Mikroprosessorli ommaviy sarf o‘lchagich rija mikroprosessorli ommaviy sarf o‘lchagich

11-rasm. Oqim o`lchash o`zgartkichi
Fluktuasiya jarayonini qayd etish pezokeramik sezgir elementli datchik orqali
amalga oshiriladi. Ishlangan o‘lchash o‘zgartkichidan foydalanilganda
datchikning chiquvchi elektr signali o‘ziga xos chastotaviy spektrga ega bo‘lib (12–rasm), unda turli fazalar sarfining ta’sir sohalari ajratilishi mumkin.



12-rasm. O`lchash o`zgartkichi datchigi signalining o`ziga xos chastota spektri
С.Г.К. – спектрал ташкил этувчиларнинг қуввати аралашмадаги мос ҳолда суюқлик, газ ва қаттиқ киришмалар билан аниқланадиган соҳалар; S(t) – сигнал қувватининг спектрал зичлиги; f – сигнал частотаси.

Xususan spektral tashkil etuvchilarning quvvati asosan, suyuqlik

(S) va aralashma sarfiga bog‘liq bo‘lgan sohani ajratish mumkin. Xuddi shunga o‘xshash holda gaz (G) ta’sir ko‘rsatadigan va qattiq kirishmalar (K) ning ta’siri ko‘proq bo‘lgan sohalarni ajratish mumkin. Bunday chastota sohalarida spektral ishlab chiqilgan axborot modellari asosida tegishli fazalar sarfini hisoblab chiqish mumkin.
Ultrotovushli dopler sarf o‘lchagichning ishlash prinsiplari.
Agar quvur o‘qi bo‘yicha V tezlik bilan harakatlanuvchi nuqtaviy sochgich w0
chastotali signal bilan vertikalga αj burchak ostida nurlanayotgan bo‘lsa, u g‘olda
qabul qilingan aks – sado signali chastotasi wd qo‘yidagi munosabat bilan aniqlanadi:
(26)

Uzatuvchi o‘zgartkich qabul qiluvchi o‘zgartkich (26) dagi ikkinchi ko‘paytuvchini darajali qatorga yoyib va Δw=wd-w0 ayirmani olib,

Dopler effekti formulasining lokasiya variantini hosil qilamiz:
(27)

13-rasm. Ultratovushli dopler sarf o`lchagichning ishlash prinsipi.
Odatda V<bo‘ladi, shuning uchun chiziqli yaqinlashish bilan cheklanish
mumkin:


(28)
(28) ifodadan:
(29)
kelib chiqadi, ya’ni dopler siljishi kattaligi sochgich tezligi V ga to‘g‘ri proparsional ekan. Bu erda Cp – EP prizmaning materialidagi ultratovushning tezligi: αp – vertical bilan truboprovob devoriga ultratovush tebranishlari suvi yo‘nalishlari orasidagi burchak, u EP prizma burchagiga teng.
Real sharoitlardi hajmiy sochilish signallarining shakllanishida fozoda tasodifan
joylashgan turli xil tabiatga ega sochuvchilarning to‘plami ishtirok etadi. Bu holda
“dopler siljishi” tushunchasi qabul qilingan energiyaning taqsimlanishini
sochgichlarning real tezliklari funksiyasi sifatida aks ettiruvchi “dopler spektri”
konsepsiyasi bilan almashadi. Real hisob – kitoblarda (29) munosabatdan
foydalanish mumkin bo‘lishi uchun Δw ning spektri og‘irlik markazini tushunish
etarli.