Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva

469
 
jarayon haqidagi chuqur va aniq ilmiy tasavvurlarga, ilmiy tadqiqot usullarining 
natijalariga asoslanib ish ko’radi va xulosa chiqaradi. 
Jamiyat taraqqiyoti qonunlarini oldindan ko’ra bilishning ekstrapolyatsiya 
(muayyan bir sharoitda ro’y beradigan qonuniyatlarni hozirgi davr va kelajakka 
moslash), tarixiy analogiya (o’tmish hodisalariga qarab xulosa chiqarish), ijtimoiy 
hodisalarni kompyuter orqali namunalashtirish, kelajak hodisalarini tasvirlash, 
eksperemental baholash (tarixiy ilmiy tajribaga asoslangan ishlarga) baho berish 
singari asosiy usullari mavjud. Bularning hammasi birgalikda jamiyat taraqqiyotini 
oldindan ko’rishga imkon beradi. 
Amaliyot shuni ko’rsatadiki, mavjud voqealarning hal qiluvchi 
yo’nalishlarini faqat ravshan tushina olgan taqdirdagina to’g’ri, ilmiy jihatdan 
asoslangan siyosat yuritish mumkin. Sodir bo’layotgan voqealarning ob’ektiv 
mantig’ini chuqur tushunib olish, davr harakatini ifodalovchi to’g’ri xulosalar 
chiqara bilish oson emas, lekin bu g’oyat zarur ishdir. 
Mavjud voqelik, mamlakatimizda, jahon miqyosida muntazam ravishda 
sodir bo’lib turgan hodisa va jarayonlar, jahon fani va texnikasining, inson aql 
idroki va tafakkurining xayratomuz darajada to’xtovsiz rivojlanib borayotganligi, 
hozirgi zamon ilmiy-texnika yutuqlari insoniyatning kelajagi haqida mukammal 
ilmiy xulosalar chiqarish uchun boy material bermoqda. 
Mamlakatimizning kelajagi haqida aniq rejalar ishlab chiqarish, ularni 
amalga oshirishning eng oqilona va maqsadga muvofiq yo’llarini belgilab olish 
uchun xalq bilan maslahatlashish, uning fikriga quloq solish, madadiga suyanish, 
uning talab-istaklarini bajarish zarurligini hayotning o’zi ko’rsatib turibdi. 
Hozirgi paytda jahon taraqqiyoti o’ziga xos yangi davrga qadam qo’ydi. Bu 
davrning o’ziga xos, oldingi paytlardan farq qiladigan alomatlari, xarakterli 
belgilari bor. Bular quyidagilardan iboratdir. 
Er yuzidagi davlatlar va xalqlar o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik va 
hamkorlikning yuksalib borishi jahon taraqqiyoti hozirgi bosqichining o’ziga xos 
xususiyatidir. Boshqacha aytganda, keng qamrovli integratsiya — (lotincha so’z 

---