Муаммоли маруза матни молия фанидан

 
Давлат бюджети 
Бюджетдан 
ташқари 
мақсадли 
фондлар 
Давлат кредити 
Давла 
корхоналари 
молияси 
Давлат молиялари таркибида республика ва маҳаллий даражада ташкил 
этилаётган бюджетни ўзаро боғликлари муҳим аҳамиятга эга. Бюджет 
муносабатлари ёрдамида давлат тузмлари ихтиёрида молиявий усуллари билан 
қайта тақсимланаётган миллий даромадни асосий қисми йиғилади. Турли 
даражадаги бюджетлар-республика, маҳаллий, ҳар-бир ўзига тегишли равишда 
тегишли равишда республика ва маҳаллийхукумат бошқарув органларининг 
фаолиятини молиявий баъзасидир. Бозор ислоҳотлари (реформалари) шароитида 
бу бюджетлар ўзаро боғланган. Бюджет даромадлари ва харажатлар таркибидаги 
хар-бир даражасини белгиланиши республика вамаҳаллий давлат хукумат 
бошқарув органларининг орасидаги функцияларини бир-биридан чегараланишига 
боғлиқ. 
Давлат умумий функцияларини амалга ошириш учун республика бюджетини 
ташкил этади. Республика бюджетини бутун республика миқёсида ижтимоий 
вазифаларини тўғри ҳал этишга мухим ахамиятга эга. Унинг ресурсларини 
мақсади макроиқтисодий даражада ўз функцияларини бажариш учун боғлиқ 
бўлган давлат харажатларини молиялаштиришдир. Ҳамда уни ёрдамида 
иқтисодиётни барқарорлаш ижтимоий соҳани йўналтирилган умумдавлат чора-
тадбирларини амалга оширилишини таъминланади. 
Бюджет муносабатларини тизимида маҳаллий бюджетларга мухим ахамият 
берилмоқда. Улар, иқтисодий жараёнларни тартибга солишда, ишлаб чиқариш 
кучларини жойлаштиришда, територия инфраструктурани ташкил этишда, меҳнат 
ресурсларини қайта ишлаб чиқариш учун молиялаштиришда ва бошқаларда 
таъсирини кўрсатиб борган сари кўпроқ ишлатилмоқда. Ижтимоий режаларни 
амалга оширишда ва ўсиб бораётган ижтимоий харажатларни молиялаштиришда 
ҳам маҳаллий бюджетлар муҳим аҳамиятга эга. 

---

222 
Давлат молияси таркибида бюджетдан ташқари фондлар алоҳида бугунни 
ташкил этади. 
Уларга:
- Ижтимоий суғурта фонди; 
- Пенсия фонди; 
- Бандлик фонди ва бошқалар. 
Хар-бир даражадаги бюджетдан ташқари фонднинг асосий мақсади -бу 
айрим мақсадли чора-тадбирларни махсус ажратмалар ва бошқа манбалари эвазига 
молиялаштиришдир.
Бюджетдан ташқари фонлар функционал мақсадларини вазифаларида каби 
бошқариш даражасида ҳам ҳилма-ҳилдир. 
Давлат кредит муносабатлар корхоналар, ташкилотлар ва аҳолини вақтинча 
бўш бўлган пул маблағларини олиб, вақтинча давлат хукуматларига давлат 
харажатларини молиялаштиришни таъминлаш учун фойдаланишга берилганда 
вужудга келади. Давлат, юридик ва жисмоний шахсларнинг бўш пул маблағларини 
олиниши, молиявий бозорда облигацияларини, хазина мажбуриятларини ва бошқа 
давлатни қимматли қоғозларини сотиш орқали амалга оширилади. Давлат 
кредитини асосий шақилларидан- бу зайимлар ва хазина судлари. Иқтисодиётни 
мустаҳкамлаш ва уни соғломлаштиришда давлат кредити муҳим аҳамиятга эга. 
Улар ёрдамида молиявий бозорда йиғилган ресурслар иқтисодий ва ижтимоий 
ривожланиш талаблврини моиялаштириш учун йўналтирилади. Давлат кредит 
ресурсларини бюджет камоматини қоплашга ҳам имконият яратади.
Умумдавлат молиялари корхона молиялари билан узвий равишда боғланган. 
Бир томондан модий ишлаб чиқариш натижасида вужудга келаётган миллий 
даромад, бюджет даромадларнинг асосий манбаидир. Иккинчи томонидан, кенг 
такрор ишлаб чиқариш ташкил топилишида фақат корхоналарни ўз маблағларидан 
эмас, балки 
умумдавлвт 
пкл 
маблағларининг 
фондларини, бюджет 
ассигнованиялар шаклида ва банк кредитларидан ҳам фойдаланилади. 
4. Ишлаб чиқаришнинг ривожлантиришда суғуртанинг роли.