«Mikroekonomika-2» páninen lektsiya materialları 1-modul mikroekonomika hám bazar

«Mikroekonomika-2» páninen
lektsiya materialları


1-MODUL MIKROEKONOMIKA HÁM BAZAR
1-tema. Pánniń predmeti hám uyreniw usılları, bazar hám byudjet shegarası.
Joba:
1. Pánnıń maqseti hám wazıypaları.
2. Bazar teń salmaqlılıġı hám oǵan tásir etiwshi faktorlar.
3. Bólistiriw usılların salıstirma analizi.
4. Uzaq múddetli aradaǵı teń salmaqlılıq.
5. Byudjet shegarası qásiyetleri, byudjet sızıǵınıń ózgeriwi
1. Pánnıń maqseti hám wazıypaları.
Pánnıń tiykarǵı waziypası studentlerge bazar munasábetleri sharayatında ekonomikada ámel etetuǵın nizamlıqlardı, bazar mexanizmınıń teoriyalıq hám ámeliy tiykarların, jámiyettegi resurslar tańsıqlıǵı hám kisiler zárúriyatın qandırıw zárúriyatı tuwrısında keń ekonomikalıq oy-pikirler júrgiziwdi jáne onı ámelde nátiyjeni ámelde qollanıw etiw jolların úyretiwden ibarat.
Ekonomikanıń bazar munasábetlerine ótiwi menen jámiyette bazar ekonomikasınıń ámel etiw mexanizmın, hár qıylı múlkshilikka tiykarlanǵan kárxanalardıń (firmalardıń) xojalıq júrgiziw iskerligin, olardıń bazar sharayatındaǵı háreketin, sheklengen óndiris resurslarınan aqılǵa say paydalanıw jolların hám sol tiykarda olardı nátiyjeli jumıs alıp barıwların úyretiwshi bilimge bolǵan mútajlik artıp baradı. Bul máselelerdi sheshiwde “Mikroekonomika” pániniń áhmiyeti úlken, sebebi bul pán ekonomika páninń strukturalıq bólegi bolıp, ol kárxanalar, firmalar, birlespeler, úy xojalıqları hám bazar ekonomikası sharayatında mámleket ekonomikasınıń tómen bóleginde ámel etetuǵın barlıq bazar sub'ektlarining iskerligin keń miqiyosda analiz etiw tiykarında tiyisli juwmaqlar shıǵarıp, qararlar qabıllaw imkaniyatın jaratadı.
Mikroekonomika páninde bazar ekonomikası sub'ektleri iskerligine tikkeley tásir etiwshi talap hám usınıs, paydalılıq hám qarıydarlardıń bozodagi bahalarǵa munasábeti, óndiris ǵárejetleri hám ónim bahası, báseki formaları, óndiris faktorları hám olardan aqılǵa say paydalanıw jollıq, ulıwma teń salmaqlılıq hám mámlekettiń bazardı basqarıwdaǵı roli hám sol sıyaqlı qatar basqa máseleler uyreniledi.
Kem ushraytuǵın naǵıymetlerdi eki túrge bolıw múmkin: óndiris resursları hám olar tiykarında islep shiǵarıladıǵan tutınıw naǵıymetler.
Eger naǵıymet kem ushraytuǵın bolatuǵın bolsa, ol halda sheklengen naǵıymetlerdi qanday etip ekonomikalıq sub'ektler ortasında ratsional bólistiriwdi ámelge asırıw mashqalası - bul oraylıq ekonomikalıq mashqala esaplanadı. Bul mashqalanı sheshiw ushın hár qanday jámiyet tómendegi ush ekonomikalıq sorawǵa juwap beriwi kerek:
Ne islep shıġarıw kerek?
Qalay islep shıġarıw kerek?
Kimge islep shıġarıw kerek?