Moyni qabul qilgich; 6 moy kelish kanali. 8-rasm. Reaktiv sentrifuganing ishlash sxemasi

94
90
90...93 
91 
86
84...86
Italiya
Super
Doimiy
98...99
85...88
88...92
82...84
AQSH
Super
Doimiy
Etillanmagan
96.. 102
90...96
91...93
86...94
82...90
82...85
Fransiya
Super
Doimiy
91...99
89...91
87...88
80...83
Germaniya
Super
Doimiy
98...99
91...93
88...89
84...86
Agar xorij iy mamlakatlardagi benzinlami mamlakatimizda 
ishlab chiqilayotgan benzinlaming Rossiyada qabul qilingan 
andozasiga nisbatan solishtirsak:
AI-80 - “tadqiqot” usulida, oktan soni 80 dan kam bo‘lmagan, 
faqat Braziliya avtomobillaridagi doimiy benziniga to‘g‘ri keladi;
AI-91 - tadqiqot usulida, oktan soni 91 dan kam bo‘lmagan 
(tadqiqot usulida 81) AQSHning doimiy etillanmagan benziniga 
to‘g‘ri keladi;
232

---

AI-95 - tadqiqot usulida, oktan soni 95 dan kam boimagan (mo­
tor usulida 90) AQSHning doimiy etillanmagan benziniga to‘g‘ri 
keladi;
AI-98 - tadqiqot usulida, oktan soni 98 dan (tadqiqot usulida 98) 
kam boimagan ko‘pchilik davlatlaming “super” benziniga to‘g‘ri 
keladi.
Xorij texnikalarida qoilaniladigan benzinlaming tozaligiga katta 
ahamiyat beriladi. Tarkibida suv bo‘lishi qat’iyan man qilinadi. Agar 
benzin tarkibida suv bo‘Isa, benzin nasosini va injektomi ishdan 
chiqishiga olib keladi.
Benzinlarni tashish va saqlashda sifatini saqlab qolish. Benzinni 
saqlash, tashish va quyish jarayonlari qoidalarining buzilishi, o‘z 
navbatida, yonilgi isrofgarchiligiga, uning sifat ko‘rsatkichlari 
yomonlashuviga olib keladi. Avtomobil benzinini uzoq vaqt saqlanishi 
maqsadga muvofiq emas, chunki bunda idishning nozik joylari orqali 
yengil bugianadigan fraksiyalari uchib chiqib ketadi. Benzin tarkibida 
ko‘proq og‘ir fraksiyali uglevodorodlar to‘planib qoladi. Bu hoi o‘z 
navbatida yonish jarayoniga salbiy ta’sir qiladi, ayniqsa dvigatelni 
yurgizish jarayonini qiyinlashtiradi; yonilgi isrofgarchiligiga sabab 
boiadi. Yonilgi uzoq muddat saqlanganda uning tarkibida suv va 
organik birikmalar miqdorining ortishi ro‘y beradi.
Suv hosil boiishiga asosiy sabab havo haroratining o‘zgarishi 
hisoblanadi. Havo harorati o‘zgarganda, nam havo tarkibidagi suv 
bugiari benzin idishining ichki sirtiga tegib, kondensatsiyalanadi 
(tomchilar hosil boiadi).
Quyosh nuri ta’sirida ham yonilgi tarkibi o‘zgarishi mumkin. 
Bunga sabab shuki, yuqori haroratda va kislorodli muhitda, yonil- 
g‘ining oksidlanish jarayoni tezlashadi. Har xil moylar tashilgan 
idishlarda benzin tashish yoki bunday idishlarda saqlash o‘z navbatida 
benzinning, sifat ko‘rsatkichlarining yomonlashuviga olib keladi.
Benzinni saqlashda isrofgarchilikka kamroq y o i qo‘yish va 
sifatini yaxshi saqlash uchun saqlanayotgan idish isimasligi kerak. 
M aiumki, har qanday jism isiganda kengayadi, ya’ni zichligi 
kamayadi. Benzin saqlanadigan idish ham sutka davomida o‘ziga 
xos “nafas oladi”. Kunduzi isiganda benzin ko‘payadi, tunda 
ozayadi. Sistema ichiga havo kirib-chiqib turadi. Bundan tashqari, 
sistemani “katta nafas olishi” ham boiadi. Qishda benzin hajmi
233

---

kichrayadi, yozda ko‘payadi, bu hodisa ham benzin isrof­
garchiligiga va suv pay do boiishiga olib keladi.
Iloji boricha benzinni saqlash sistemalarini yer ostiga ko‘mib 
va nur qaytaradigan rangga bo‘yab qo‘yish kerak. Benzin sifatini 
saqlab qolish uchun idishga yonilg‘ini imkoni boricha to ia quyish 
kerak. Shunda benzinning havoga tegib turadigan yuzasi kamayadi 
va idishning benzinsiz ichki sirti ham ozroq boiib, namlikni 
kondensatsiyalanishi kamayadi.