MisamarTi: Tbilisi, xidis q.#1
Download 0.56 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ril Rvi jab ra i lis (gab ri e lis) saf lav ze
xa re ba _ ro gor mo iq ce vi, gab ri el, Tu qis te bi dab run dnen. ma Sin xom am qvey ni dan was vla mo gi wevs? 103 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 _ er Ta derT Txas dav klav, ga da- na xul Rvi nos ga mo vi tan, karg suf- ras ga vaw yob da vi ze i meb Ce mi xal xis dab ru ne bas. da ax lo e biT ase upa su xa man ja i- ra xel sul Tan cu rovs. Ril Rvi jab ra i lis (gab ri e lis) saf lav ze Cve u le ba aqvT Ril Rvebs ase Ti _ ax lo bel Ta saf la ve bi mo i na xu lon, rom iq ifiq ron wu Ti sof lis avan- Ca van ze. Ril Rve bi qa laq Si (Tbi lis Si) Cas- vla sac da eC viv nen, rom fiqrs mi ec nen jab ra i lis (gab ri e lis) sa saf la o ze. mec vfiq rob xol me: sa ku Tar bed- ze an da bed ze kav ka si i sa, wu Ti sof- lis be dis we ra ze... aq kacs er Ti o rad mar jved ge- fiq re ba... gab ri el! saf lav Tan Tqmu li Sen, ra Tqma un da, kar gi qar Tve- li po e ti xar, Tum ca Se ni Se moq me- de bis um niS vne lo va ne si na wi li maT mi uZ Rve ni, ro mel Tac Ril Rvebs eZax di _ Cven, qis tebs. gab ri el ja bu Sa nu ro, mad lo- ba xev su rebs, ro mel Tac gSves, aR- gzar des da qar Tu li we ra-kiT xva gas wav les. Sen Seg vay va re xev su re bi. be dis we ram uZ ve les Ril Rur so- fel xam xi Si mo gax ved ra. Ril Ros asu li gax da Se ni po e tu ri mu za, uf- lis wya lo biT. xev su rad da i ba de, mag ram qis te- bis be di ga i zi a re. Cve ne bu ri _ Cve nad mi gi ReT. ase rom, gab ri el, Sen uk ve Cve ni xar, Tum ca jer Sen gvca ni na Te sa- vad. da vid re Cven, Ril Rve bi, am mi wa- ze da vi a re biT, Se ni saf la vi ar ga- u ka cur de ba, rad gan ara vis gan gves- wav le ba Cve ni a nis da fa se ba. mSvi dad ga nis ve ne, gab ri el-jab- ra il, qar Tu lad mTxzve lo Ril Ros po e to! Targmnes qe Te van qur do va ni Zem da gia jo xa Zem 104 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 Targmani Targmani kelturi poezia kelturi poezia kelturi baladebis laitmotivi siyvarulia. saerTod, kelturi musi- kaluri folklori savsea samijnuro TematikiT da erTob intimuri, ada- mianuri vnebebiTaa gajerebuli. teqstTa erT nawils dednis enaze ara aqvs riTma, metruli Tanazomiereba, sasimRero teqstebia da saleqso aqsesu- arebis gareSec sasiamovnod JRers. Targmnisas Sevecade, dedniseuli Rirsebebis sakompensaciod es teqstebi gameriTma da erTgvari metruli wesrigic mimeniWebina, raTa sakiTxavadac kargi yofiliyo. ra gamovida, mkiTxvelma gansajos. xuTi maTgani folklors ganekuTvneba, xolo erTis avtori robert bernsia, misi Semoqmedeba ki, mogexsenebaT, xalxurTan aris gaigivebuli. am leqsSi gaTxovil qalTan poetis gamijnurebisa da masTan ganSorebis realuri ambavia gadmocemuli. mTargmneli erTxel Savwyala mdinaris pirad dilaadrian, sanapirosTan, moseirneTa rigs SevuerTdi. Tvali eZebda, da hpova kidec _ irlandieli davlande erTi. wams siyvarulma ifeTqa Zalum da gulsac cecxli moedo myisve. ar gviZinia, SuaRamemde Tavdaviwyebis morevSi vyvinTeT. ros isinaTla, vaJi wamodga, samosels Tvisas mohxvia xeli. „aw ki, mSvidobiT“, _ esa Tqva mxolod da aaCqara nabiji neli. „gana, es iyo, rasac Sempirdi, ros daewafe Cems mkerds alersiT? yvela fuWi da rioSi darCa, rac sityva dascda enas alesils. mtils miaSure mamiSenisas. iq cremliT guli ufrore lbeba. am uiRblobas ver daiviwyeb, suliswarmwymedel Jinsa da vnebas~. 