Морфемика. Морфема ҳәм оның түрлери

табаcыз.
2
) Болжаўлы келер мәҳәл: -ар, -ер, -р, -мас, мес+ бетлик аффикслери. Мысалы: 
барарман, келермен, бармаспан.
3
) Нийетли келер мәҳәл: а) -а, -е, -й формалы келбетлик фейиллери+бетлик 
аффикслери. Мысалы: баражақпан, кележақпан. 
Бет-сан категориясы. Фейиллер бет сан категорияларының аффикслери менен 
өзгерип ис-ҳәрекеттиң бир бетке субъектке қатнаслы екенлигин билдиреди. 
Фейиллердиң бет-сан аффикслери менен өзгериўи үш бетке қатнаслы болады. Ҳәр бир 
беттиң өзине тән морфологиялық бетлик формасы болады. Сөйлеўши - (1-бет 
формасы), тыңлаўшы-(2-бет формасы) сөйлеўши ҳәм тыңлаўшыдан басқа бет (3-бет 
формасы) формаларында келеди. Фейилдиң 1-2- бет формалары, тийкарынан адамларға 
қатнаслы айтылады да, 3-бет формасы адам ҳәм адамнан басқа предметлерге де 
қатнасы айтыла береди. Мысалы: жазаман, ислеймен, жазамыз, ислеймиз, жазасаң, 
ислейсең, жазасыз, ислейсиз, жазады, ислейди, (жаўын) жаўады, (өним) артады, 
(суў) ағады т.б. 
Фейилдиң бетлик емес формалары. Ҳәрекет аты фейили. Ҳәрекет аты 
фейили өзиниң дәслепки дөренди формасында фейилдиң бет-сан мейил,мәҳәл 
мәнилерин билдирмейди,тек ис- ҳәрекет, процесстиң атамасы ғана болып турады. 
Ҳәрекет аты фейили ыў//-иў//-ў, -мақ//-мек, -ғы//- ги, қы//-ки, -ыс//-ис//-с, сыяқлы ҳәм 
-
ғанлық//-генлик, туғынлық, жақлық, арлық, ерлик, рлық, рлик, маслық, 
меслик, маға, меге, арға, ерге, масқа, меске, ыўға, иўге, ўға, ўге,сыяқлы қоспа 
аффикслерге ийе. Мысалы: оқыў, бармақ, алғы, берги, алыс, берис, көргенлилик, 
татырлық, боларлық, жибермеслик, айдатажақлық, шақырмақлық т.б. 
Ҳәрекет аты фейили еки сөз шақабы, фейил ҳәм атлыққа тән белгилерге ийе 
болады да, гейпаралары тек фейилге қатнаслы болып, шекленген дәрежеде 
қолланылады. Олардың шекленген дәрежеде қолланылған формалары инфинитивке 
тән. Усыған байланыслы ҳәрекет аты фейиллери атаўыш фейили ҳәм инфинитив 
фейиллери болып екиге бөлинеди.