Mundarija: Kirish 3 I bob. Genetik xilma-xillikni ahamiyati va insonyat hayotidagi orni 5

XULOSA
Genetik xilma-xillik tabiatning ko‘rki, manzarasi, chiroyi hisoblanadi. Mohiyatiga ko‘ra bioxilma-xillikda inson hayotining ajralmas boyligi mujassam bo‘lib, uni muhofaza qilish insoniyatning barqaror rivojlanishida muhim ahamiyat kasb etadi
Aytish o‘rinliki, bioxilma-xillik eroziya, sel, gravitatsiya jarayonlarining oldini olishda eng samarali omil sanaladi. Shu jihatdan o‘simlik va hayvonot dunyosi turlarini o‘rganish hamda muhofaza tadbirlarini ishlab chiqish dolzarb masalalardan hisoblanadi.
Xulosa qilib aytganda, tabiatdagi bor mavjudot bitta ekotizimda hayot kechiradi. Qadimiy manbalarda hayvonot olamiga shafqatli bo'lish haqida ko'plab bitiklar yozib qoldirilgan. Zero, hududimiz flora va faunasidagi har qanday turlarni muhofazalash uchun har birimizning ongi-shuurimizda shafqat hissini shakllantirishimiz, ayniqsa, yoshlarimizni shu ruhda tarbiyalash muhimdir.
Ma’lumki, odamzot azal-azaldan tabiatga g‘amxo‘r bo‘lishni yuksak fazilat deb bilgan. Sir emaski, yurtimiz o‘simlik va hayvonot olamining xilma-xilligi boyligimizning ajralmas qismi. Mazkur boylik bir necha ming yillik evolyutsiya davomida yuzaga kelib, ajdodlarimiz tomonidan bizga qoldirilgan ulkan merosdir.
Respublika Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi atrof-muhit monitoringi va kadastri guruhi boshlig‘i Islom Hushvaqtov bilan bo‘lgan suhbatimiz ana shu meros, uning bugungi ahvoli hamda ayrim jonzotlarning Qizil kitobdan o‘rin olishi xususida bo‘ldi.
Isl asosan arzon qishloq xo‘jalik va geologik xomashyo yetkazib beruvchi ichki baza sifatida qaralganidir. Afsuski, bularning barchasi mamlakatda ekologik vaziyatning yomonlashuviga olib keldi Qishloq xo‘jaligida paxta yakkahokimligi ustuvorligi, irrigatsiya maqsadida tashqi zarar keltiruvchi ta’sirlarga monand cho‘l hududlarining keng miqyosda o‘zlashtirilishi — Orol dengizi ekologik halokatiga, Janubiy, Markaziy va shimoli- g‘arbiy mintaqalardagi yerlarning ikkilamchi sho‘rlanishiga, tarixan shakllangan suv ekotizimlarining o‘zgarishiga, sun’iy tashlama suv havzalari tarmoqlarining hosil bo‘lishiga, atrof-muhitning o‘ta xavfli defoliantlar va pestitsidlar bilan zaharlanishiga olib keldi. Bu omillar esa o‘z navbatida cho‘llardagi noyob, ba’zi xususiyatlari bo‘yicha betakror biologik majmualarning, xususan, Farg‘ona cho‘li, tekislik daryolari o‘zanlaridagi to‘qayzorlarni, Amudaryo deltasi singarilarning yo‘q bo‘lib ketishiga olib keldi. Sobiq ittifoqda zamonaviy uskuna, texnika va texnologiyalar ta’minotisiz gaz qazib olinishi va uning eksportini jadallashtirilishi — Ustyurt yassi tekisligi hamda shimoli-g‘arbiy Qizilqumning g‘oyat nozik ekologik tizimlarining biologik tanazzulga yuz tutishiga sabab bo‘ldi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Karimov I.A. O'zbekiston XX1-asr bo'sag'asida; xavfsizlikga taxtid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari; O'zbekiston, 1997-326 b
   
2. 
   Muradov Sh.O. i dr. Ekologiya ch. 1 —Obshaya ekologiyal. INK Chinor, 2002­164 s.
   
3. 
   Muradov Sh.O., Valukonis G.Yu., Muradov F.Sh. Ekologiya ch.2. —Prikladnaya ekologiyal bioraznoobraziy i ustoychivost'-Toshkekt. 2003-160
   
4. 
   Dedyu I.I. Ekologicheskiy ensiklopedicheskiy slovar.-Keshinev: izd-vo MSE 2006-406 s.
   
5. 
   Genetik xilma-xillikni saqlash. Milliy strategiya va xarakat rejasi-O'z.R.Vazirlar Maxkamasining qaror\