Muhandislik geologik tadqiqotlar
Neft va gaz quduqlarini burg’ilash jarayonida suv va chiqindilar
Download 6.17 Mb. Pdf ko'rish
|
-qullanma
|
35.2. Neft va gaz quduqlarini burg’ilash jarayonida suv va chiqindilar
Qatlamning geologik tuzilishi kesimiga mos holda tayyorlangan burg’ilash eritmasi quduq devorida qobiq hosil qiladi va burg’ilash eritmasining yutilishini kamaytiradi. Mahsuldor gorizontlarni burg’ilab ochishdan oldin burg’ilash eritmasi zichligini tekshirib qo’rish lozim. Chunki mahsuldor gorizontda qatlam bosimi katta bo’lishi mumkin va bu quduqda ochiq favora bo’lishiga sabab bo’lishi mumkin. Buning oldini olish uchun burg’ilash eritmasi hosil qiladigan gidrostatik bosim qatlam bosimidan 4 - 7% miqdorida yuqori bo’lishi kerak. Quduqni qo’rish, burg’ilash va sinashda quduqdan chiqqan chiqindilarni iloji boricha qayta ishlatish yoki zarasizlantirish kerak. Burg’ilash korxonasida ish olib borilayotgan tumanning geologik va texnik sharoitini hisobga olgan holda halokat va mushkulotlarni (quduq stvolining torayishi, o’pirilishi, to’kilishi, qisilib qolishlar) oldini olish maqsadida, amaldagi umumiy ko’rsatmalarga asosan quyidagi chora-tadbirlar ishlab chiqiladi: - Neftli, suvli, kislotali vannalarni qo’yishda, quduqdagi burg’ilash eritma- sining zichligi qatlam bosimiga qarshi bosim hosil qilishi kerak; 264 - Quduqda neft-gaz paydo bo’lishi hollari ko’zatilganda, darhol uni oldini olish choralari ko’rilishi kerak va bu haqida burg’ilash korxonasi rahbariyatiga, hamda harbiylashtirilgan qism xizmatchilariga habar berish kerak; - Har bir vaxtaning a’zolari neft - gaz hosil bo’lishi bilan bog’liq bo’lgan halokatlarni oldini olish bo’yicha amaliy o’rgatilgan (o’qitilgan) bo’lishi va halokat sodir bo’lganida har bir ishchining bajaradigan vazifasi burg’ilash ustasining xonasida osilgan bo’lishi kerak; - Burg’ilash ustasi burg’ilash korxonasi tomonidan tasdiqlangan ko’rsatma- larga asosan har bir vaxta ishchilari bilan halokatlarni bartaraf etish bo’yicha o’quv mashqlarini o’tkazishi va bu haqida texnika havfsizligi jurnaliga belgilab borishi kerak; - Burg’ilash eritmasining turi va kattaliklari - quduqni qazishni halokat- larsiz olib borishni va mahsuldor gorizontni sifatli ochishni ta’minlashi kerak; - Burg’ilash eritmasining zichligi, burg’ilash eritmasi ustuni hosil qiladigan gidrostatik bosim qatlam bosimidan quyidagi kattaliklarda ortiqcha bo’lishi kerak; Chuqurligi 1200 metrgacha bo’lgan quduqlar uchun 10-15% (ammo 1,5 MPa dan oshmasligi kerak); Chuqurligi 2500 metrgacha bo’lgan quduqlar uchun 5-10% (ammo 2,5 MPa dan oshmasligi kerak); Chuqurligi 2500 metrdan yuqori quduqlar uchun 4-7% (ammo 3,5 MPa dan oshmasligi kerak); - Murakkab sharoitli quduqlarni va gazli gorizontlarni burg’ilashda burg’ilash eritmasining zichligini va qovushqoqligini har 10-15 minutda; SNS ko’rsatkichi, suv bera oluvchanligi va haroratini har 1 soatda o’lchab turish kerak. Burg’ilash eritmasining o’lchangan kattaliklari mahsus jurnalga yozib boriladi; - Burg’ilash eritmasi tarkibidagi gazning miqdori 1% dan oshib ketgani ma’lum bo’lganda, eritmani darhol gazsizlantirish kerak, keyin esa buning sababi (qatlam ishga tushishi, eritma ko’pirib ketishi) aniqlanadi va bartaraf etish choralari ko’riladi; 265 - Og’irlashtirilgan va kimyoviy qayta ishlangan burg’ilash eritmalari bilan quduqni burg’ilash jarayonida, burg’ilash maydonchasida yetarli miqdorda (geologik-texnik sharoitni hisobga olgan holda) kimyoviy reagentlar va og’irlashtiruvchi materiallar zahirasi bo’lishi kerak. Download 6.17 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|