Mpls texnologiyasi Reja: atm texnologiyasi. Mpls texnologiyasi atm texnologiyasi

2-rasm. Paketlashtirishdagi ushlanish.
ATM yacheyka o‘lchami 53 bayt, undan axborot maydoni 48 baytni tashkil 
etadi, bu kattalik elastik va ushlanishlarga sezuvchan trafikni uzatishdagi tarmoqqa 
qg‘yiladigan talablar o‘rtasidagi kelishuv natijasi deyilsa bo‘ladi. Yana quyidagicha 
aytish mumkin, kelishuv telefonchilar va kompyuterchilar o‘rtasida amalga 
oshirilgan, ulardan birinchisi maydon o‘lchamini 32bayt bo‘lishini talab qilganlar, 
ikkinchilari esa 64 bayt bo‘lishini. 
Axborotlar maydonining o‘lchami 48 bayt bo‘lganda ATM yacheykasining 
bittasi odatda tovushni 48 ta g‘lchanishini olib g‘tadi, ularni 125 mks oraliqda 
amalga oshiriladi. Shuning uchun birinchi g‘lchash yacheyka tarmoqqa 
Jo‘natilguncha taxminan 6 ms kutishi kerak bo‘ladi. Aynan shu sababga ko‘ra 
telefonchilar yacheyka o‘lchamini kamaytirish uchun kurashganlar, chunki bu 6 ms 
ushlanish vaqt tovushni uzatish sifatini buzilish chegarasidagi yaqin vaqt 
hisoblanadi. Yacheyka o‘lchamini 32 bayt qilib tanlanganda esa paketlashtirishdagi 
ushlanish 4 ms tashkil etgan bo‘lar edi, bu esa tovushni ancha sifatli uzatishni 
kafolatlar edi. Kompyuter mutaxassislarining axborotlar maydonini loaqal 64 
baytgacha oshirishga urinishlari tushinarli – bunda axborotlarni uzatishning foydali 
tezligi oshar edi. 48 baytli maydon ishlatilganda xizmatchi axborotlarning 
ortiqchaligi 10% tashkil etadi, 32 bitli axborotlar maydoni ishlatilganda esa u darrov 
16 % gacha oshadi. 
ATM ning virtual kanallari. ATM tarmoqlarida virtual kanallarning ikki turi 
quvvatlanadi: 

---

doimiy virtual kanal (Permanent Virtual Circuits, PVC – постоянный 
виртуалный канал); 
kommutatsiyalanuvchi virtual kanal (Switched Virtual Circuits, SVC 
коммутируемый виртуалный канал), avtomatik amalni ishlatish orqali oxirgi 
tugunning tashabbusi bilan uni yaratilishi dinamik ravishda amalga oshiriladi. 
PVC kanallari xuddi shu turdagi Frame Relay tarmoqlaridagi bilan bir xil, 
ATM texnologiyasidagi dinamik o‘rnatiladigan SVC kanallarini quvvatlash uchun 
esa maxsus signalizatsiya protokoli qo‘shildi – bu protokol, uning yordamida tarmoq 
abonentlari operativ ravishda SVC kanallarini o‘rnatishlari mumkun. 
Protokollarning bunday turi telefon tarmoqlarida telefon abonentlari o‘rtasida 
ulanish o‘rnatish uchun ishlatiladi. Signal protokolining ishlashi uchun, ATM 
tarmog‘ining oxirgi tuguni global yagona 20 razryadli manzilni oldi, aks holda – 
virtual kanalni o‘rnatishga tashabbuskor bo‘lgan abonent qaysi abonent bilan 
ulanishni xoxlashini ko‘rsata olmas edi. 
ATM tarmoqlarida moslashuvchanlikni ta‘minlash uchun virtual kanallarning 
ikki bosqichi kiritilgan: virtual yo‘l (virtual path) va virtual ulanish (virtual circuit). 
Virtual yo‘lni virtual kanal belgisining nomerini katta qisimi bilan aniqlanadi, virtual 
ulanishni esa – kichik qismi bilan aniqlanadi. Har bir virtual yo‘l o‘z tarkibiga shu 
yo‘l ichidan g‘tadigan 4096 tagacha virtual ulanishlarni oladi. Shu yo‘l ichida 
joylashgan yo‘l uchun yo‘nalish va ulanishlarni aniqlansa yetarlidir, unga rioya 
qiladilar.