BK aralashmalarni vulkanlanish harorati 150-200
o
C da olib boriladi, undan 
pastroq haroratda mustahkamlik xususiyatlari kamayadi. Butil kauchuk deyarli 
yuqori to‘yinmagan kauchuklar bilan kirishmaydi (polixloroperndan tashqari). 
2.3.6-Jadvalda BK kauchuklarning standart retsepturalari keltirilgan: 
Ko‘shimchalar nomi 
Miqdori mass.qism 

---

65 
BK 
Kauchuk
100,0 
Oltingugurt
2,0 
Merkaptobenztiozol 
0,65 
Tetrametiltiruamdisulfid 
1,3 
Rux oksidi 
5,0 
Stearin kislota 
3,0 
Texnik uglerod DG-100 
50,0 
Laboratoriya valsda rezina aralashmasini tayyorlashda 40-50
o
С haroratda 30 
min davomiyligida tayyorlanadi. Standart retsepturada vulkanlanish harorati 143
o
С 
va 30-50 min. davomida olib boriladi. Hosil bo‘lgan vulkanizatlar quyidagi 
xossalarga ega bo‘ladi: 
CHo‘zilishdagi mustahkamlik, MPa – 17 (BK-1030T) va 18 (BK-1045T) 
Nisbiy cho‘zilish, % kammas – 700 (BK-1030T) va 600 (BK-1045T) 
SHu bilan birga adgezion xossalarini yaxshilash uchun, boshqa kauchuklar 
bilan yaxshi kirishishi hamda issiqlikka chidamligini oshirish maqsadida bu 
turdagi kauchuklarni galogenlash jarayoniga utratiladi.