Milliy psixologik qiyofa va badiy adabiyot

MILLIY PSIXOLOGIK QIYOFA VA BADIY ADABIYOT
Reja:

1. 
   Etnik tarbiya muammosi.
   
2. 
   Tarbiyaning uzgartiruvchanlik kuchi.
   
3. 
   Tarbiyada milliy xususiyatning roli
   

Insoniy madaniyatlar rang baranglikka ega. Xar bir millatning uziga xos madaniyati mavjud. Xalkning xulk-atvori, tarbiya, axlok koidalari milliy madaniyati tomonidan belgilanadi. Inson jamiyatda, odamlar orasida yashar ekan, jamiyat, millat va xalk tomonidan belgilangan va odob tusiga kirib kolgan uziga xos talab koidalarga buysunadi.
Jamiyatning xar bir bulagida tarbiya koidalari ishlab chikilgan. arb madaniyati uchun odatiy xolday kuringan tarbiya shakli baozi boshka jamiyatlar uchun bunday xolat bemaoni tuyuladi.
Tarbiya insonlarning turli madaniyatlarida ijtimoiylashuvi okibatida uzgaradi. Uning shakllanishi oiladan boshlanadi. Oila aynan bolalar tarbiyasi uchun masoul bulan karindoshlar guruxidir.
Bolaning odobli, axlokli va me’natsevar bulib usishlari uchun xar bir oiladigi sharoit, oila boshliklarining namuna bulishlari xal kiluvchi axamiyatga egadir. Ularning yaxshi odatlari, muomala madaniyati, suzi bilan ishining birligi farzandlari uchun ibratdir.
Barcha joyda ayollarning birinchi galdagi vazifasi bola tarbiyasi va uy ruzor ishlari xisoblanadi. Dunyoda erkaklar bolalar trbiyasi uchun tulik javobgar bulgan joy yuk.
Nensi Chodorou -Ayollarning farzandni dunyoga keltirishi ularning tarbiyaviy yakinligi, shunga olib keladiki, u keyinchalik xam bolasiga gamxurlik kilishda davom etishi, onalik ayol uchun asosiy vazifa bulishini ta’kidlab utgan. Ayollarning bu vazifasi barcha madaniyatlarga xos, shuning uchun ayollar uchun uy ishi asosiydir.
Bolalarni tarbiyalash ota-onalarning mukaddas burchidir. Rus millatida farzand tarbiyasi bilan shugullanishi, uz karamogida ustirish ma’lum vaktdan sung chegaralanadi. Bizning millatimizda ota-onalarning xukuklarini bekor kilishi katta salbiy xolat xisoblanadi.
Etnos yaxlitlik sifatida uzini xam, boshka etnoslarni xam idrok etadi. Albatta, etnoslarning ob’ektiv xulk-atvori va belgilari xam muayyan rol uynaydi. Birok etnoslar bir-birlarini yomon bilar ekanlar turli belgilarni atributsiyalash va geteroatributsiya katta rol uynaydi. Bunday atributsiyalar identifikatsiyaning uncha kup bulmagan belgi va simvollariga tayanadi. Xalklar va etnik guruxlar aslida bir-birlariga yorliklar yopishtiradilar va real xulk-atvorga ancha kam eotibor beradilar.
Shu boisdan xam A xalkning B xalk tugrisida belgilari bu –asosan atributsiya (belgilar, sifatlar) sistemasi va urf-odatlar, streotiplar tasviridan boshka narsa emasdir. Etnoslarning «men-obrazlari» va ularning boshka xalklar ongida aks etishi, shuningdek, A etnosning B etnos psixikasida aks etishini bilishi xam ob’ektiv, xam sub’ektiv komponentlarga ega bulgan murakkab va nozik xodisalardir.
Butun etnosning uz-uzini identifikatsiyasi-bu gruppaviy uz-uzini identifikatsiyada kam uchragan va juda muxim xodisadir. U mafkurada, katta guruxlarning mazkur etnos a’zolarining birgalikdagi xatti-xarakatlarida uz ifodasini topadi. Uz-uzini identifikatsiya madaniyatda milliy ramzlarda va boshka etnomadaniy xodisalarda ifodalanadi.
Etnosning uzligini anglashni vujudga keltiruvchi jarayonlarni yaxshi tushunish uchun individlar, guruxlar, etnosning uz-uzini identifikatsiya kilish va boshka individlar, guruxlar, etnoslar va super etnoslar bilan identifikatsiya kilish jarayonlari mavjudligini e’tiborga olish zarurdir. Etnos uzining eng ongli vakillari timsolida «ular»dan farkli ravishda «biz» mavjudligini anglagan vaktdagina uzini uzi identifikatsiya kiladi.