Mövzu föVQƏlada hallarda müLKİ MÜdafiƏNİn rolu və VƏZİFƏLƏRİ

Mülki müdafiə sahəsində hüquqi şəxslərin vəzifələri

Mülki müdafiə sahəsində mülkiyyət formasından asılı olmayaraq hüquqi şəxslərin aşağıdakı vəzifələri vardır:

1. 
   iqtisadi və sosial inkişaf proqramlarında mülki müdafiə sahəsində zəruri tədbirləri nəzərdə tutmaq və həyata keçirmək;
   
2. 
   işçilərin (təhsil alan şəxslərin) fövqəladə hadisələrdən müdafiəsi üzrə tədbirləri maliyyələşdirmək;
   
3. 
   fövqəladə hadisələrin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün maddi və maliyyə vəsaitləri ehtiyat yaratmaq;
   
4. 
   fövqəladə hadisələr haqqında yerli xəbərdarlıq sistemini yaratmaq və onu daim saz vəziyyətdə saxlamaq;
   
5. 
   işçiləri (təhsil alan şəxsləri), habelə bilavasitə yaxınlıqda yerləşən ərazidə yaşayanları, baş verə biləcək və ya baş vermiş fövqəladə hadisələr barəsində xəbərdar etək, insanları təhlükəsiz yerə köçürmək;
   
6. 
   mülki müdafiə planlarına uyğun olaraq mövcud qüvvə və texnika ilə ilkin qəza- xilasetmə işlərini təşkil etmək və həyata keçirmək.
   

Hüquqi şəxslərin mülki müdafiə tədbirlərində iştirakı, fövqəladə hadisələrdən müdafiə olunma vasitələri ilə onların təminatı qaydasını, formasını və əraitlərini Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.

Sual 6. MM işlərinin yerinə yetirmək üçün respublikanın ərazisinin sahələrə bölünməsi

Mülki Müdafiə haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununa “Mülki Müdafiə haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1998-ci il 18 aprel tarixli 700 nömrəli Fərmanına müvafiq olaraq mülki müdafiə tədbirlərinin planlaşdırılmasının siyasi, iqtisadi, müdafiə əhəmiyyətini və digər amilləri nəzərə alaraq respublikanın ərazisi zonalara, şəhərləri mülki müdafiə üzrə qruplara aid edilir, təsərrüfat obyektləri isə mülki müdafiə üzrə dərəcələrə bölünür.
Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi və Müdafiə Nazirliyinin təqdimatı əsasında zonalar, şəhərlərin qrupları və obyektlərin dərəcələri Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilir.
Mülki Müdafiə üzrə zonalar bu qaydalara 1 nömrəli əlavəyə uyğun olaraq müəyyən edilir.
Mülki müdafiə üzrə şəhərlərin üçn qrupu: birinci qrup (1 qrup), ikinci qrup (11 qrup), üçüncü qrup (III qrup) şəhərlər bu qaydalara 2 və 3 nömrəli əlavələr uyğun olaraq müəyyən edilir.
Ən mühüm təsərrüfat obyektlərinə mülki müdafiə üzrə belə dərəcələr verilir: xüsusi əhəmiyyətli (XƏ), birinci dəcərəli (I dərəcəli) və ikinci dərəcəli (II dərəcəli) obyektlər. Təsərrüfat obyektlərinə mülki müdafiə üzrə dərəcələrin verilməsi bu qaydalara 4 nömrəli əlavəyə uyğun olaraq müəyyən edilir.
Mülki Müdafiə üzrə dərəcələr belə obyektlərə verilə bilər: fəaliyyətdə olan, inşa edilən, yenidən quraşdırılan və layihələşdirilənvacib snaye, nəqliyyat, energetika və rabitə müəssisəsinə, xüsusi konstruktor bürolarına; neft-qaz mədənləri idarələrinə; dövlət əhəmiyyətli nadir mədəni sərvətlərə malik olan obyektlərə (arxiv, muzey, kitabxana, şəkil qalereyası); material və ərzaq bazarlarına; su kəməri təsərrüfatlarına və digər dövlət əhəmiyyətli obyektlərə.
Mülkiyyət formasından asılı olmayaraq sənaye birliklərinə, şirkətlərə, kombinatlara və digər təsərrüfat obyektlərinə mülki müdafiə üzrə dərəcələr elə
hallarda verilə bilər ki, omların müəssisələri, sexləri və idarəetmə orqanları vahid bir istehsalat sahəsində yerləşmiş olsun.
Özlərinin iqtisadi və digər göstəricilərinə görə mülki müdafiə üzrə dərəcələrə aid edilməsi mümkün olmayan bütün digər müəssisələr və idarələr dərəcəsiz obyektlər adlanır.
Obyektin ştatlı mülki müdafiə işçiləri belə məşğələ rəhbərləri ilə və ya təlimatıçlarla tədris ilinin əvvəlində bir iş günlük metodik toplamış keçirirlər. Ştatlı mülki müdafiə işçiləri olmayan obyektlərdə belə toplamışlar zona, şəhər, rayon mülki müdafiə icra orqanlarında və kurslarında təşkil edilir.
Xüsusi fənn olmaqla mülki müdafiə üzrə məşğələlər bütün ali təhsil məktəblərinin yuxarı kurslarında iki semestr, tibbi biliklərin əsasları isə dörd semestr ərzində keçirilir.
Mülki müdafiə kafedraları (kursları) müəllimlərinin bilikləri sahə təkmilləşdirmə tədris müəssisələrində, respublikanın mərkəzi mülki müdafiə kursunda və müvafiq sazişlərə əsasən digər ölkələrin ixtisaslaşdırılmış tədris müəssisələrində təkmilləşdirilir.
Beləliklə, sonda bütün yazdıqlarımi nəzərə alaraq belə bir nəticəyə gələ bilərik ki, mülki müdafıə respublikamızın ərazisinin bütövlüyünün və orda yaşayan əhalinin sağlamlığını qorumaq üçün dövlət orqanları, fıziki və hüquqi şəxslər tərəfındən görülən dövlət tədbirlər sistemidir.
Bu tədbirləri yerinə yetirmək üçün rabitə, xəbərdarlıq, införmasiya, xüsusi fənn, mətbuat və.s kimi vasitələrdən istifadə olunur.
Bütün yuxarıda qeyd etdiklərimizi nəzərə alaraq deyə bilərik ki, mülki müdafıənin 3 əsas məqsədi var:
Hadisələr baş verməmişdən əvvəl praktiki tədbirlərin görlməsi
Hadisələr zamanı elə etmək lazımdır ki, dəyən ziyanm miqdarı, həcmi az olsun
Hadisələr baş verəndən sonra onun nəticələrini aradan qaldırmaq, yeni tədbirlər görmək və həyata keçirtmək
Məqsədi ilə yanaşı həmçinin mülki müdafıənin 3 əsas vəzifəsidə var: Əhalinin mühafızəsi
Mülki müdafıə obyektlərinin sülh və müharibə dövrlərində fasiləsiz işləməsi Zədələnmə ocaqlarında xilasetmə və digər işlərin aparılması Mülki müdafıənin müharibə vaxtmdakı rolu xüsusilə böyükdür. Bununla belə qeyd etmək lazımdır ki, əmin-amanlıq dövründə mülki müdafıənin rolu təbii fəlakətlərin, böyük istehsalat qəzalarının nəticələri ilə mübarizədə xeyli artmışdır.
Mülki müdafıə üzrə dövlət funksiyalarını Azərbaycan Respublikasının mülki müdafıə sistemi yerinə yetirir. Buraya bütün idarəetmə orqanları, müxtəlif mülkiy- yət formalarına aid olan birliklər, müəssisələr, idarələr, təşkilatlar və digər obyekt- lər, onların qüvvə və vasitələri daxildir.
Mülki müdafıə tədbirlərini planlaşdırmaq və həyata keçirilməsini təşkil etmək, habelə icraya nəzarət məqsədilə Respublika Nazirlər Kabinetində fəaliyyət göstərən Fövqəladə Hallar Nazirliyi yaradılmış və bu nazirlik digər sahələrlə yanaşı (yanğmdan mühafızə işi, dənizdə xilasetmə və s.) mülki müdafıəyə gündəlik rəhbərlik edir.