Mikrobiologiya va


Download 1.89 Mb.
bet129/163
Sana24.06.2023
Hajmi1.89 Mb.
#1653806
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   163
Bog'liq
Mikrobiologiya va immunologiya. S. Kurbanovа

Titr
Ingridiyent

1:10

1:20

1:40

1:80

К

Fiz. eritma.

-

0,25

0,25

0,25

0,25

Kasal qon zardobi (1:10)

0,25

0,25

0,25

0,25

-

AG ishchi dozada

0,25

0.25

0,25

0.25

0.25

Komplement

0.25

0.25

0,25

0.25

0.25

Gem. tizim

0,5

0,5

0.5

0.5

0,5


0,25 dez. erit.


Natija: probirkada gemoliz boisa. reaksiya «manfiy», gemoliz bo'lma­sa reaksiya «musbat».


242







Qattiq shankr yarasi


Serologik usulda Vassermen reaksiyasi nomaxsus antigen bilan qo'yiladi. Nomaxsus antigen sifatida xo'kiz yuragining lipoidli ekstrakii ishlatiladi.





74-rasm
Oqish treponemalami inimobilizatsiya reaksiyasi (OTIR).
Reaksiyaning mohiyati shundan iboratki. treponemalarning to'qima kulturasiga (treponemalar avvaldan maxsus yuqtirilib. erkak quyonning movatiidan ajratib olinadi Nikols shtammi) bemor qon zardobi va komplement qo'shilsa trepanemalar AT bo'lgan taqdirda ularning harakatlanishi to;xtab qoladi. Reaksiyani qo'yish uchun quyonning moyagidan ajratib olingan treponema probirkaga olinadi va uning ustiga tekshirilayotgan zardob. yangi komplement qo'shiladi. Keyin parallel holda


243




  1. ta probirkaga nazorat uchun olinadi. Ularning biriga tekshirilayotgan qon zardob o‘miga sogiom odam qon zardobi olinadi. ikkinchisiga esa yangi komplement o‘miga noaktiv, ya’ni aktivligi yo'qotilgan komplement qo'shiladi. Probirkalar anaerostatga (kislorodsiz muhit) joylashtirilib, 35°C li haroratdagi termostatga qo'yiladi. So'ngra hamma probirkalardan “ezilgan” tomchi preparati tayyorlab. mikroskopda qorong'ilashtirilgan maydonda ko'riladi.

So‘zak kasalligi qo‘zg‘atuvchisini aniqlashda qo'llaniladigan mikrobiologik usullar bilan tanishish.
So'zak kasalligi qo‘zg‘atuvchisining taksonomiyasi: Neisseriaceae oilasi, Neisseria avlodi, Neisseria gonorrhoecie

  1. Bakterioskopik usul: Olinadigan biologik ashyo - qin, vulva, bachadon bo'yni, erkaklar prostota bezi. to'g’ri ichak, konvuktivadan ajralgan yiring tekshiriladi. Ashyodan surtma tayyorlanadi, Gram, Leffler usullarida bo'yaladi, ko'rish maydonida loviyasimon, qahva donachalarga o'xshash, diplokokklar ko‘riladi. Sporasiz, mikrokapsulasi bor. Grammanfiy, polimorf. Morfologik. tinktorial xususiyatlari o'rganiladi.

  2. Bakteriologik usul. Olingan biologik ashyo - qin. vulva, bachadon bo'yni. erkaklar bezi, to'g'ri ichak, konyuktivadan ajralgan yiring maxsus muhitlarga assit suyuqligi qo'shilgan agar, zardobli agar, Beylining gormonli agari, zardobli va autolizatli agarga ekiladi, termostatda 37°C ga 24—72 soat qo'yiladi, zich oziq muhitlarda kattaligi 1-3 mm bo'lgan, oqimtir, R-kolrinishli koloniya hosil qiladi. Kultural xususiyatlari, fermentativ va boshqa xususiyatlariga qarab turigacha identifikatsiya qilinadi.

3.SeroIogik usul: KBR, BGAR reaksiyalaridan foydalaniladi.
Siydik -tanosil a’zolari mikoplazmozining mikrobiologik diagnostikasi
Mikoplazmalar juda mayda mikroorganizmlar bo'lib, ularning hujayra devori bo'lmaydi. Mikoplazmalar oval, cho'zinchoq, va sferik shaklda bo'lib, kattaligi 0,2-0,3 mkm. Mikoplazmalarning T-shtammlari o'zidan “ureaza” fermentini ajratish xususiyatiga ega. U mochevinani ammiak hamda C02 gacha parchalaydi. Bunday xususiyat barcha mikoplazmalar ichida T-shtammiga xos. Shuning uchun hozirgi kunda bu shtamm alohida Ureaplasma avlodiga va unga bitta tur Ureaplasma urealyticum kiradi.


244




Tadqiqotchilar siydik -tanosil a'zolari kasalliklari bilan og‘rigan ayollarning 40-50%. gonokokksiz ureatritga chalingan erkaklarning 51, 2% da ureaplazmalar borligini kuzatishgan. Ureaplazmalarning bakterioskopik usulda aniqlab boMmaydi. Shuning uchun bakteriologik va serologik usullar qo'llaniladi.
Bakteriologik usulning ikki xili mavjud. Birinchisi ureaplazmalarning klinik namunalarda aniqlashning eng oddiy usuli, suyuq muhitdagi ureazaga qo‘yiladigan rangli testdir. Ikkinchisi zich agarli muhitda ureaplazmalarning sof kulturasini ajratib olishga asoslangan.
Ureaplazmalarning aniqlash uchun rangli mochevinali test qo‘yish Suyuq oziqli steril muhit 2 ml dan doka paxta tiqinli Vasserman probirkalariga qo'yiladi va siydik kanalining 3-5 sm ichidan olingan patologik material ehtiyotlik bilan muhitga ekiladi va 37°C termostatga 24-48 soat qo'yiladi. Suyuq oziqli muhitda ureaplazmalar mochevinani parchalashi tufayli. muhit reaksiyasi o‘zgarib, nordondan ishqoriy tomonga siljiydi. indikator (brom timol) ning rangi sariq rangdan yashilgacha, titri juda yuqori bo'lganda ko'k rangacha o‘zgaradi.
Ureaplazmalarning zich oziqli muhitlarda o'stirib olish. Buning uchun tekshirilayotgan material maxsus oziqli agarlarga ekiladi. bundan tashqari, suyuq muhitda musbat natija bergan sinamalarni zich muhitga ekish yaxshi natija beradi. Buning uchun rangi o‘zgargan suyuq muhit solingan probirkani tagidan Paster pipetkasi yordamida 1 tomchi olib, zich muhit yuzasiga tomiziladi va bakteriologik qovuzloq bilan silliq qilib agar yuzasiga ekiladi. Ureaplazmalarning koloniyasi 48-72 soat oktgach “qovurilgan tuxum quymog‘i” ni eslatuvchi koloniyalar unib chiqadi. Siydik-tanosil a’zolari xlamidozining mikrobiologik diagnostikasi Siydik - tanosil a’zolari xlamidoziga xlamidiyalar sabab boiadi. Ular mayda grammanfiy kokkabakteriyalar bo'lib, morfologik, biologik xossalari jihatdan ikki xil yashash shakliga ega bo‘lib, elementar va initsial (retikulyar) tanachalar sifatida ifodalanadi. Xlamidiylar 24-48 soatlik rivojlanish bosqichini bosib o‘tib, odatda hujayralar ichida obligat yashab ko‘payishga va hujayradan tashqarida hayot faoliyatini saqlab qolishga moslashgan. Mayda о 4a infeksion elektron-qattiq nukleoidga ega bo'lgan, kattaligi 0,2-0,3 mkm elementar tanachalar hujayralar yuzasiga o‘mashib, fagotsitoz tufayli xo‘jayin hujayrasiga kirib oladi, keyin hujayralarda o‘zi xo'jayinlik qila boshlaydi. Xlamidiylar bilan zararlangan bunday hujayralar sitoplazmasining yuza membranisida mayda tanachalar atrofida vakuolalar


245




Ingrediyentlar, ml

Probirkalar raqami

1

2

3

Nazorat

Tekshiriladigan noaktiv zardob

0,1

0,1

0,1

0,1

Natriy xloridning izotonik eritmasi

0,4

0.4

0,4

0.9

1- titrgacha suyultirilgan antigen

0,5

-

-

-

2- titrgacha suyultirigan antigen

-

0,5

-

-

3- titrgacha suyultirigan antigen

-

-

0.5

-

Komplement (ishchi dozada)

1,0

1,0

1,0

1.0

Termostatga 45 daqiqa saqlanadi Gemolitik sistema

1,0

1,0

1,0

1.0

Nazorat (nazorat) da gemoliz oiishiga qarab termostatga 40-60 daqiqa ga qo‘yila-di. Gemolizga qarab reaksiya natijasi belgilanadi













Natija

(+)
++

+++




-


Shartli belgilar: “++++'’ toiiq gemolizni tcxtash:” —” gemoliz



Download 1.89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling