Mikrobiologiya va

ligida bu muvozanat 1 ga teng boiadi, noromada esa j. nis ai
shi lozim.


283







Burun terisidagi Кор os hi sarkoinasi


b)





boshlig^i sliil- liq qayatidagi Kapo- shi sarkomasi


84-rasm.
Maxsus laboratoriya tekshirishlari (virusni va uning komponentlarini aniqlash). Bunda virusning antigenlari, nuklein kislotasi- transkriptaza va antitelalar aniqlanadi. Serologik diagnostika 2 bosqichda olib boriladi:

1. 
   Birinchi bosqichda immunoferment usuli bilan qon zardobida OITS virusiga qarshi antitela aniqlanadi.
   
2. 
   Agarda reaksiya musbat bo'lsa. o'ta sezgir usul - immunobloting qoilaniladi. Musbat reaksiya tanada virus borligidan dalolat beradi. Bu holat tarkibida viruslarning peptidlarini tutuvchi «peptoskping» degan sistema yordamida aniqlanadi. OITS virusi - qonda, limfa suyuqligida. spermada. ко z voshida, so lakda, ko'krak sutida va hokozalarda topiladi. Virus antigenlari qon tarkibida 8-12 haftadan so’ng aniqlanadi. Immunoflyuoressent, immunoferment, radioimmun usullari qoilaniladi. Kasallikning yangi boshlangan davrida gr-24 va gr-41 ga qarshi hosil bo'lgan antitelalar aniqlanadi. gp-24 ga qarshi hosil bo’lgan antitelalaming tltlilli kamayishi kasallikningog‘ir kechishidan dalolat beradi. Antitclalarni aniqlash 90-95 % hollarda musbat natija beradi.
   

OITS Hi davolash 3 xil yo‘nalishda olib boriladi:

1. 
   Etiotl-op, 2. Patogenetik o‘zgarishlarga qarshi. 3. Ikkilamchi infeksiyalarni davolash.
   

Profilaktikasi. Umumiy profilaktik choralar qoilaniladi: qon quyish, to qimani ko'chirib o’tkazish, har xil inyeksiyalari qilishda faqat bir martalik shpritslardan foydalanish, donorlarni yaxshilab tekshirish.


284

ginekologiya. stomotalogiva. xirurgiya va boshqa sohalarda aseptika antiseptika qoidalariga to'liq rioya qilish tavsiya qilinadi.

Maxsus profilaktikasi uchun turli izlanishlar olib borilmoqda, jumladan AQSH da gen injeneriyasi usuli bilan virus bo‘lakchalaridan tashkil topgan vaksina olingan. Bunda virusning tashqi qobig'ini sintez qiluvchi DNK кnya kapalagini zararlantiruvchi virusning geniga biriktirilgan. Bu virus ishlab chiqarayotgan sun'iv VICH oqsili 30 ta virus tashib yuruvchilarga yuborildi va ular 10 oy mobavnida kuzatildi, shulardan 19 kishida yangi antitelalar paydo bo'lganligi aniqlandi.

1979. 
      vilda odam organizmini zararlaydigan 1-retrovirus topildi va unga VCHT1 -1 deb nom berildi (T-hujayrali odam raki virusi). Virus hu­jayrasi yadrosida DNK bo'lib. irsiy belgilar shu joyda yig‘ilgan bo'ladi. Irsiv belgilar DNKdan. odatda. yadroda joylashgan DNKga o'tadi. bu bir­inchi bosqichni transkripsiya ko'chirib olish deyiladi, shundan so'ng yadro RNK si hujayra sitoplazmasiga o'tib, irsiy belgilarni ribosomal RNK ga yetkazib beradi. bu 2 -bosqich translyasiya - xabar qilish deyiladi. Shunday qilib irsiy belgilar DNK dan RNK ga o'tadi. Retroviruslarda esa buning aksi bo'ladi. ya’ni irsiv belgilar RNK dan DNK ga o'tadi (<
      

Gen injeneriyasi bo'yicha vaksina olishda viruslarning shu xususi- yatidan foydalaniladi. Ammo hozirgi vaqtda turg'un vaksina olinganicha yo'q. chunki avtib o'tganimizday OITS virusi nihoyatda о zgaruvchandir.