Milliy ti va adabiy til. Dunyo tillarining geneologik va morfologik tasnifi

11-topshiriq.Quyida berilgan adabiy va soʻzlashuv tiliga xos matnlarni 
qiyoslang.Farqlarini soʻzlab bering. 
1.Tarixdan ma'lumki, Bobur Mirzo hazratlarining asosiy gʻalabalari aynan shu 
farmondan-mayqatagʻondan soʻng qoʻlga kiritilgan.Yana tarixdan ma'lumki, 

---

Husayn Boyqaro boshqargan mamlakatni ayni shu ichkilik barbod qilgan.Ayni shu 
ichkilik (uni “chogʻir” deb ataganlar) umidli va suyukli nabira Moʻmin Mirzoning 
boshini uzgan.2.Hindistonda bir yilda sakkiz marta yangi yil bayramini 
nishonlashadi.Masalan, 
shunday 
bayramlardan 
biri-Gudi 
Padva.Tantana 
ishtirokchilari ushbu marosimda qanchalar achchiq va taxir boʻlmasin nim-nim deb 
ataluvchi daraxt barglarini iste'mol qiladilar, Qadimiy hind qoʻlyozmaiarida 
aylilishicha, bu daraxt yaproqlari odamni kulfat va faqirlikdan asrarkan, hayoti esa 
shodon kecharkan.3.Avstraliya xalqi ham dunyoning boshqa xalqlari qatori 1-
yanvarni yangi yil bayrami sifatida nishonlaydilar.Lekin bu vaqtda qit'ada shunaqa 
ham issiq boʻladiki, Qorbobo va Qorqiz sovgʻalami choʻmilish kiyimlarida 
topshirishga majbur boʻlishadi.4.Indoneziyada yangi yil bayrami oktabr oyida 
nishonlanadi.Hamma odamlar yangi kiyimlarini kiyib, yasanib oladilar va yil 
davomida oʻzlari tomonidan sodir etilgan xafagarchiliklar uchun bir-birlaridan uzr 
soʻraydilar.(“Huquq”gaz.) 
12-topshiriq.Quyidagi hikmatlar va she'riy parchalarning mazmunini izohlab 
bering. 
1.Chin soʻz moʻtabar, yaxshi soʻz muxtasar.2.Insonni soʻz ayladi judo hayvondin, 
/Bilki, guhari sharifroq yoʻq ondin.(N.) 3.Ey soʻz, ne balo ajab guharsan,/ Guhar 
neki bahri mavjvarsan.(N.) 4.Har kimki chuchuk soʻz elga izhor aylar,/ Har 
nechaki agʻyor turur, yor aylar./ Soʻz qattigʻi el koʻnglini ozor aylar, /Yumshogʻi 
koʻngillarni giriftor aylar.(N.) 5.Tilingni avayla-omondir boshing,/ Soʻzingni 
avayla-uzayar yoshing./ Kishi soʻz tufayli boʻladi malik,/ Ortiq soʻz qiladi bu 
boshni egik.(“Qutadgʻu bilig”dan) 6.Yo madhing yozaymi iftixor bilan,/ 
Koʻksimda 
barq 
urgan 
navbahor 
bilan,/Oh, 
aziz 
tilginam, 
shirin 
soʻzginam,/Joningga tasadduq boʻlay oʻzginam,/ Har soʻzing bir quyosh, qani, kel 
nurlan! (Sh.) 7.Zero, men senikiman, Sen tuygan zavqnikiman,/ Ona tilim, jon 
tilim, Sensiz men soʻladirman, /Devona boʻladirman,/ Tugʻganimga yeti yot, 
begona boʻladirman;/ Ona tilim, jon tilim, yuragimning qonida/ Sayrab turgan 
bulbulim! (Sh.Qurbon)