Microsoft Word Норматова Шоира darslik 11. 02 2015. doc

RIVOYAT 
Emishki, foniy olamda bir onaizor bo‘lgan ekan. Onaizor o‘z oti bilan 
zor ona bo‘libdi. Bechoradan bechora ekan. Nihoyatda kambag‘al ekan. 
Xudoyim xudovando onaizorning rizq-ro‘zini bermabdi-da, nasibasini 
bermabdi-da! 
Ammo xudoyim xudovando onaizorga ko‘p farzand beribdi. Bir oqshom 
bolalari qo‘llarini cho‘zib:
- Ovqat, ona, ovqat, – deya zorlanibdilar. Onaizor yenglarini tugibdi 
(shimaribdi). 
- Bolalarimga mazali taom qilib beray, – debdi. 
O‘choqqa o‘t yoqibdi. Qozon osibdi. O‘t yona beribdi, qozon qiziy 
beribdi. Shunda onaizor qozonga nima solishni bilmabdi. Uy ichini qarabdi. 
Tevarak-atrofni qarabdi. Qozon qaynatish uchun biron-bir nima topolmabdi. 
Bolalar esa ovqat so‘rashdan to‘xtamabdilar, ovqat-ovqat deya yig‘lay 
berib uxlab qolishibdi. 
Onaizor och-nahor uxlab yotgan go‘daklariga termulib o‘tiribdi. O‘tirib-
o‘tirib, ko‘ngli buzilibdi. O‘z taqdiridan kuyinibdi.
– Yo‘qchilik qurisin-a, yo‘qchilik! – deb, qon-qon yig‘labdi. 
Go‘daklar azonda uyqudan turadilar. Ochdan-och bo‘ladilar, yana ovqat 
so‘raydilar. “Ovqat!” –, deb yig‘laydilar. 
Onaizor ana shu qayg‘uda timirskilanib yuribdi. Qozon qaynatish uchun 
tag‘in (yana) biron nima topolmabdi. Shunda, mayda-mayda toshlarga ko‘zi 
tushibdi. Shu toshlardan yettitasini sanab olibdi. Tog‘orachaga solib, yuvib-
yuvib tozalabdi. Tog‘orachadan qozonga solibdi. 
Onaizor nahorda (erta tongda) qozon qopqog‘ini ochib qarasa, qozon 
to‘la taom paydo bo‘libdi! 
Taom oti sumalak bo‘libdi! 
Shu-shu, sumalak Navro‘z taomi bo‘lib qolibdi! 
(Tog‘ay Muroddan) 

 Matn bo‘yicha topshiriqlar 
I. Savollarga javob bering: 
 Sumalak qanday tayyorlanadi? 
 Rivoyatdagi ona qanday ayol? 
 Ona och bolalarining qornini to‘ydirish uchun nima qildi? 
 Ona nima uchun yig‘ladi? 
 Ona bolalarining qo‘rnini to‘ydirdimi? 
 “Sumalak” so‘zi qanday ma’no anglatishini bilasizmi? 

---

111