Mikrobiologiya fani va uning vazifasi mikrobiologiya fanining qishloq xòjaligidagi ahamiyati

SPIROXETALAR AVLODI
Speroxetalar xemogeterotraf xujayralar bulib, o‘zlariga tuzilishi va xarakatlari bilan tubdan
boshka bakteriyalardan fark kiladi. Xujayraning shakli spiralsimon bulib, uta bukiluvchandir.
Spiroxetalarning uzunligi 5-500 mkm bulib, tanasining diametri nixoyatda ingichkadir -0,6-0,1
mkm.
Shuning uchun xam spiroxetalar bakteriyalar ushlanib koladigan bakterial filtrlardan utib
ketadi. Spiroxetalarning tanasining diametri juda kichik bulganligidan oddiy mikroskoplarda
kurish juda kiyin, shuning uchun fazoli kontrast mikroskopida yoki korongilashtirilgan
maydonda kurish mumkin:
Spiroxetalarning tuzilishida 3 ta asosiy kompanentlari bor:
Protoplazmatik silindr.
O‗ksimon fibrila.
Tashki kobik.
Nukleoid-DNK.
Protplazmatik silindrning ustidan uk ip fabrilla aylanib urab turadi. Uk ipning bir uchi
xujayraning bazal membranasiga - blefaro- plastlarga birikkan bulib, ikkinchi uchi esa erkin
xolatda turadi. U k ip fibrillani soni spiroxetalarning turiga boglikdir.
Spiroxetalar tashki muxitda keng tarkalgan: suvlarda, odam va xayvon organizmining
normal mikroflorasida va boshka joylarda saprfit xolda uchrashi mumkin. Spiroxetalarning
patogen turlari xam uchrab bularga zaxm, kaytalanma tif, leptospiroz kuzgatuvchilari kiradi.
Spiroxetalarning 5ta avlodi tafavud kilinadi.
Spiroxeta, kristaspira, treponema, Borreliya, Leptospira.
Spiroxetalar oddiy kundalang bulinish yuli bilan kupayadi. Spora va kapsula
xG`kilinmaydi. Spiroxetalar ba'zi ta'sirlar natijasija mutsinsimon kobik bilan uralib sistalar xG`k
kiladi. Sista organizmda uzok yashaydi.
Rikketsiyalar oralik xujayralar bulib, o‘zlarining xujayrasining tuzilishi va kupayishi bilan
bakteriyalarga yakin turadi. Yashash muxitlari bilan esa viruslarga yakin turadi. Rikketsiyalar
fakat xujayraning obligat parazita bulib xayot kechiradi. Rikketsiyalar shakli buyicha xar-xil
tuzilishga ega: tayyoqchasimon, ipsimon, tarmoklangan. Rikketsiyalar xarakatsiz' bulib sprora
xosil kilmaydi. Rikketsiyalarning talaygina turlari odamda rikketsiz kasalligini chakiradi.
Rikketsiya xujayralar xam DNK, xam RNK uzida tutadi. (1:3,5) xujayra tashki tomonidan
xujayra devori bilan uralgan bulib, uzida muram kislotasini tutadi va lizotsimga juda sezuvchan
xisoblanadi