Microsoft Word Меҳнат лотинда о м doc

Mehnat huquqi ikkita asosiy funksiyani bajaradi. Birinchi funksiya – 
mehnat unumdorligining o‘sishiga, ijtimoiy ishlab chiqarishning 
samaradorligini oshirishga ko‘maklashish, u odatda ishlab chiqarish 
funksiyasi deb ataladi. Ikkinchi funksiya – xodimlarning mehnat 
huquqlarini qo‘riqlash, bu himoya qilish funksiyasi deb ataladi. Har ikkala 
funksiya ham bir-biri bilan uzviy bog‘liq va ajralmasdir. 
Mehnat huquqining «xizmati» iqtisodiy vazifalarni hal etishga 
ko‘maklashuvdan iborat bo‘lib, bu holat ishlab chiqarish funksiyasidan 
kelib chiqadi. Ayni vaqtda mamlakatimizda iqtisodiy vazifalarni hal etish, 
ishlab chiqarishni rivojlantirish xodimlar mehnat huquqlarining har 
tomonlama va to‘la ta’minlanishi bilan uyg‘unlashadi, bu holat himoya 
funksiyasidan kelib chiqadi. 
Ish beruvchilarning manfaatlarini mehnat huquqining ishlab chiqarish 
funksiyasi, xodimlarning manfaatlarini esa himoya funksiyasi aks ettiradi. 
Mehnat huquqining eng muhim qonuniyati vazifalarning garmonik 
uyg‘unligidan, ularning birligidan iboratdir. Umuman olganda, mehnat 
huquqi iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, g‘oyaviy-tarbiyaviy vazifa- larni 
bajaradi. Jumladan: 
1) iqtisodiy vazifasi – ishlab chiqarishga ta’sir o‘tkazish orqali; 

---

13 
2) siyosiy vazifasi – ishlab chiqarish jarayonida xodimlarning 
ijtimoiy - siyosiy faolligining oshishida; 
3) ijtimoiy vazifasi – mehnat qilish huquqining erkinligini ta’min- 
lashda; 
4) g‘oyaviy-tarbiyaviy vazifasi – ijtimoiy mehnatning takomilla- 
shuvi hamda xodimlarni ma’naviy-ma’rifiy tarbiyalash kabilarda na- 
moyon bo‘ladi. 
Mehnat qonunchiligining vazifalari O‘zbekiston Respublikasi 
Mehnat kodeksining 2-moddasida nazarda tutilgan bo‘lib, unga muvofiq: 
«Mehnat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari xodimlar, ish beruvchilar, davlat 
manfaatlarini e’tiborga olgan holda, mehnat bozorining samarali amal 
qilishini, haqqoniy va xavfsiz mehnat shart-sharoitlarini, xodimlarning 
mehnat huquqlari va sog‘lig‘i himoya qilinishini ta’minlaydi, mehnat 
unumdorligining o‘sishiga, ish sifati yaxshilanishiga, shu asosda barcha 
aholining moddiy va madaniy turmush darajasi yuksalishiga ko‘mak- 
lashadi».