Motivatsiya nazariyalari. Annotatsiya: Menejmentda motivatsiya nazariyasi

S. ADAMS tomonidan adolat nazariyasi
Tenglik nazariyasining asoschisi - adolatdir S. Adams, tadqiqot asosida uning asosiy qoidalarini shakllantirgan. Tenglik nazariyasining mazmuni quyidagilardan iborat: inson mehnat faoliyatini amalga oshirish jarayonida doimo olingan mukofotni sarflangan sa'y-harakatlari bilan taqqoslaydi, keyin esa buni boshqa odamlar tomonidan olingan mukofot bilan taqqoslaydi.
S. Adamsning fikricha, har bir xodim o'z munosabatlarini baholaydi:
Shaxsiy daromadlar / shaxsiy xarajatlar = boshqa shaxslarning daromadlari / boshqa shaxslarning xarajatlari.
Shu bilan birga, xarajatlarga nafaqat insonning ushbu ishni bajarishdagi harakatlari, balki uning tashkilotdagi tajribasi, malaka darajasi, yoshi, ijtimoiy mavqei ham kiradi. Xarajatlar va natijalarni baholash sub'ektivdir va sub'ektivlik, ayniqsa, odam faqat taxminlar va parcha-parcha ma'lumotlar asosida hukm qilishi mumkin bo'lgan boshqa shaxslarga nisbatan yuqori.
Adolat nazariyasi odamlar olingan mukofotni sub'ektiv ravishda baholaydilar, uni sarflangan sa'y-harakatlar va boshqa odamlarning mukofotlari bilan bog'laydilar. Agar odamlar o'zlariga nisbatan adolatsiz munosabatda bo'lganligini his qilsalar, ularning motivatsiyasi pasayadi va ular o'z harakatlarining intensivligini kamaytiradi. Adolat nazariyasining elementlari odamlarning boshqa xodimlarga nisbatan haq to'lashning to'g'ri yoki noto'g'riligi to'g'risida o'z fikrlariga ega bo'lishida namoyon bo'ladi. Agar taqqoslashda nomutanosiblik va adolatsizlik aniqlansa, u holda odam ruhiy stressni boshdan kechiradi. Bu holatda motivatsiya uchun nomutanosiblikni bartaraf etish va adolatni tiklash kerak.
Adolat nazariyasiga ko'ra, odamlar adolatli ish haqi olishlariga ishonishni boshlamaguncha, ular ish intensivligini kamaytirishga intiladi. Shu bilan birga, adolatni idrok etish va baholash nisbiydir. Agar ish haqining farqi turli xil mehnat samaradorligi bilan bog'liq bo'lsa, kamroq oladigan xodimlarga o'z hamkasblari bilan teng ishlagan taqdirda hamkasblari bilan bir xil ish haqi olish mumkinligini tushuntirish kerak.
S.Adamsning fikricha, har bir sub'ekt har doim munosabatni aqliy baholaydi:
shaxsiy daromad.
Boshqalarning daromadlari.
Shaxsiy xarajatlar.
boshqalarning xarajatlari.
Qabul qilingan tengsizliklarni bartaraf etishning eng keng tarqalgan usullari quyidagilardan iborat: