Microsoft Word qishloq xo'jaligi mashinalari

Kimyoviy moddalar to‘g‘risida ma’lumotlar. Kasallik va zararkunandalarga qarshi ishlatiladigan kimyoviy moddalarning hammasi pestitsidlar deyiladi. Begona o‘tlarga qarshi - gerbit- sidlar, zamburugdi kasalliklarga qarshi - fungitsidlar, bakteriya- lar keltiradigan kasalliklarga - bakteritsidlar, bakteriyalarni o⁴simlikning ildizida todiq quritadiganlari - desikant, o‘simlik bargini to‘kadiganlari - defoliantlar deyiladi.
Kimyoviy moddalarning asosiy qismi odam organizmi uchun zaharlidir. Ular organizmga teri, nafas olish yodlari va og‘iz orqali kirib zaharlashi, hatto odimga ham olib kelishi mumkin. Ayrim moddalar yong'indan ham xavflidir.
Kimyoviy moddalar bilan ishlaganda, xavfsizlikning maxsus qoidalariga rioya qilish lozim.
Kasallik yoki zararkunardalar tarqalgan joyni, ularning holatini o'simliklarning rivojlanish darajasiga qarab bilib olish hamda kimyoviy himoyalashning quyidagi usullaridan foydalanish mumkin: eritmani purkash, changlatish, aerozollar bilan purkash, fumigatsiyalash, urug'ni zaharlash, zaharlangan yemish tarqatish, xemoterapiya (o‘simlikni zaharli moddalar bilan sug‘orish) va boshqalar.
Kimyoviy modda eritmasini purkashda o‘ta mayda zarra- chalarga parchalab katta kinetik energiya berish hisobiga, uni kasallik yuqqan o'simlik barglariga, shoxlari yoki zararkunanda- larning bevosita tanasiga yuqtiriladi. Zararkunandalar yoki kasallikni yo'qotish uchun Ko'pincha, har gektar maydonga bir necha gramm, hatto milligramm zaharli kimyoviy moddani bir tekis
299




taqsimlash yetarli bo‘ladi, ammo uni amalga oshirishning deyarli iloji yo‘q. 0’ta oz miqdordagi kimyoviy moddani mashina bilan purkab bir tekis tarqatish uchun, avval, uning suvdagi, ayrim vaqtda moysimon suyuqlikning turli konsentratsiyadagi eritmasi, suspenziyasi yoki emulsiyasi, ya’ni ishchi suyuqlik tayyorlanadi. Emulsiya va suspenziyalarni bir xil konsentratsiyada saqlash uchun turli emulgator yoki stabilizator aralashtiriladi, bunga qo'shimcha ravishda, mashina baklarida ularni uzluksiz aralashtirib, cho'kindi hosil boMishining oldini olib turadigan moslamalar o‘rnatiladi. Purkalgan suyuqlikning samarasi yuqori bodishi uchun u o'simlik yoki zararkunanda tanasidan oqib tushib ketmasdan uni todiqroq qoplab yopishib qolish xususiyatiga ega bodishi kerak. Zaharli moddalarning xususiyatlari har xil bodishi sababli kutilayotgan natijaga erishish uchun suyuqlikning har gektarga boMgan sarfi turlicha bodadi. Shu sarfning miqdoriga qarab, kimyoviy moddalar oz va ultra (o‘ta) oz miqdorda purkaladi. Oz miqdorda purkash uchun bir gektar yerga sarflanadigan kimyoviy modda miqdori saqlanib, uni eritadigan suv miqdori keskin kamaytiriladi. Bunday konsentratsiyasi kuchli eritma mayda tomchilarga ajratilishi sababli, ishlov berilayotgan obyektga bir tekis, hatto yupqa plyonka sifatida yopishadi. Chunki, oddiy purkashda tarkibida suvi ко‘р bodgan yirik tomchilarning yopishqoqligi kam bodib barglardan dumalab tushib ketadi, yerga tushib tuproqni zaharlaydi, samarasi oz bodadi.
ОЧа oz miqdorda purkash uchun kimyoviy moddani suvda emas, balki kam miqdordagi moysimon, yopishqoq moddada eritiladi. Suvda tayyorlangan ishchi suyuqlikka nisbatan yopishqoq moydagi eritma o‘ta maydalab (to'zonlatib) purkalsa, kimyoviy modda o‘simlik shoxlari, barglariga ko‘proq singib, samarasi yuqori bodadi. Bu usulda ishchi suyuqlikning sarfi 10-100 baravar kamayadi, tomchilar tuproqqa tushmaydi, afsuski, to'zonlatib purkaydigan mashinalar oz va qimmatdir.