Minerallarning tasnifi. Asosiy jins hosil qiluvchi va ruda minerallarining xarakteristikasi

Oksid va gidroksidlar
Gematit Fe2O3 – Kristall shaklining tablitkasimon shakli yaxshi rivojlangan, shuningdek yaxlit mustaxkam slanetssimon massali; qattiqligi - 5,5 – 6,5; zichligi - 4,9 –5,3 gG`sm3; rangi-temirdek qora, chegarasi olchadek qizil; yaltiroqligi-yarim metall; ulanish tekisligi –yo’q; qizil donalaridan onson ajratish mumkin. Oksidlanish sharoitlaridagi turli tipdagi konlar uchraydi.Temir rudasi sifatida ishlatiladi.
Kvarts – SiO2 – ko’p tarqalgan va yaxshi o’rganilgan minerallardan biri.Kristall shakllari cho’zinchoq; prizmatik, kvarts kristall hamda yashirin kristall ko’rinishda uchraydi.Qattiqligi 7, zichligi 2,63 gG`sm3, ranggi xar xil, lekin asosan rangsiz, sutdek oq, kulrang ko’rinishlarda uchraydi. Yaltiroqligi kristallning qirralaridan shishasimon, sinish yuzalarida yog’dek, ulanish tekisligi uchramaydi yoki juda nomukammal.Sinish yuzasi chig’anoqsimon.Kvartsning quyidagi xillari mavjud: tog’ xrustali rangsiz, shaffof; ametist – siyox rang; rauxtopaz – tutunsimon, kulrang yoki qo’ng’ir; morion–qora; sitrin–oltin rang yoki limondek – sariq;
Kvartsning to’rtta yashirin kristalli turlari mavjud:

1. 
   Xaltsedon
   
2. 
   Agatlar va anikslar
   
3. 
   Yashmalar
   
4. 
   Kremen
   

Kvartsturlitog’ jinslaritarkibidavakelibchiqishsharoitlarijudako’p. Kvartslartexnikmaksadlardametallurgiyadashishavafarforsanoatidaissiqlikkachidamlimaterillarishlabchiqarishdaaniqmexanikadaishlatiladi.
Karbonatlar
Kaltsit SaSO3 Asosan romboedr kristalli donador agregat ko’rinishda uchraydi.Qattiqligi 3, zichligi 2,7gG`sm3 ulanish tekisligi mukammal; rangi sarg’ish yoki kulrang (aralashmalarga bog’liq).Rangsiz shaffof kristallari island shipati deyiladi. Kaltsit eng ko’p tarqalgan minerallar qatoriga kiradi va suvli eritmalardan hosil bo’ladi.
Malaxit Si SO3 [OH]<sub>2</sub>- kristallari mustaxkam massali monoklin singoniyada. Qattiqligi 3,5-4, zichligi 3,7-4, 1 gG`sm3 . Yer massali malaxit yashil mis deb nomlanadi, chegarasi och yashil, yaltiroqligi shishasimon.Kislotalarda shiddatli qaynaydi mis sulfidli konlarning oksidlanishi zonasida shakllanadi. Jiloli toshlar va kraska ishlab chiqarishda, mis rudasi sifatida ishlatiladi.