Mikrobiologiya va

228

1. 
   E.coli ning kultural xususiyati, cTsish xarakteriga baho berish;
   
2. 
   surtmalar tayyorlab Gram usulida bo'yab, mikroskop ostida ko'rish;
   

4. 
   shubhali koloniyaiardan olib buyum oynasida polivalentli OK- antizardoblar (OKA. OKB, OKS. OKD va OKE) bilan agglyutinatsiya reaksiyasini qo'yish.
   
5. 
   sof kultura ajratib olish uchun shubhali koloniyaiardan Kliger muhitiga ekish.
   

2. 
   amaliv ish.
   

Qorin tifi va paratiflar diagnostikasi; birinchi bosqich - qorin tifi va paratifiarga shubha qilingan bemor najasini Endo, Levin va bemor qonini Rapoport muhitlariga ekish.

3. 
   amaliy ish.
   

Qorin tifi va paratif qo'zg'atuvchilarining serodiagnostikasi. Vidal agglyutinatsiya reaksiyasini qo'yish.
Vaziyatli masalalar

1. 
   Vrach-bakteriolog tashxis maqsadida oziq muhitlar to‘plamini tayyorlash to'g'risida topshiriq oldi. Qaysi kasalliklar uchun bu muhitlar nima uchun ishlatiladi?
   

2.1chak infeksiyalariga shubhalanilgan bemordan bakteriologik laboratoriyaga ashyo sifatida najas iviUiri!di.Buinfeksiyaqo‘zg^latuvchilarini hir-biridan farqlash uchun vrach-bakteriolog qanday yo*l tutadi?

3. 
   9 yoshli bolaning yo^'on ichak normal mikroflorasi tekshirilganda Endo muhitida qizil rangli S ko‘rinishli koloniyalar bilan bir qatorda rangsiz koloniyalar ham aniqlandi. Identifikatsiya qilinganda har ikkala koloniyadagi mikroorganizmlar ham bir turga mansubligi aniqlandi. Bun­day vaziyatni izohlang va baho bering.
   
4. 
   Esherixioz deb shubhalanilgan bemor bolaning najasi laboratoriyaga olib kelindi. Qaysi usullar yordamida qo‘zg‘atuvchi ajratib olinadi.
   
5. 
   Dizenteriya deb shubhalanilgan bemordan bakteriologik laboratoriyaga ashyo sifatida najas olib kelindi. Tashxis qo yish uchun
   

qaysi usullardan foydalaniladi.

6. 
   Yuqumli kasalliklar shifoxonasiga dizenteriya deb shubhalanilgan bemordan tekshiriluvchi ashyo olib laboratoriyaga jo natildi. Laboratoriyada vrach-bakteriolog dizenteriya tashxisini tasdiqlash uchun nimalarga e’tibor berishi kerak?
   

229

13-MASHG‘ULOT Mavzu. ОЧа xavfli infeksiyalar. Brutsellyoz, oiat va sibiryarasi qo‘zg‘atuvchilariga ta’rifva ular qo‘zg‘atgan kasalliklar laboratoriya tashxisi.

Mashg‘ulot rejasi

1. 
   Brutsellyoz, kuydirgi (sibir yarasi) va oiat kasalliklari keltirib chiqaruvchi mikroorganizmlarning mikrobiologik diagnostika sxemalarini o‘rganish.
   
2. 
   Zoonoz yuqumli kasalliklarda bakteriologik. serologik. biologik va allergik tekshirishlar.
   
3. 
   Zoonoz yuqumli kasalliklarda qo‘llaniladigan diagnostika, profilaktika va davo preparatlari.
   

Namoyish qilish

1. 
   Quyidagi kasalligi qo‘zg‘atuvchisi shaklan o'xshash antrokoidiar va oiat qo‘zg‘atuvchisiga juda o\xshash, ammo kasallik chaqirmaydigan, havoda uchravdigan safrofit bakteriyalar toza kulturasidan tayyorlangan surtmalar.
   
2. 
   Biutsellyoz. kuydirgi (sibir yarasi) va oiat kasalliklar keltirib chiqaruvchi infeksiyalaming toza kulturasini ajratib olishda qoilaniladigan differensial oziq muhitlar.
   
3. 
   Brutsellyoz, kuydirgi (sibir yarasi) va oiat kasalliklar keltirib chiqaruvchi infeksiyalari qo^zg^tuvchilarining biokimyoviy xususiyatlarini namoyon etuvchi muhitlar va testlar.
   
4. 
   Brutsellyoz. kuydirgi (sibir yarasi) va oiat kasalliklar serodiagnostikasida va seroidentifikatsiyasida (agglyutinatsiya qiluvchi poli va mono retseptorli zardoblar) profilaktik va davolashda qoilaniluvchi preparatlar.
   
5. 
   Kuydirgi (sibiryarasi) va oiat kasalliklarida materialni olish va uni laboratoriyaga yetkazish uchun ishlatiladigan maxsus idishlar.
   

Brutsellyoz kasalligi qo‘zg‘atuvchilarming taksonomiyasi: Brucella avlodi. Brucella mehtensis, Brucella bov/s. Brucella suis. Brucella canis. Brucella neotomae.


230

1. 
   Bakterioskopik usul: Olinadigan biologik ashyo -bemor qoni likvor. xomila suyuqligi, najas peshob. Ashyodan surtma tayyorlanadi, ko'rish maydonida mayda yoki kokksimon, tuxumsimon, Grammanfiy tayoqchalar aniqlaniladi. Ularning sporasi, kapsulasi yo‘q, harakatsiz, polimorf. Morfologik, tinktorial xususiyatlari o‘rganiladi.
   
2. 
   Bakteriologik usul: Olingan biologik ashyo bemor qoni, likvor, hoinila suyuqligi, najas peshob tekshiriladi. Jigarli bulon, jigarli agar, go'sht - jigar - pentonli agar. go'sht - peptonli agarga ekiladi, termostatda 37°C ga 18-24 soatga qo‘yiladi, zich oziq muhitlarda S-ko'rinishli, sadafga o‘xshash, rangsiz koloniyalar hosil qiladi. Fermentativ, antigenlik va boshqa xususiyatlariga qarab turigacha identifikatsiya qilinadi.
   
3. 
   Serologik usul: Brutsellyozga serologik tashxis qo'yishda Rayt, Xeddelson. BGAR. IFR. opsonofagotsitoz reaksiya, KBR reaksiyalardan foydalaniladi. Kasallikning so‘nggi davrlarida Byumening teri allergik sinamasi va Kumbs reaksiyalari katta diagnostik ahamiyata ega.