Mundarija Kirish I bob donni mahsulotlarini xalq xojaligidagi ahamiyati

 
100 g bug’doy donida asosiy oziqa moddalarining miqdori, g 
Jadvalda ko’rsatilgan raqamlar ob-havo va ekiladigan yer tarkibi, agrotexnika 
hamda bug’doy donining kimyoviy tarkibiga qarab o’zgarishi mumkin. 
 
 
 
II BOB Donni saqlash omborlarining turlari 
2.1. Don uyuminiquruq holda saqlash
 
 Don uyumini saqlash tartibi kseroanabioz qonuniga asoslangan. Don uyumi 
turlari bo’yicha kritik (teng) namlikdan past holda saqlanganda don tarkibidagi barcha 
tirik tarkibiy qismlar anabiotik holda, ya’ni modda almashinish jarayonlari, nafas 
olish va boshqa hamma fiziologik jarayonlar keskin pasayadi. Don uyumi quruq holda 
Bug’doy doni 
turlari 
Suv 
oqsil 
yog 
kraxmal kletchatka kul k.kal. 
Yumshoq kuzgi 
bug’doy 
14,0 
11,6 
1,6 
68,7 
2,4 
1,7 
318 
Yumshoq bahorgi 
bug’doy 
14,0 
12,7 
1,6 
66,6 
3,4 
1,7 
315 
Qattiq bug’doy 
14,0 
12,9 
1,4 
67,5 
2,3 
1,8 
320 

---

14 
saqlanganda xo’jalik ahamiyatiga ega bo’lgan hamma ko’rsatkichlari uzoq 
muddatgacha to’liq saqlanadi.
Tashqi sharoit omillaridan yaxshi muhofaza qilinib, tozalanib saqlangan, 
donlarni omborlarda 4-5 yilgacha, xirmonlarda 2-3 yilgacha hech qanday qo’shimcha 
ishlov bermasdan saqlash mumkin. 
Don uyumi quruq holda saqlanganda hamma vaqt kuzatuv ishlarini olib borish 
zarur, chunki ozgina qulay sharoit tug’ilsa, don tarkibida zararkunanda va turi 
mikroorganizmlar rivojlanib, bu don uyumining o’z-o’zidan qizishga sabab bo’ladi.
Shuning uchun don uyumini quruq holda saqlaganda havoning namligi ham muhim 
o’rin tutadi.
Don va dukkakli donlarning namligi 12-14% bo’lganda, omborlarda uzoq vaqt 
saqlanadi. Moyli ekinlar doni esa tarkibidagi mouning miqdoriga qarab, urug’ning 
namligi 6-11% bo’lganda yaxshi saqlanadi. Moyli ekinlarga doni esa tarkibidagi 
mouning miqdoriga qarab, urug’ning namligi 6-11% bo’lganda yaxshi saqlanadi.