105 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 marwyvis mdeloa sanapiro, okeanes afrebi faravs. amxedrebula patarZali Cauqad, laRad, mayrions uZRvis, monastrisken miiwevs maRla. fexdafex mivdev, sabralo guls dardi megzurobs. unda daveswro satrfos qorwils, saubedurod. mobrunebulebs es SevZaxe (mesxmoda reti): „Tumc iqorwine, vervin gagvyris sikvdilis meti“. nefe Semomwyra: „ugunuro, erTs getyvi mxolod. mismine, Torem Cemi xmali mogiRebs bolos. gviani aris axla oxvra, Wmunva da gminva, turfa asuli Sen yoymanma dagakargvina“. „mze Caesvena, mxolod bneleTs unda vucqiro, Cqara samare gamiTxareT farTo, uZiro. Tan CamataneT surnelovan yvavilTa wnuli, rom daamSvidos siyvaruliT mborgavi guli“. moli malouni lamazmanebiT dublins, albaT, ar hyavs mocile. roca SevniSne, moli malouns mzera didxans ver movacile. Tvlian urikiT dahyveboda quCebs ganiers, efineboda wkriala xma imer-amier: „aba, cocxali, moluskebi da niJarebi...~ TevziT vaWrobda moli lamis dRidan gaCenis, mSoblebisTvisac Tevzi iyo Tavis sarCeni. rekdnen quCebSi maTi xmebi, rogorc zarebi: vidre Sen Cemze daqorwindebi anda qals naxav Cemebr Tviniers, umal Tevzebi caSi ifrenen, zRvebi daSTebis wylisa Tvinier. robert bernsi batknebi mwvane fedobze mwvane ferdobze dakuntruSebs batknebis fara. • • • 106 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 „aba, cocxali, moluskebi da niJarebi...~ moli ciebam Seiwira, ver SeZles Svela. gafrinda iqiT, sadac bolos mifrinavs yvela. dublinis quCebs axla stumrobs molis aCrdili. eqo ki ara, wkriala xma ismis, namdvili: „aba, cocxali, moluskebi da niJarebi“.... brigis bazroba agvistos xuTi, dRe gaTenda pirmSvenieri: frTaSesxmuliviT mivaSure brigis bazrobas. mimaqanebda siyvarulis Zala Zlieri, guli sagules ar icdida, win-win garboda... ra wams Semexo SroSaniviT TeTri xelebi, myis damiamda guli, trfobiT ganaxelebi. kvlav afarTqalda siyvaruli ganayuCebi. TrToliT, caxcaxiT aCurCuldnen satrfos tuCebi: „warsulSi darCa ganSorebis mware fiqrebi, amieridan saukunod erTad viqnebiT“. Zalum vigrZeni isev Seyris sitkbo, siame, rom ganSoreba gulSi aCens mxolod iarebs. vinc siyvarulis nergs daaWnobs, mosxipavs ylortebs, is ukanasknel avazakze ufrore scodavs. me mirCevnia, rom, saerTod, davmiwde, movkvde, vidre fiqrSiac vuRalato WeSmarit grZnobas. erTi kocnac da... ganSorebisas erTi tkbili kocnac misagzle. cremlebi wvimad efineba lamis miwamde. sityvas viZlevi, ar moviklo oxvra da viSi. tkivili momklavs, ise rogorc tkiviliT viSvi, me Cems siyvaruls, aba, augs rogor Sevkadreb. uZluri viyav mis winaSe erTob, metadre. nensis danaxvam Semomagzno cecxli damdagi da mona gavxdi yurmoWrili misi maradis. es siyvaruli usaSvelo, brmad moaruli, orives gvemtro, umowyalod mogvikla guli. 107 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 mSvidobiT, Cemo daumSralo sicocxlis wyarov; es ganSoreba sikvdils udris, dauviwyaro. mainc madlobas vwirav ufals, arc vis vemdurvi, es siyvaruli iyos Seni Semwe, megzuri. me rac mekuTvnis, is margune, bedo tialo _ sulma da xorcma rom cal-calke ixetialos. gzas miikvlevda daxlebs Soris Cemi siyvaruli man miTxra, dedam dasturi brZana, mamac ar hkilavs Sens siRaribes. male dadgeba dRe sanatreli, roca davidgam patarZlis rides. es miTxra mxolod, nazad Semexo, mere gamSorda Cemi feria, daxlebisaken gaswia mSvidad, agniasebul xalxs Seeria. miacilebda mas Cemi mzera da siyvaruli, STenili oblad. erTi varskvlavi fxizlobda caze, win miuZRoda gzis manaToblad. ambobdnen, Turme, rom aqamomde arvis uxilavs wyvili amgvari _ erTmaneTisTvis dabadebuli da siyvarulis cecxliT damwvari. Tumc mainc vgrZnobdi, rom misi suli dards isrutavda, rogorc Rrubeli, haerovani sxeuliT mZime dahqonda sevda, gamouTqmeli. roca bazridan navaWriT xelSi migogmanebda saxlisken nela, Turme, vxedavdi mas sabolood, Turme, vxedavdi ukanasknelad. wuxel meaxla mkvdari mijnuri, fexakrefiT da ridiT movida. aq suleTidan mobrunebulma kvlav gamomixmo simartovidan. nazad da krZalviT Semaxo xeli da aCurCulda Cemi sabedo: Zalian male davqorwindebiT, aRar vicxovrebT uerTmaneTod. Targmna Tamaz xaraiSvilma 108 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 Targmani Targmani • ami e ri dan ver ga vi yofT me da Sen vne bas, ga sa o ca ro me go ba ro, rCe u lo Ce mo, ga da ve ya re mSve ni ers da na Tel Tva le bas, uZ Reb uf lis wuls. sul sxva grZno bas ga vu ge ge mo. Sen pa la te bis da sa sax lis xar me ba to ne, is _ tra ma le bis, vel-min dvre bis una pi ro si, Sen _ ja risa da uricxv spa Ta ba ton-pat ro ni, is _ zRve bi sa da qvi Si a ni sa na pi ro si. ax la wylebs vse rav mas Tan er Tad!!! xval mom lo di ne aris uR ra ni tye da tev ri... mgle bi mSi e ri; qva da Ror Ria sa re ce li, mi wa _ lo gi ni, da ve xe te bi da usaz Rvrod var bed ni e ri. igi aR dgo mis sa o ca ri naT lis da ria da uy vars, ro ca yve la fe ri an Tia rwme niT, ar ena ne ba Cven Tvis mTva res na Tel mTva ri ans ver cxlis fer sxiv Ta el va re ba, uT qme li eniT. erT dros mxed ru lad win uZ Ro da sa me fo ja rebs da sa sax le Si qeds ux rid nen me fis xa se bi... da mi na xa da ra wams Tva li moh kra Cems Tva lebs, myis mi a to va pa la te bi da dar ba ze bi. ma ri na cve ta e va rusuli poezia 109 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 di di ele gia jon dons jon do ni Tvlems da ir gvliv yve la fers sZi navs: lo gins, ma gi das, ur duls, ka u Webs ram dens, ia taks, bu fets, san Tlebs, ka ra debs, mi nas, ked lebs, su ra Tebs, Car Co ebs, Su Sebs, far debs. sZi navT boT lebs da Ra mis na Tu rebs sZi navT, purs, pu ris da nebs, ir gvliv ra mea Tu ki, sa aTs, kars, ki bes da sa fe xu rebs mwkri vad, brols da fa i furs... ar sad ar aR wevs