MisamarTi: Tbilisi, xidis q.#1


Download 0.56 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/18
Sana03.09.2017
Hajmi0.56 Mb.
#14820
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18

alina qadagiSvili
kadeti, anu umcrosi
2016 wlis zafxulSi, `sazogadoe-
brivi mauwyeblis~ konkursSi gamar-
jvebulma aTma qarTvelma reJisor-
ma gadaiRo satelevizio filmebi 
aka morCilaZis moTxrobebis mixed-
viT.  es iyo proeqti saxelwodebiT 
`dReebi da Rameebi~ _ erTi ideis 
garSemo gaerTianebuli aTi reJiso-
ris aTi filmi, xolo noembris Tve-
Si sazogadoebriv arxze maTi pre-
miera Sedga.  dRevandeli viTarebis 
gaTvaliswinebiT, qarTuli kinema-
tografis asaRorZineblad gadadg-
muli nebismieri nabiji mniSvnelo-
vania. Cvens mizans ar warmoadgens am 
filmebis av-kargianobaze saubari, 
mxolod erT maTganze mogiTxrobT 
_ sandro jandieris `kadetze~...
 scenaris avtori da reJisori 
aRniSnavs, rom, marTalia, telefil-
mebis studiisgan didi mxardaWera 
hqondaT, scenaris mocemulobisa 
da sareJisoro xedvis saTanadod 
asaxvas mwiri finansuri saSuale-
bebi uSlida xels. aman ki, TavisTa-
vad cxadia, filmebis xarisxze imo-
qmeda. `me maqsimalurad Sevecade, 
rom finansur SezRudulobas Semo-
qmedebiTad mivdgomodi, magaliTad, 
gadaviRe mitingis darbevis scena 
momitingeebis gareSe (momitingee-
bis rigebi, ZiriTadad, gadamRebi 
jgufis wevrebisgan Sedga), piketis 
scena mopiketeebis gareSe. amgvari 
gadawyvetileba garkveuli riskis 
Semcvelia da yovelTvis ar amarT-
lebs. garda amisa, SeuZlebelia aTma 
sxvadasxva etapze myofma, sruliad 
gansxvavebuli gamocdilebis mqone 
adamianma sxvadasxva filmiT erT-
nairad kargi Sedegi aCvenos~.
amrigad, aka morCilaZis piesa 
`mamis~ mixedviT gadaRebul films 
sandro jandierma `kadeti~ daarqva. 
`Cadet
~  _ frangulidan iTargmne-
ba, rogorc `umcrosi~ da agreTve 
samxedro saswavleblis moswavles 
an axalwveuls  niSnavs. es sityva 
asociaciebis mTel nakads warmo-
qmnis: jer gvaxsendeba rusi kade-
tebi _ samoqalaqo omSi wiTlebis 
mier umowyalod daxocili; iunkre-
bi, saqarTvelos damoukideblobis 
dacvisas rom daecnen isev wiTel 
armiasTan brZolaSi. aka morCilaZe 
iunkrebs axsenebs wignSi `qarTulis 
rveulebi~. me-19 saukunis suraTe-
bis bolo TavSi `Semovidnen ruse-
biii~... 1921 wlis TebervalSi da-
Rupuli iunkrebis siaSi reJisoris 
sami mogvare, sami jandieria: ilia, 
iosebi da arCili... 
Cemi varaudi, rom es ubralo 
damTxveva ar aris da orazrovne-
bas marTlac aqvs adgili, efuZneba 
filmis finals: swored umcrosi 

136
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
Zma miaSurebs samxedro Stabs da 
afxazeTis omSi wasasvlelad ewe-
reba... midis matarebeli da mihy-
veba kadetic; mTavrdeba filmi, 
ukve titrebs vkiTxulobT, bolo 
wuTebiRaa darCenili. moulodne-
lad, matarebeli sadRac Cerdeba. 
erTi SexedviT, ver daadgen, ro-
meli sadguria... iqaurobas sico-
cxlis niSan-wyali ar atyvia, `win 
amortizirebuli da gaZarcvulva-
gonebiani matarebeli dgas, rac, 
savaraudod, saomar sofelze unda 
miuTiTebdes~... Cveni moxalise axa-
lwveuli vagonidan Cadis, matare-
beli ki svlas ganagrZobs... rogorc 
sandro jandierma gviTxra, `kadets~ 
ori finali aqvs, Tumca mayurebeli 
zogjer titrebis stadiaze anebebs 
Tavs filmis yurebas da meore fina-
li `kadrs miRma~ rCeba... albaT, sim-
boluria, rom filmi rkinigzis 
sadguridan daiwyo da sadguriT 
mTavrdeba, oRond es sxvadasxva 
sadgurebia. garda amisa, erTi 
ferad firzea aRbeWdili, meore 
_ Sav-TeTrze. erTgan mSvido-
baa, meoregan ki _ omi.
nawyvet-nawyvet, `rikoSetiviT~ 
gvibrundeba filmSi gagonili 
frazebi: `amaT davbridav erTxel 
ra~, _ ambobs gia, romelsac yel-
Si amouvida, narkomani ufrosi 
Zma da misi Zmakacebi, romlebic 
aTasgvar Savbnel saqmeSi arian 
gaxveuli, raTa `wamali~ iSovon. 
mezobeli qalis mier gias Sesaxeb 
naTqvami sityvebic: `es giJia...~ 
nuTu umcrosma  Zmam omSi wasvla 
iaraRis gamo moindoma? magram is 
xom eqimia, misi movaleoba adamia-
nebisTvis sicocxlis SenarCunebaa 
da ara _ warTmeva! filmSi aris 
erTi Zalian sagulisxmo epizodi, 
romelic ufrosi Zmis, daTukis 
magaliTze gviCvenebs, rom is, vinc 
sakuTar sicocxles ar ufrTxildeba 
da fuWad flangavs, verc sxvis dax-
marebas, gadarCenas SeZlebs.   
gasuli saukunis 90-iani wlebis 
dasawyisi, samxedro gadatrialeba, 
afxazeTis omi... miwasTan gasworebul 
saqarTveloSi sikvdili, SimSili da 
sicive aRaravis ukvirda. Cven xSirad 
daufaravi gaRizianebiT vixsenebdiT 
meore msoflio omis veteranebisgan 
gagonil sityvebs, sayveduriviT rom 
JRerda: `Tqven omi ar ginaxavT...~ yve-
la Taobas Tavisi omi aqvs, samwuxa-
rod. yvela maTgans moaqvs sisxli, 
sisastike, siRatake da, marTalia, is 
omebi, romelebic Cven gvxvda wilad, 
Tavisi gamanadgurebeli ZaliTa da 
gmiruli suliskveTebiT meore mso-
flio oms, didxans samamulo rom erq-
va, ver Seedreba, magram maT samudamo 
reJisori sandro jandieri 

137
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
kvali datoves Cvens cnobierebaSi, 
wagebuli omebis Taobad gvaqcies, 
Taobad, romelsac gza-kvali aeria, 
romelmac dakarga orientacia da 
lamis Seewiros RirebulebaTa gada-
fasebas. rasac sabWoTa droSi gvaswa-
vlidnen, siyalbe iyo, Cveni wminda 
idealebi medroveTa xelSi SeibRala 
da axla, am omebis pirispir mdgarni, 
sakuTari Tavis imedad aRmovCndiT, 
samSoblos aRar SeeZlo Cveni Svela
piriqiT, Cvengan moeloda daxmarebas. 
aseT dros susti nebisyofis kaci, 
SeiZleba, xelidan wavides, Zlierma ki 
iaraRs mohkidos xeli da ara mxolod 
saomrad. swored ase mouvidaT filmis 
gmirebs, or Zmas _ daTukisa da gias. 
daTuki mamas ufro hyvarebia: `imis 
imedi mqonda, is niWieri iyo, Tbili 
da gulRia bavSvi,  axla ki erTi doza 
`wamlis~ gulisTvis...~
sandro jandieri: `filmis sa-
boloo saTauria `kadeti~, Tumca 
is pirveli arxis eTerSi gavi-
da saTauriT `kadeti 92~. aka 
morCilaZis piesas miTiTebuli 
hqonda weli, amitom logikurad 
momeCvena saTaurSi wlis miTiTe-
ba, Tundac iqidan gamomdinare, 
rom filmSi ambis zogierT xazs 
istoriuli safuZveli aqvs ( mag. 
1992 wlis 2 Tebervlis mitingis 
darbeva da a. S. ). cxadia, ZiriTadi 
ambavi profesoris saxlSi viTar-
deba, magram me Sevecade, filmSi 
CamerTo istoriuli konteqsti, 
ramac saSualeba momca, gamovsu-
liyavi telespeqtaklis Janridan 
da ufro satelevizio filmis 
formatSi gadavsuliyavi. mxo-
lod interierSi ganviTarebuli 
moqmedeba, rac ar unda kargad 
iyos gadaRebuli, mainc mosawye-
nia (ori gamonaklisis garda, ese-
nia: hiCkokis `Toki~ da sidni lume-
tis `12 ganrisxebuli mamakaci~. cxa-
dia, aq Sedevrebze gvaqvs saubari _ 
orive SemTxvevaSi Caketiloba, siu-
Jetidan gamomdinare, aucileblo-
biT aris gamowveuli~. ise moxda, 
rom proeqtSi monawile erT-erTi 
reJisoris films daerqva `saqar-
Tvelo 1992~, amitomac gadawyda, 
filmis saTauridan amoeRoT `92~.
`kadetis~ wardginebaSi vkiTxu-
lobT: `filmis siuJeti 1990-iani 
wlebis saqarTveloSi viTardeba 
da mogviTxrobs velodis _ pro-
vincieli axalgazrda kacis _ stu-
mrobis ambavs dedaqalaqSi. velo-
di Soreul naTesavs ewveva da aR-
moaCens, rom yvelasgan miviwyebuli 
profesori dacarielebul saxlSi 
bedis anabaradaa darCenili: ked-
lebs axladCamoxsnili suraTebis 
kvali etyoba. simonis gardacvlili 
meuRlis, Tamara deidas portreti 
aka morCilaZe

138
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
jerjerobiT isev amSvenebs kedels. 
velodi CanTebs simons abarebs~. 
provinciel stumars rom scod-
noda, rac am saxlSi xdeboda, aseT 
Secdomas namdvilad ar dauSvebda, 
miT umetes, rom im CanTebSi rvaasi 
dolaris saqoneli ewyo _ nasesxe-
bi fuliT, gasayidad SeZenili So-
koladis kanfetebi _ `snikersi~, 
`tviqsi~... 
ai, ase, erTi ojaxis dramatuli 
istoriis magaliTze vigebT, saerTod, 
qveyanaSi datrialebuli ubedurebis 
Sesaxeb. simonis meuRlis, daTukisa 
da gias dedis, Tamaras gardacvalebis 
Semdeg mamasa da Svilebs mzrunvelo-
ba moakldaT, maT erTobas nel-nela 
safuZveli gamoecala. mniSvnelovnad 
mimaCnia saTauris cvlileba, reJi-
sors mamidan umcros Svilze gadaa-
qvs aqcenti, anu im ambavSi, romel-
sac sandro jandieri mogviTxrobs, 
protagonisti umcrosi Svilia... 
mamebisa da Svilebis dapirispirebis 
Tema, romelic TiTqos samyarosaviT 
Zvelia, filmSi ufro Sepirispireba-
Sedarebis saxes iRebs _ mayurebeli 
Zalauneburad adarebs erTmaneTs um-
cros da ufros Taobas da dananebiT 
aRmoaCens, rom vaJebs, samwuxarod, ar 
gaaCniaT batoni simonis Rirsebebi: 
didsulovneba, Tavazianoba, ganswa-
vluloba. mZime socialurma garemom, 
`quCam~ maT Sinagan samyaroze uaryo-
fiTad, Tumca sruliad gansxvavebu-
lad imoqmeda: susts, unebisyofos 
srul araraobad aqcevs, xolo Zliers 
samarTlianobis aRdgenis survilma, 
SesaZloa, danaSaulis Cadenisken 
ubiZgos. 
rogorc mwerlisTvis, ise reJi-
sorisTvis Zvirfasia warsulis mo-
natreba, erTgvari gaidealeba, rac 
Tundac Tbilisis Zveli ubnebisad-
mi, misi istoriul-arqiteqturuli 
memkvidreobisadmi gansakuTrebul, 
faqiz damokidebulebaSi gamoixa-
ta. am Temas eZRvneba aka morCila-
Zis nawarmoebebis mniSvnelovani 
nawili, magaliTad, Tundac, `mada-
Tovi~. sandro jandieri kinoxelo-
vnebis specialobas amerikis Seer-
Tebul Statebsa da did britaneTSi 
eufleboda, amitomac karga xans 
ucxoeTSi moRvaweobda. 2005 wels 
gadaiRo Tavisi pirveli mokle-
metraJiani filmi `gamcilebeli~ 
(ingl.  Poppy Season), sadac mTavari 
gmiri dedaqalaqis Zveli ubnidan 
axalSi, kerZod, erT-erT mikro-
raionSi miemgzavreba. rogorc ki 
tato metrodan gamodis, Tbili-
suri aivnian-SuSabandiani saxlebi 
da viwro quCabandebi rkina-beto-
kadri filmidan `kadeti~

139
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
nis korpusebiT icvleba. kontrasti 
uzarmazaria da damTrgunveli. Za-
launeburad mouxmob ioseb griSaS-
vilis akviatebul striqonebs: `Sen 
agixsnia bevri qaragma, qoronikonis 
kenti da luwi, magram ar ici, Cvenma 
qalaqma ra suraTebi moqarga uwin~. 
saerTod, sandro jandieris `gamci-
lebeli~ lamazi filmia _ yvelgan 
poeziaa, radgan Zalian SekumSulia 
da mxolod miniSnebebiT Tu mixvde-
bi avtoris saTqmels.
satelevizio filmi `kadeti~, 
romelic urTierTndobiT gamsWva-
lul, gulaxdil saubars hgavs mwe-
ralsa da reJisors Soris, aka mor-
CilaZis SemoqmedebisTvis damaxa-
siaTebel mTel `arsenals~ aamoqme-
debs. `faliaSvilis quCis ZaRlebi~, 
`mogzauroba yarabaRSi~, `agvistos 
pasiansi~ da bevri sxva _ am nawar-
moebebis gmirebi CvenTvis `nacnobi~ 
axalgazrdebi arian da, SesaZloa, 
maT kidev didxans arxeinad ecxo-
vraT mSoblebis xarjze, megobar 
gogonebTan dro etarebinaT da 
goneba daebindaT aTasgvari narko-
tikuli saSualebebiT, rom ubedur 
SemTxvevas, omsa Tu pirad trage-
dias erTxelac maTTvis Tvali ar 
aexila.
eqspresiulobis TvalsazrisiT 
,jandieris am filmSic iseTive swrafi 
tempiT viTardeba movlenebi, rogorc 
akas moTxrobebsa Tu romanebSi. arse-
biTad, aka morCilaZe moqmedebis mwe-
ralia, masTan iSviaTad SexvdebiT me-
ditaciur pasaJebs da Tu aseTi mainc 
gvaqvs, ZiriTadad, misi personaJebis 
dialogebSi. Cemi azriT, filmi `kade-
ti~ teqstis siRrmiseulad wakiTxvis 
nimuSad gamodgeba, radgan momzade-
buli mayurebeli imTaviTve icnobs 
aka morCilaZis xelweras. es didi 
miRwevaa nebismieri reJisorisTvis. 
akasTan  uSualod saomari moqmede-
bebis aRweras iSviaTad SexvdebiT. 
mwerals frontze metad ainteresebs 
is, rac zurgSi xdeba. ase cdilobs 
maSindeli atmosferos daxatvas, mis 
mier moZiebul informaciaze, ufro 
metad ki, nanax-gagonil-nagrZnobze 
dayrdnobiT. 
biWebi TiTqos omobanas Tama-
Soben, TiTqos sinamdvileSi ar xde-
bodes is, rasac vxedavT, maSinac ki, 
roca Cven Tvalwin sisxli iRvreba, 
rasac mwerali Zaldautaneblad, 
sametyvelo enisTvis damaxasiaTe-
beli araformaluri maneriT mog-
viTxrobs, zogjer bolomde arcaa 
sarwmuno: jer erTi, misi stilis-
Tvis damaxasiaTebeli iumoris gamo, 
romelic yvelaze tragikul situa-
ciebSic ki iCens Tavs, meorec, misi 
gmirebi xSirad arafxizel mdgo-
mareobaSi arian da amis gamo maTi 
monaTxrobi naklebad realisturia. 
swored am komponentebiT iqmneba 
ganumeorebeli akaseuli samyaro, 
sadac mudmivad giwevs mogzauroba 
dokumentur sizustesa da wminda 
wylis gamonagons Soris, mwerlis 
ostatoba ki maT erTmaneTs ise 
uxamebs, rom gviWirs garCeva. jan-
dierma SeinarCuna akas stilis es 
Tavisebureba: filmis im xanmokle 
monakveTebma, romlebic oms ukav-
Sirdeba, gamaxsena oTar ioselianis 
 
`zamTris simRera~ ( 2015 w. ), sadac 
avtori absurdsa da grotesks iS-
veliebs, raTa omis uazroba kidev 
ufro mwvaved gvagrZnobinos.
...da mominda gamego, rogori da-
mokidebuleba hqonda sandro jan-
diers  batoni oTaris Semoqmede-
bisadmi. reJisoris pasuxi imdenad 
saintereso da amaRelvebeli aRmoC-
nda, rom aucileblad minda, mkiTx-
velmac waikiTxos _ odnavi Semok-
lebiT. aqve vityviT, rom sandro, 
filmebze muSaobis paralelurad, 

140
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
wers kritikul werilebs kinosa da 
zogadad, xelovnebaze.
`oTar ioselianTan reJisoris 
asistentad vimuSave mis bolo or 
filmze _ `Santrapa~ (2010w.) da 
`zamTris simRera~ (2015w.). ase rom 
SefasebaSi subieqturi viqnebi, Tumca, 
mgoni, aravis ewyineba, Tu vityvi, rom 
oTar ioseliani aris cocxalTa Soris 
yvelaze didi qarTveli reJisori, 
romelic aseT sapativcemulo asakSic 
ki dauRalavad ibrZvis sakuTari xed-
vis, enis, meTodis gasaRrmaveblad da 
CemTvis didi pativi iyo, rom momeca 
saSualeba, am meTods davkvirvebodi 
da uSualod misgan meswavla.
mas SeuZlia saocari SeupovrobiT 
mTeli dRe dauTmos erTi scenis ga-
daRebas, sanam maTematikuri sizustiT 
gamoTvlil kameris moZraobebsa da 
zust emociur ganwyobas ar miiRebs 
msaxiobebisgan da zogadad mTeli 
scenisgan. warmoidgineT mwerali, 
romelic mTeli dRe erT winadadebas, 
erT abzacs wers, sanam ar miiRebs im 
saTqmels, rasac eZebs, anu saubaria 
floberis an tolstois epoqaze. dRes 
amas naklebad vxvdebiT. asevea kinoSi. 
albaT, 1985 weli iyo da Sesabami-
sad, 11 wlis viyavi, rodesac `mTva-
ris favoritebi~ gamovida da deda-
CemTan erTad kinoTeatr `amiranSi~ 
vnaxe. dRemde maxsovs detalebi, 
rogor iWedeba salaTis furceli 
niJaraSi, rogor Wris yasabi xorcis 
rbil naWers. es aris samyaro da-
naxuli gulubryvilo bavSvis Tva-
liT, romelic amave dros gamWriaxi 
da kritikulia. es ucxo samyaro 
misTvis Cveuli gaxda, dRes oTar 
ioselians safrangeTTan Semoqmede-
biTad iseTive mWidro kavSiri aqvs, 
rogorc saqarTvelosTan. 
...weli ar gava, `iyo SaSvi mga-
lobeli~ ar vnaxo. es raRac Tavi-
siT, spontanurad xdeba, saaxalwlo 
dReebSi an Sua zafxulis romelime 
cxel saRamos SemTxveviT gadavrTav 
da romeliRac arxi aCvenebs. ismis sa-
sule orkestris xma, konservatoriis 
kadri filmidan `kadeti~

141
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
oTaxebidan iRvreba repeticiis game-
bi, vxedavT 1960-iani wlebis quCebs, 
im epoqis Tbiliss, romelic dRemde 
celuloidis am kadrebSi saocrad 
sunTqavs. aseve cocxali da aqtua-
luria gela kandelakis arqetipuli 
personaJi. marTalia, mcirericxovani, 
magram isini Cven garSemo arian, Cven 
aseT adamianebs vicnobT~.
erTi SexedviT, Sors gadavux-
vieT Cveni Temidan, magram, amave 
dros, saTqmelTan axlos mivediT: 
oTar ioselianma SemTxveviT rodi 
SeaCera arCevani sandro jandierze, 
rogorc TanaSemweze. Cemi azriT, 
maestrom masSi umcrosi Tanamoa-
zre dainaxa. axalgazrda reJisoris 
mier studentobis dros Seqmnili 
ramdenimewuTiani filmebidanac 
cxadi xdeba, rogori TviTkriti-
kulobiT ekideba avtori TiToeul 
kadrsa Tu epizods, rogor zrunavs 
umcires detalebze da, rac mTava-
ria, rogor bunebrivad rTavs Tavis 
saazrovno procesSi mayurebels. 
filmis msvlelobisas Znelia, Tva-
li moswyvito ekrans, xolo, roca 
is mTavrdeba, isev da isev usityvod 
hpirdebi sakuTar Tavs, rom kidev 
erTxel uyureb. 
arc ymawvilkacobisas filoso-
fiis Seswavlas Cauvlia ukvalod 
_ avtori yuradRebas mudam imaze 
amaxvilebs, rac arsebiTi da mTa-
varia ama Tu im ambis Txrobisas. 
amitom masTan ver SeniSnav cotaTi 
mainc gawelil kadrebs, mosawyen pa-
saJebs... telefilmis specifikidan 
gamomdinare, `kadeti~ axlo xeds 
moiTxovda da sandro jandierma 
aqac didi ostatoba gamoamJRavna: 
man, Cveulebisamebr, Seqmna Tavi-
si personaJebis dasamaxsovrebeli 
fsiqologiuri portretebi. msaxio-
bebma zustad igrZnes, rasac maTgan 
moiTxovdnen da Sedegad miviReT 
kargi, `Sekruli~ filmi, sadac mxo-
lod erTi-ori fragmenti Tu gvi-
tovebs ukmarisobis gancdas... fil-
mis gmirebi: gia, daTuki, batoni 
simoni, mezobeli qali naTela, pro-
vincieli naTesavi velodi, daTukis 
bavSvobis megobari saSa, qurdbaca-
ca Samo da sxvani imdenad namdvil, 
realurad xelSesaxeb pirovnebebad 
iqcnen CvenTvis, rom batoni san-
dros kvalad mec gavimeoreb: isini 
Cven garSemo arian, Cven aseT ada-
mianebs vicnobT. 
ganmarteba:
Cveni Jurnalis 2016 wlis meTormete nomerSi artrevius rubrikiT gamo-
qveynebul werilebSi gamoyenebulia fotoxelovan laSa kupraSvilis namu-
Sevrebi.

142
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017

Download 0.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling