Muhandislik geologik tadqiqotlar

Q = U
pr
 t
sr
, 
bunda: U
pr
- o’rganilayotgan kesmaning 1m uzunligini bir yo’nalishdagi 
darzliklari soni (20-50 p. m o’rganilayotgan kesmaning 1 p. m ga to’g’ri keladigan 
darzliklarning o’rtacha soni olinadi); t
sr
- darzliklarning o’rtacha kengligi; 
6) 
darzlikni 
g’ovaklik 
koeffitsientidan, 
tog’ 
jinslarini 
suv 
o’tkazuvchangligi orqali baholanadi va u darzlik maydonini jins maydoniga 
bo’lgan nisbati orqali aniqlanadi;
7) darzliklar sonidan, chuqurlik birligiga quduq bilan kesib o’tiladigan 
jins kerni orqali aniqlanadi. Shuni ta’kidlab o’tish kerakki bu nisbiy ko’rsatgichdir, 
chunki burg’ilash davomida kern sinadi (buziladi);
8) kernni chiqish foizidan - foizlarda keltirilgan, olib chiqilgan kern uzun-
ligini reys uzunligiga nisbatidan. Undan faqat tog’ jinsini bilvosita (aniq) va 
taxminiy tavsifi sifatida foydalanish mumkin. Shuning uchun boshqa usullar bilan 
darzlilik darajasi mavjudligi aniqlanganda kernni chiqishi yordamchi ma’lumot 
sifatida ishlatilinadi. 

---

164 
9) suv miqdoridan, quduqni burg’ilash (yuvuvchi eritmani yutilishi (singib 
ketishi) yoki quduqqa suv quyish tajribasi vaqtida 1 p.m quduq stvolidagi suv 
yutilishi (solishtirma suv yutilishi);
10) darzli jinslarning fil’tratsiya koeffitsientidan, gidrogeologiyada ishlab 
chiqilgan usullar bilan aniqlanadi; 
Tog’ jinslarining barcha ko’rsatib o’tilgan miqdoriy darzlik darajasi:
- jinslarni darzlik darajasini solishtirib boholash uchun; 
- klassifikatsiyalash maqsadida; 
- jinsning xususiyatlarini yaxshilash uchun turli usullarni qo’llash 
darajasini aniqlash uchun (masalan: darzli jinslarni sementlash) foydalanilishi 
mumkin. 
Muhandis-geologik yozish ishlarida jinsni ichida tarqalgan boshqa 
shakllarga - kavernlar, jeodalar (12 rasm), kanallar, g’ovaklarga ham e’tibor 
qaratiladi; ularni shakllari, xarakterli tomonlari, ma’lum tarkibli jinslarga 
bog’liqligi ta’kidlab o’tiladi.