Su qi. Zi li ki yvel gan, yve la kuT xe Si aR wevs. fur clebs So ri sac... da gam za de bul sit yvas, ma gi debs, lo gins, Tva lebs sib ne le awevs, bux ris civ ke dels, saC xreks da Se Sas mim qrals. sZi navT Ceq mebs da win debs, sar ke ebs, Crdi lebs jvar cma Si, zew ris na oW Si, ska mis zur gze, sar kis miR ma da skam ze mun di ris Ri lebs, fex sac mels, taSts da cocxs, ayu de buls zRur blze. sZi navT fan jrebs da fan jre bis miR ma zam Tars, me zob lis sax lis TeTr sa xu ravs da go raks, sas ri a lo ebs, fer dobs da nac nob kvar tals, fan jris Car Cos rom ga ug le jia orad. ar sad Suq- Crdi li, sa ma ri se bur Zi liT Tvle men Ta Re bi, mo a ji re bi mu qi, aRarc Wri a li, aRarc JRa ru ni rki nis. Tvlems yva vil na ri... ar sad gak rTe ba Su qi, sa xe lu re bi, boq lo me bi da ka vi, Tvle men ka re bi, ka ris rka le bi, kli te. ar sad xma u ri, Cu mi Sri a li, Cqa mic... gan Ti a di ki Sors aris, Sors, jer ki dev. sZi navT ci xe ebs da maT kli te ebs sZi navT, sas wor sac sZi navs, maT So ris Tev zis dax lebs io sif brod ski 110 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 da Ro ris su kebs, sax lebs, ezo ebs, bi nebs, sar daf Si ka tebs, Te o ze mib mul ZaR lebs. Tag vebs da xal xsac. lon dons Rrma Zi li awevs, nav sad gurs, af rebs. Tov li an zRvis wyals es surs, wylis ana rek li mTvle ma re cis TaRs ar wevs da er Tma neT Si ga dad ne bi an er Tsul. CaT vli ma jon dons, zRvac mas Tan er Tad CaT vlems, sZi navT Rrma Zi liT car cis na pi rebs am zRvis, mSve ni er ba Rebs di di ur du li adevs, mTe li kun Zu li Ca uT re via Rrma Zils. fiW vebs da naZ vebs, so Webs, ne ker Cxals, rcxi las, civ na ka du lebs mTis fer dob ze da bar Si bi li keb sac da mglebs bi li keb ze... sZi navT, daT vis lo gin Tan qa ri Tovls TeT rad gaS lis. aRar ga lo ben, Ca sZi ne bi aT mgos nebs, yurs ve Rar moh kravT So ri dan ki vils Wo tis, yva vis Cxa vi li ar af rTxobs tyes da frTos nebs, Tag vi ki TiT qos bral de bu li viT mo dis. Rrma Zi liT sZi navT mkvdreb sa da coc xlebs _ yve las, ga daq ce u lan sa yo vel Tao Zi lad, mi ked le bia zo gi zRvis mdo re Rel vas, zo gi ki er TurTs Se mox ve via tkbi lad. sZi navs yve la fers: mdi na res, mTebs da ya nebs, na dirs da frin vels, mkvdar sam ya ros da coc xals. mxo lod Tov lis fifqs ver Se a Ce rebs Ra me da Ra mis ci dan Tovs, TeT ri Tov li mo Cans. ca Si me o xi aRar hyavs mi was SeS lils, sZi navT an ge lozT, wmin da sin di siT sru liT, sZi navs sa moT xes, ge e nas _ mfrqve vels cec xlis, ga reT ar ga dis am dros arc er Ti su li. CaT vli ma Rmer Tmac, ga u uc xov da So ri sam ya ro... ax la yrua da brmaa TiT qmis, gam qra la mtro ba, zam Tris Ra me ebs So ris, sZi navs sa ta nas, mas Tan _ Tov li an in gliss. Tvle men mxed re bi, taZ ris Ta reb qveS fSvin ven, Tvle men ra Se bi da tal Re bi viT TrTi an, er TurTs ek vri an, rom ar ga mor CeT vin me qe ru bim Ta dass, mTa va ran ge lozT frTi ans... sZi navs jon dons da sZi navT leq sebs da riT mebs, sa xe ebs _ sus tebs, Zli e rebs; sit yvis ko nebs, ax la cod va-brals yve la sul grZe lad iT mens, wva nan da sZi navT leq sTwyo bas da stri qo nebs. aq er Tma ne Tis Zmo ba aqvs yve la stri qons, grZno bis siw min de, ro gorc ni Sa ni, elavs, sa moT xis ka ri maT gan Sor saa TiT qos da si Ra ri be aer Ti a nebs yve las. 111 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 sZi navT stri qo nebs, iam bis mtki ce ta eps, gu Sa gad mdga ri iq ve qo roc Tvlems tkbi lad, le Tes wylis xil vebs zvir Te bi ana na vebs, ma Ti di de bac ga daq ce u la Zi lad. Tvlems gan sac de li tan jva, va e ba, dar di, sZi navT RvTis met yvelT, si TeT re brwyi navs ci dan, vne beb sac sZi navT, Se er Tda cod va-mad li; boR ma Sav la qebs da e Zebs er Ti ci da. yve la fers sZi navs, wig ne bis gro vas maT Tan, sit yvis mdi na res da u Zi nia TiT qmis, Tav da viw ye bis yi nu li awevs maT da fra zebs da sit yvebs... rac ki si mar Tled iT qmis. Rrmad sZi navs yve las: wmin da nebs, RmerTs da eS maks, bo rot msa xu rebs Su ri rom xeT qavs gul ze da Tov lis var dnis Cqa mi Tu es mis bnel gzas, sxva xma arc aris aq, de da mi wis zur gze. mag ram Cu, na xe, civ uku neT Si vi Rac wyvdi a dis Si SiT ti ris da va i vi Sobs, na xe, rom zam Tris anab rad dar Ca iqac, iq vi Rac ti ris, mar to dar Ce nas Si Sobs. wvri li xma, nem sis msgav si, uZa fo nem sis, mi cu ravs Tov lze, ci vi wyvdi a di ax lavs, mar to su lia, mi si ara vis es mis, gan Ti ads Ra mes Se aq sovs sad Rac maR la. `vin moT qvams iq, es Sen xar, mar to rom da vals, dab ru ne bas da Tov lis qveS zaf xuls eli? Tu Cems siy va ruls, bne li gziT Cem ken ma vals, es Sen yvi ro di wyvdi ad Si?~ _ pa suxs ve li. `es Tqven iya viT qe ru bi me bis da si, crem li an ma xmam ma fiq re bi na ase, Tqven mi a to veT Ce mi mTvle ma re taZ ris sa kur Txe ve li?~ _ pa suxs ara vin ar mcems. `es Sen xom ar xar, pav le, Se ni xmis tem bri saT qmels uc na ur umow ya lo bas sZen da, Sen Se a fa re wyvdi ads Wa Ra ra tev ri, iq Sen ti ro di?~ _ isev du mi li JRer da. `Se ni xe lia, Rmer To, ro mel mac sxi vi ga da fa ra da wyvdi a di dax Sa Ta nac, iqac tvi fa ri da a do RvTa eb ri vi... sxva ri gis xmaa, sxva re gis tria ra Rac~. qve ya na dad ga, mdu ma rebs ca da mi wa, ra Ra ca yefs, Tan Za li an ma Ral xma ze, Sen xar, gab ri el, say virs uy vi reb im cas? mxed rebs eli an cxe ne bi, dga nan yal yze. mZi nar qve ya nas wyvdi a di iZ vrens sul Si, ci dan eS ve ba Zirs ma Zeb re bis xro va, 112 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 `Sen xar, gab ri el, say vi riT zam Tris sus xSi, rom iti reb da mxsne lad ara vin mo va?~ `Se ni su li var, jon don, cas da vu zav di, aq Se ve xiz ne ze cas, gav Sor di imeds, vig lov sim wriT da va e biT ra sac vTxzav di: grZno bas, vne bebs da fiq rebs, jaW vi viT mZi mes~. Sen ki am tvir TiT Se geZ lo ca Si fre na vne bebs da cod vebs So ris uki de ga nod, frin ve lad gaC ndi, xe dav di Sens xalxs ze nar, daf ren di Tav ze sa xu ra ve bis qa nobs. zRvebs da siv rce ebs Wvret di saf rens da uf rens, sa ku Tar sul Si jo jo xeTs Wvret di ve rags, sa su fe vel sac _ na Tels da eniT uT qmels, jer ar sme nils da Tva liT ar na xuls je rac. Se ni cxov re ba hgavs Sens sa ku Tar kun Zuls da oke a nes _ uki de ga nos, uvals, yo ve li are Se mo u xa zavs ukuns... Senc uku ni qec, ros Ca uq ro le ufals. ver ina var deb ca Si, ras uzam am jvars? ci dan qve ya na mo Cans vrce li da mSve ni da Cve ni yo fa su lac ar aris tan jva, da sa Si ne li sam sjav ro, sa Si ne li. im siv rce eb Si ha va uc vle li rCe ba, iqi dan aris war mo mav lo biT Rmer Ti... uSo res sax lSi mbJu tav sar kmel Si krTe ba Su qi da mkrTa lad nis li an Ra mes er Tvis. ga na vrcel min dvrebs yo vel Tvis xna ven guT niT, arc sa u ku ne xnavs da miT uf ro _ wle bi, mxo lod tye e bi dga nan ma Ra li zRu diT da ba la xeb Si wvi ma icek vebs vne biT. im pir vel tyis mWrels, rom lis gam xda ri cxe nic da bu rul tev rSi Si SiT ga ur bis lan debs, did fiW vze am Zvrals Ta vis mdu ma re vel ze mo eC ve ne ba cec xli _ asu li cam de. Sors, Za li an Sors dar Ca yo ve li ar si, sa xu ra veb ze da cur da mSvi di mze ra. aq si naT lea. ZaR lis ye fac ki ar siT ar is mis... aRarc is mis za re bis JRe ra. ro gorc ki mix vda, ar aris sxva gza ra me, mo at ri a la cxe ni da uku iq ca, im wam sve Tvi Ton, aR vi ri, ci ga, Ra me, jag la gi cxe nic bib li ur siz mrad iq ca. me ki vti ri da vti ri, ar aris be di, un da dav brun de, isev es aris bo lo, ma gram sxe ul Si myof ma ro gor gav be do, iq su li un da fren des mxo lod da mxo lod. 113 ciskari ciskari _ _ № № 1-2 1-2, 2017 , 2017 es me ki ara, Sen, Sen moT qvam di, jon don, iwe qi mar to, iq ve Wur We lic Tvlem da, Ca Zi ne bul saxls Tov li efi na vid re da vid re Tov li ze cis Ta Ri dan fren da. sZi navs sa ku Tar bu de Si, Ci tis msgav sad... Ta vis gza-sa vals da si xa ru lis wyur vils mi an dobs ca Si aki a fe bul var skvlavs, aki a fe buls, mag ram Rrub leb Si cur vils. Ci ti viT suf Ta da na Te li aqvs su li. Tumc di de bul gzebs Tan ax lavs cod va-bra lic, So Si ebs ar hgavs yva vi viT mar to su li. WeS ma ri tia, ma Ral mxe di da mfrTxa li. ad ge ba dRi siT, Zi li rom mo i So ros, TeT ri su da ris qveS sZi navT, Sew yda To va... siv rce sul sa da mZi na re sxe uls So ris Tov lis da Zi lis gvi ris tiT mo iq so va. Rrma Zi liT sZi navs qve ya nas, mag ram bo lo, bo lo stri qo nebs Za la aRar aqvT moc dis, RvTa eb riv trfo bas aba ti moZ Rvravs, xo lo am qvey ni u ri _ STa go ne baa mgos nis. vis wis qvil ze dac ar un da as xa wya li, sam ya ro isev iseTs ga mof qvavs xor bals da Tu si coc xle Cve ni sxve bi sac ari, sik vdi li ro gor war vta coT be dis bor bals? dax vre ti li da gac ve Ti lia nar ma, xevs yve la, vi sac ar eza re ba xe va, er Ti nax to mic... da Tvi Ton ze cis TaR ma mke ra vis nem siT wyvdi a di ga mo ke ra. Zve li pe ran gi da ix vri ta da gac vda, iZi ne, jon don, dag Rlis fiq re bi mwve li, Se xe de Rru bels, var skvla vi isev gaC nda _ Se ni sam ya ros uer Tgu le si mcve li. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling