107
2.11. Amir Temur va temuriylar davrida ijtimoiy falsafiy fikrlar
2.12. XVII-XIX asrlar Markaziy Osiyo falsafasi
XVII-XIX asrlar Markaziy Osiyo falsafasi
Mirzo Bedil
(1644-1721)
“Chor unsur”, “Irfon”
Ma’rifatli, haqiqatgo’y hukmdor, adolatli
jamiyatga yetishish orzusi , insonparvarlik – ushbu
davrning asosiy g’oyalaridir.
Mashrab
(1657-1711)
“Mabdal nur”, “Devoni
Mashrab”
Ahmad Donish
(1827—1897)
Maxtumquli
(1733-1793)
Amir Temur va temuriylar davrida ( 14-15 asr.)
ijtimoiy –falsafiy fikrlar taraqqiyoti
Taftazoniy
(1322-1392)
Qomusiy
olim.
Islom
falsafasi,
kalom,
mantiq,xanda-
sa,
she’riyat
va
arab tili
grammatikasi-
ga oid asarlar
muallifi:
“Tazhib
al-
mantiq
va-l
kalom”
Mir Sayid
Sharif
Jurjoniy
(1339-1413)
Mashhur
o’zbek
faylasufi,
tilshunos
olim.
Asarlari -“At-
Ta’rifot”,
“Usuli
mantiqiy”,
“Sug’ro”
Ulug’bek
(1394-1449)
Mashhur
falakiyotchi
olim, qomu-
siy
bilim
sohibi.
Asarlari –
“Zichi
jadidi
Ko’ragoniy”,
“To’rt ulus
tarixi”,
Bir
daraja sinusni
aniqlash haqida
risola»
Alisher Navoiy
(1441-1501)
–
buyuk mutafakkir, o’zbek
adabiy tilining asoschisi.
Asarlari -
“Xazoyinul
maoniy”,
“Tarixi muluki ajam”,
“Mahbub
ul-qulub”,
“Xamsa”
108
Takrorlash uchun savollar:
1.Sharqning eng qadimiy mamlakatlaridan
biri Vaviloniyada dastlabki
falsafiy fikrlarning paydo bo’lishi haqida so’zlang.
2.Qadimgi Misrdagi falsafiy g’oyalar haqida so’zlang.
3.Hindistondagi
dastlabki
falsafiy
fikrlar,
lokayata
va
charvaka
falsafasidagi asosiy g’oyalar nimalardan iborat?
4.Eramizdan oldingi IX-VII asralarda Xitoydagi falsafiy ta’limotlar,
daosizm, konfutsiychilik haqida fikr-mulohazalaringizni bayon eting.
5. Mintaqamizdagi dastlabki falsafiy fikrlarning miflar,
rivoyatlar,
To’maris va Shiroq haqidagi dostonlarda ifodalanishi haqida so’zlang.
6. Zardushtiylik falsafasi, “Avesto” kitobida ilgari surilgan g’oyalar
nimalardan iborat? Ularning tarixiy ahamiyati haqida nimalar bilasiz?
7.O’rta asr davrida O’rta Osiyo mutafakkirlarining
jahon falsafasi
taraqqiyotiga qo’shgan buyuk hissalari nimalardan iborat?
8.Al-Xorazmiy, Forobiy, Ibn Sino, Beruniyning ilmiy-falsafiy qarashlari
haqida nimalar bilasiz?
9.Temuriylar davri madaniyatining namoyondalari Ulug’bek, Navoiy,
Bobur ilmiy-falsafiy qarashlari haqida so’zlab bering.
12.Tasavvuf falsafasining xususiyatlari nimalardan iborat?
13.Temuriylar davridan keyin ijod qilgan Mirzo Bedil, Mashrab, Ogahiy,
Ahmad Donish va boshqalarning ijtimoiy-falsafiy qarashlari haqida so’zlang.
14.Jadidlar g’oyalarining falsafiy mohiyati nimada?
15.`Hozirgi davr O’zbekiston falsafasining muhim jihatlari nimada?
Uning
namoyondalari haqida so’zlang.
Do'stlaringiz bilan baham: