Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva

303
 
Mavzuga doir tushuntiruvchi matnlar 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6.1. Falsafa uslublarining umumiy mazmuni 
 
 
 
6.1.Falsafa uslublari 
 
 
 
Dialektika – unda voqea-hodisalar harakatchan, tanqidiy, ichki qarama-qarshilik,
o’zgarishlar, rivojlanish, sabab va oqibat, qarama-qarshilikning birligi va kurashini 
hisobga olgan holda o’zgaruvchi falsafiy uslubdir.
 
Falsafaning asosiy uslublari 
 
Metafizika – dialektikaga qarama-qarshi bo’lgan metod, unda ob’ektlar o’z holicha (bir-
biriga bog’liq bo’lmagan holda), statik (doimiy) o’zgarish, rivojlanish, harakatlarni 
hisobga olmasdan, qarama-qarshiliklarga e’tibor bermasdan o’rganuvchi uslubdir.
 
Dogmatizm- bizni o’rab turgan dunyoni dogma (qotib qolgan) prizmasidan – o’zgarishsiz qabul 
qilingan dunyoqarash, isbotsiz, yuqoridan berilgan va absolyut xarakterga ega. Bu uslub o’rta asrlarda 
teologik falsafaga xos.
 
Eklektika – tarqoq bo’lgan, yakka ijodiy boshlanishga ega bo’lmagan, faqat tushuncha, 
kontseptsiyalar natijasida yuzaki, lekin tashqaridan to’g’riga o’xshab ko’rinadigan xulosalarga 
tayanishdir. Ko’pincha, eklektika qaysidir fikrlarni, g’oyalarni omma ongi uchun yoqadigan, lekin na 
ontologik, na gnoseologik qimmatga ega bo’lmagan uslub (o’rta asrlarda dinda, hozirgi paytda